مسجد امام رضا(ع)؛ اولین سنگر معرفتی و قرآنی مقاومت لبنان + فیلم

به گزارش ایکنا، پایگاه خبری العهد لبنان در مطلبی به مناسبت چهل و چهارمین سالروز افتتاح مسجد امام رضا(ع) در بئر العبد لبنان تأکید کرد: این مسجد که عمر آن با عمر انقلاب اسلامی ایران برابری می‌کند، پرورشگاه ایدئولوژی مقاومت و خاستگاه رزمندگان مقاومت در مسیر چهل و اندی ساله آن بوده است.

در این یادداشت آمده است: دو ماه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در لبنان به‌ویژه در حومه جنوبی بیروت، پایتخت آن، وقوع تحولی مهم به موازات انقلاب، تأثیر بسزایی در جمع‌آوری و شکل‌گیری جوانان مؤمنی داشت که هسته اصلی حزب‌الله را تشکیل دادند.

پرچمداران آگاهی‌بخشی در مسجد امام رضا(ع)

این اتفاق، افتتاح مسجد امام رضا(ع) در بئر العبد بود که حضرت آیت الله سیدمحمدحسین فضل الله(ره) امامت جماعت آنجا را برعهده گرفت و با کمک شیخ نعیم قاسم، معاون کنونی حزب الله به امر تبلیغ و ارشاد مردم در آنجا پرداخت.

اولین نماز جماعت در مسجد امام رضا(ع) در اول ماه محرم الحرام سال 1399 هجری قمری برابر با دوم دسامبر 1978 میلادی(11 آذر 1357) برگزار شد.

مراسم سوگواری ابا عبدالله الحسین(ع) در محرم آن سال در جنوب بیروت و در مسجد بئر العبد با شور و شعور بیشتری همراه بود به نحوی که برنامه‌های تبلیغی، فرهنگی و آگاهی‌سازی برای این مناسبت تدارک دیده شده بود که سال به سال هم با پیشرفت بیشتر همراه شد.

در آن ایام محرم، مرحوم شیخ عبدالوهاب الکاشی در مسجد امام رضا(ع) سخنرانی و روضه‌خوانی می‌کرد. مرحوم شیخ فضل الله نیز  از شب اول محرم سلسله سخنرانی‌های مدونی را به سبک تبلیغی عراقی ارائه می‌کرد که با استقبال خوب مردم روبه‌رو می‌شد به حدی که علاوه بر مسجد و صحن آن خیابان‌های مجاور نیز مملو از جمعیت سوگواران حسینی می‌شد.

مسجد امام رضا(ع) در غیر از دهه اول محرم هم برنامه‌های ثابت خود را داشت که در رأس آن برپایی نمازهای جماعت یومیه به نحوی که قبل از هر نماز دعا برای وحدت مردم لبنانی‌ها و دعای ویژه هر روز از صحیفه سجادیه قرائت و پس از نماز هم بخشی از مناجات پانزدهم صحیفه سجادیه خوانده می‌شد.

شیخ فضل الله نیز هر روز پس از نماز بین پنج تا 15 دقیقه به سؤال‌های نمازگزارانی که دور او حلقه می‌زدند، جواب می‌داد که این سؤال یا درباره فقه و همه مسائل دینی و سیاسی بود.

یکی از برنامه‌های ثابت مسجد امام رضا(ع) در شب‌های جمعه برپایی یک سمینار و سخنرانی در خصوص قرآن و مفاهیم اسلامی بود که بین نماز مغرب و عشاء ارائه و پس از نماز عشاء هم دعای کمیل قرائت می‌شد.

اما در ظهر روزهای جمعه نیز علامه فضل الله یک خطبه سیاسی ایراد می‌کرد که در آن به مسائل جاری لبنان و جهان اسلام می‌پرداخت سپس نمازهای ظهر و عصر اقامه می‌شد.

روزهای یکشنبه نیز مسجد امام رضا(ع) کلاس اخلاق بود که در آن علامه فضل الله یا بیشتر اوقات شیخ نعیم قاسم بین نماز ظهر و عصر با تفسیر آیاتی از قرآن یا احادیث شریفه یا دعاهای منسوب به اهل بیت(ع) به توصیف اخلاق برگزیده مبتنی بر معارف اسلامی می‌پرداختند.

بیشتر سخنرانی‌ها بر روی نوارهای کاست با کیفیت بالا ضبط و تکثیر می‌شد تا عموم مردم از آن در ازای پرداخت کمک مالی که برای تأمین مالی نیازهای خاص مسجد استفاده می‌شد، بهره‌مند شوند که غالباً شامل سخنرانی‌های علامه فضل الله، مجالس تعزیه شیخ الکاشی، دعای کمیل و قرائات برجسته قاریان ارشد و سروده‌های اسلامی بود.

کیفیت صوت کاست‌های ضبط شده در مسجد از همان روز اول بسیار عالی بوده و  همچنان با همان وضوح و دقت پس از 44 سال سالم مانده‌اند.

علاوه بر برنامه‌های عبادی و ادعیه که علامه فضل الله و شیخ نعیم قاسم در مسجد امام رضا(ع) برگزار می‌کردند، جوانان و مبلغان جوانی که در حوزه درس می‌خواندند نیز روزانه چهار کلاس دینی در مسجد ترتیب می‌دادند که البته در زمان حمله سال 1982 رژیم صهیونیستی به دلیل شلیک کور ارتش رژیم صهیونیستی به مناطق فقیرنشین جنوب لبنان کلاس‌های مسجد محدود شده بود.

