ثبات بازار ارز نیازمند حمایت از تولید است

محمود بهمنی، رئیس کل اسبق بانک مرکزی در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به ضرورت دلارزدایی از اقتصاد ایران اظهار کرد: بانک مرکزی و دولت سیزدهم در تلاش است تا به منابع و درآمدهای ارزی کشور تنوع ببخشد و به همین منظور توافقنامه‌های تجاری دو یا چندجانبه را با کشورهای مختلف به ویژه همسایگان به امضا رسانده است و سعی می‌‎کند در این توافقنامه‌ها واحد پولی دیگری را به غیر از دلار انتخاب کند تا وابستگی به درآمدهای دلاری کاسته شود.

وی افزود: ثبات بازار ارز در کشور به چند مقوله مهم وابسته است؛ اول اینکه باید از تولید حمایت شود و تا زمانی که تولید مظلوم باشد ثبات بازار ارز اتفاق نمی‌افتد و اگر ثباتی هم رقم بخورد مقطعی بوده و ناشی از سرکوب قیمت‌هاست. با تقویت تولید و صادرات محصولات تولیدی منابع ارزی وارد کشور می‌شوند و همچنین اگر کالاهایی که در داخل تولید می‌شوند را دیگر وارد نکنیم قطعاً در مصارف ارزی صرفه‌جویی خواهد شد.

لزوم افزایش ذخایر ارزی

رئیس کل اسبق بانک مرکزی دومین راهکار ثبات‌بخش به بازار ارز را مربوط به افزایش ذخایر ارزی دانست و در این رابطه گفت: به هر حال در بازار ارز نیازهای فراوانی وجود دارد که بخش قابل توجهی از این نیازها کاذب بوده و ابتدا باید تلاش شود نیازهای کاذب را از بین برد و این مهم از طریق مولد کردن اقتصاد و جلوگیری از سفته‌بازی رخ می‌دهد. پس از اینکه نیازهای کاذب از بین رفت باید نیازهای واقعی را شناسایی کرد یعنی تجار و بازرگانان و تولیدکنندگان واقعی مستحق دریافت ارز هستند و در این زمینه بانک مرکزی باید نظارت‌ها را تقویت کند.

بهمنی سومین راهکار مؤثر در زمینه ثبات‌بخشی به بازار ارز را با مسئله تحریم‌ها مرتبط دانست و اظهار کرد: نمی‌خواهم بگویم به طور صددرصدی تحریم‌ها باعث افزایش قیمت ارز و بی‌ثباتی در بازار بوده‌اند اما به هر حال یکی از عوامل و دلایل مهم محسوب می‌شود که بهتر است دولت سیزدهم در زمینه خنثی‌سازی تحریم‌ها و کاهش دامنه آن تلاش کند تا به ثبات در بازار ارز منجر شود. تنوع‌بخشی منابع ارزی و تجارت با کشورها می‌تواند اثرات منفی تحریم‌ها را کاهش دهد و اینکه لازم است صادرات هم تقویت شود.

نظارت را تقویت کنیم

وی با اشاره به ضرورت تقویت نظارت‌ها افزود: نظارت یک اصل مهم و انکارناپذیر در ثبات‌بخشی اقتصادی است. دولت و بانک مرکزی باید تلاش کنند بر روند توزیع ارز نظارت داشته باشند. اگر نظارت‌ها تقویت شوند بخش قابل توجهی از راه را با موفقیت پیموده‌ایم اما اگر در بعد نظارت بد عمل کنیم قطعاً سایر راهکارهایی که به آن اشاره کردم ابتر باقی خواهند ماند. در حوزه نظارتی بهتر است از ظرفیت سایر نهادها و سازمان‌ها استفاده شود به ویژه از ظرفیت دستگاه قضایی که واقعاً می‌تواند اثربخش باشد.

رئیس کل اسبق بانک مرکزی درباره تک‌نرخی شدن قیمت ارز گفت: تک‌نرخی شدن قیمت ارز یکی دیگر از پیشنهادات است و به نظر من این سیاست می‌تواند مثمرثمر باشد. چندنرخی بودن ارز فسادزاست و رانت و سفته‌بازی را  دامن می‌زند و لذا تک‌نرخی کردن قیمت ارز در ثبات بازار ارز و آرامش افکار عمومی اثربخش است.

بهمنی در پایان بر ضرورت کاهش هژمونی دلار در اقتصاد ایران اشاره کرد و گفت که باید این اتفاق هرچه زودتر رخ دهد.

گفت‌وگو از سعید امینی