اخذ مالیات برای تأمین هزینه‌های چسبنده دولت ضروری است

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدجواد محقق‌نیا، رئیس انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفت‌وگو با ایکنا،  درباره افزایش وزن درآمدهای مالیاتی دولت در بودجه 1403 و تبعات این تصمیم گفت: دولت یک سری هزینه‌های چسبنده دارد و چاره‌ای جز تأمین این هزینه‌ها ندارد. پرداخت حقوق و دستمزد و دیگر هزینه‌های جاری تقریباً 90 درصد بودجه کشور را می‌بلعند.

وی افزود: نمی‌توان حقوق کارمندان و مستخدمان دولت و بازنشستگان را به تعویق انداخت و اگر دو روز پرداخت حقوق به تأخیر بیفتد حقوق‌بگیران با مشکل مواجه می‌شوند و لذا دولت به هر نحوی باید هزینه‌های چسبنده را تأمین کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه دولت باید راه‌هایی را برای درآمدزایی به منظور تأمین هزینه‌های چسبنده بیابد، ادامه داد: دولت برای تأمین هزینه‌های جاری به‌دنبال کشف درآمدهای واقعی است تا از این طریق هم بودجه به تعادل برسد و هم اینکه تورم‌زا نباشند و معمولاً درآمدهای واقعی که برای تأمین هزینه‌های جاری کاربرد دارند از مسیر فروش نفت، فروش اوراق و کسب مالیات اتفاق می‌افتد اما اگر دولت در کسب درآمدهای واقعی موفق نباشد مجبور است به سمت استقراض از بانک مرکزی پیش برود و این اقدام نتیجه‌ای جز تشدید تورم به دنبال نخواهد داشت.

بهترین راه برای تأمین هزینه‌های چسبنده دولت

محقق‌نیا یادآور شد: در دولت قبل برای تأمین هزینه‌های چسبنده بارها استقراض و افزایش پایه پولی اتفاق افتاد و این‌گونه تصمیمات اشتباه تورم 40 درصدی را برای کشور رقم زده است. به هر حال ما باید میان استقراض از بانک مرکزی و یا دستیابی به درآمدهای واقعی یکی را انتخاب کنیم و گزینه‌ای دیگری وجود ندارد.

وی معتقد است، اجباراً نوعی اصلاح ساختاری برای اقتصاد کشور در حال رقم خوردن است و در این رابطه گفت: این اصلاح ساختاری یک انتخاب نیست بلکه یک اجبار است؛ چون تا پیش از این درآمدهای سرشار نفتی وجود داشته و براساس این درآمدها حقوق و دستمزدها را پرداخت می‌کردیم و سایر بخش‌های اقتصاد مدیریت می‌شدند. در دولت قبل وقتی درآمدهای نفتی کاهش پیدا کرد عملاً هیچ جایگزینی برای درآمدهای نفتی پیدا نکرد و دولت دست به استقراض از بانک مرکزی زد و استقراض، افزایش تورم و نقدینگی را به ارمغان آورد.

رئیس انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه به سهم اندک درآمدهای مالیاتی از GDP اظهار کرد: به نظر من جا برای افزایش درآمدهای مالیاتی دولت از طرق صحیح وجود دارد. باید تلاش کرد راه‌های فرار مالیاتی را مسدود کرد و البته به لطف ابزارهای الکترونیکی این اتفاق افتاده و فرارهای مالیاتی کاهش یافته است. اگر دولت می‌خواهد درآمدهای مالیاتی‌اش را افزایش دهد باید ابزارهای الکترونیکی را به منظور جلوگیری از تخلفات مالیاتی رشد و توسعه داد.

محقق‌نیا ادامه داد: از سوی دیگر یک سری معافیت‌های مالیاتی را که بیش از حد شده‌‎اند، کاهش یا کلاً متوقف شوند. معافیت‌های مالیاتی سبب می‌شود تا یک سری به تافته جدابافته تبدیل شوند. به طور کلی انجام این اقدامات برای اصلاح ساختاری ضرورت دارند و باید مدنظر قرار گیرند.

پرداخت مالیات مساوی است با کنترل تورم

وی تصریح کرد: مردم باید متوجه باشند یا باید مالیات بدهند و یا تورم بیشتر را تجربه کنند و این را هم مدنظر داشته باشیم خود تورم هم نوعی اخذ مالیات است با این تفاوت که بیشتر به فقرا فشار وارد می‌کند. اخذ مالیات به مراتب عادلانه‎‌تر از تورمی است که به فقرا فشار وارد می‌کند.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه رئیس‌جمهور به درستی اشاره کرده نباید بیش از 25 درصد افزایش نقدینگی در سال اتفاق بیفتد، گفت: دولت در راستای تحقق این هدف یا باید جلوی استقراض را بگیرد که با این کار همه امورات قفل می‌شوند یا اینکه راه‌های دیگری مثل اخذ مالیات، فروش نفت و فروش اوراق را پیگیری کند و یا اینکه دولت را کوچک کند و کوچک کردن دولت هم در این شرایط منطقی نیست، پس بهترین راه اخذ مالیات است.

محقق‌نیا بیان کرد: مردم باید بدانند مالیاتی که می‌پردازند به جیب دولت نمی‌رود بلکه برای تأمین حقوق و دستمزد کارمندان، کارگران، معلمان و ارائه خدمات هزینه می‌شود.

وی گفت: اگر دولت نتواند هزینه‌های جاری را تأمین کند هم اشتغال به خطر می‌افتد، هم امنیت خدشه‌دار می‌شود و هم اینکه ارائه خدمات مطلوب غیرممکن خواهد شد. توقع داریم برق و آب و گاز و بنزین ارزان باشد اما مالیات ندهیم! به هر حال دولت باید هزینه‌های چسبنده را تأمین کند و بهترین راه برای تأمین آن، که تورم را دامن نزند و استقراض از بانک مرکزی را به دنبال نداشته باشد اخذ مالیات است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در پایان تأکید کرد: متأسفانه به عدم پرداخت مالیات عادت کرده‌ایم و آن را یک افتخار می‌دانیم.

گفت‌وگو از سعید امینی