مسجد امام رضا(ع)؛ پایگاه بسیج جوانان غیور لبنانی

 مسجد امام رضا(ع) برای فرزندان مؤمن و متعهد ضاحیه جنوبی بیروت پایگاه بسیج محسوب می‌شد. آنها همان زمان گروهی را به نام هنگ امام رضا(ع) تشکیل دادند که هسته‌های اولیه سازمان پیشاهنگان امام مهدی(عج) محسوب می‌شدند.

آثار و برکات مسجد خیلی زود خود را در جذب جوانان متدین در  محله ماضی بئر العبد و به طور کلی ضاحیه و التزام به حجاب و سپس چادر زینبی نزد بانوان نشان داد. همین جوانان مسجد بودند که به صحنه نبرد با رژیم صهیونیستی در لبنان پیوستند و با تشکیل جنبش حزب الله به آن ملحق شدند. این جوانان همچنین بیانیه‌ها و سخنرانی‌های امام خمینی(ره) را پس از پیروزی انقلاب اسلامی نشر می‌دادند و در برخی جلسات مسجد به شرح و تفصیل آن بخصوص توصیه‌ها به جوانان و انقلابیون می‌پرداختند.

در واقع مسجد امام رضا(ع) مهد و اولین سنگر حزب الله بود. این مسجد خاستگاه ارزش‌های فرهنگی و مذهبی حزب‌الله محسوب می‌شود و از آنجا بود که فرهنگ خمینی با بیانیه‌ها و سخنان این رهبر فقید انقلاب اسلامی در بین جوانان لبنانی ریشه دواند و شخصیت دینی آنها نیز بر اساس علوم و معارف اسلامی و انقلابی شکل گرفته بود.

فعالیت‌های سیاسی، فرهنگی و جهادی مسجد امام رضا(ع)  تا سال 1984 آنجا را به خانه حزب الله در منطقه و بلکه اولین سنگر آن تبدیل کرده بود.

بسیاری از خاطرات حزب الله در مسیر مقاومت در اینجا خلق شده است در حلقه‌های درس این مسجد، اندیشه مقاومت در علم و عمل پرورش یافته است. این خانه کوچک سنگری بزرگ برای اندیشه‌های انقلابی مقاومت در لبنان بوده است.

در ادامه ویدئویی نادر از حال و هوای این سنگر معرفتی حزب‌الله لبنان را مشاهده می‌کنید.

مسجد امام رضا(ع) در بئر العبد جایی است که از آنجا کاروان شهدا به راه افتاد، یعنی اولین کاروان از نیروهای مبلغ رسالت مقاومت در آنجا پدید آمد. در واقع آنجا پایگاه بسیج مجاهدان و مؤمنان بود.

امروز همچنان صدای دعای وحدت شنیده می‌شود که از پنجره‌های مسجد به بیرون می‌رسد دعایی که جوانان سرزمین لبنان را در خط مقاومت گرد هم می‌آورد.

این مسجد شاهد مجموعه فعالیت‌های سیاسی بوده که بر مسیر جنبش حزب الله تأثیر زیادی داشته است؛ مانند تحصنی که در این مسجد در مخالفت با توافقنامه سازش دولت وقت لبنان با رژیم صهیونیستی معروف به معاهده 17 مه 1983 به مدت هفت روز برگزار شد.

در حمله نیروهای ارتش دولت وقت به تحصن‌کنندگان در این مسجد، محمد نجدی، جوان 18 ساله به شهادت رسید و ده‌ها نفر زخمی یا بازداشت شدند.

مسجد امام رضا(ع) با اندیشه‌های خود آمریکا و مزدوران آن را عصبانی کرده بود. از همین رو یک روز از ناوهای خود آنجا را هدف می‌گرفتند و بار دیگر عملیات بمب‌گذاری برای ترور علامه فضل الله را اجرا کردند، عملیاتی که با برنامه‌ریزی آمریکا و حمایت مالی بندر بن سلطان انجام شده بود.

آنها(آمریکایی‌ها و عوامل آن در داخل لبنان) تلاش داشتند صدای مرحوم علامه فضل الله پدر معنوی مقاومت اسلامی را خاموش کنند. زیرا علامه فضل الله با تهدیدهای سیاسی و گفتمان فرهنگی خود آنها را عصبانی کرده بود و آنها نسبت به سیاست‌ها و برنامه‌هایشان احساس خطر می‌کردند و از همین رو به دنبال ضربه زدن به مسجد امام رضا(ع) در بئر العبد و حامیان آن بودند و تصور می‌کردند که می‌توانند از این راه، مسیر مقاومت را دچار اختلال، افول و سرنگونی کنند.

مسجد امام رضا(ع) پایگاه مؤمنان و دلاورمردان میهن‌دوست لبنانی بوده است و در واقع دانشگاهی است که شهدا، رهبران و علمای زیادی از آنجا فارغ‌التحصیل شده‌اند.

یکی از نقاط مرکزی و خاستگاه فعالیت‌های حزب الله همین مسجد امام رضا(ع) بود. فعالیت‌ها، عملیات‌ها و سخنرانی‌های حزب الله در آنجا انجام می‌شد. اتاق‌های مسجد همواره محفل دروس اخلاقی، دینی و فرهنگی و ارائه سمینا‌رها بوده است.

در واقع، مسجد، کانون فعالیت‌های حزب الله را تشکیل می‌داد و این فعالیت‌ها از آنجا مثل شعاع‌های یک دایره به بیرون گسترش می‌یافت.

این مکان میراثی بزرگ از مسیر مقاومت است که مثل نقطه نورانی در ظلمت و تاریکی شب درخشان مانده است و با فرزندان تربیت یافته در این مسجد همه فتنه‌ها و توطئه‌ها علیه وطن نقش بر آب شد؛ وطنی که تاج عزت و پیروزی‌ها را بر سر دارد.

ترجمه: الهام مؤذنی