به گزارش خبرنگار ایکنا، دومین جلسه دوره آموزشی سواد انتخاباتی و فضای مجازی با موضوع «پروپاگاندا و انتخابات» که از سوی مرکز ارتقای سواد فضای مجازی سازمان سراج در حال برگزاری است، با ارائه بحث از سوی احسان شاهقاسمی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و کارشناس حوزه ارتباطات، شامگاه روز گذشته سوم خردادماه از طریق فضای اسکایروم برگزار شد. در ادامه مشروح سخنان دکتر شاهقاسمی در این نشست را میخوانید.
فرهنگ مصرفی مسئلهای غیرسیاسی نیست، اکنون درخواستها برای بهتر شدن اوضاع مادی به سطح شگفتانگیزی رسیده است. در عین حال، تعداد مشاغلی که افراد بخواهند در آنها مشغول شوند، زیاد است، اما تعداد کسانی که تمایل به اشتغال در آن فعالیتها را دارند، بسیار کم هستند، اینها اثرات مصرفگرایی است. ما درگیر مصرف خودنمایانه شدهایم و برندها و شرکتها به نحوی تبلیغ میکنند که مصرف را بیشتر کنند و یک پروپاگاندایی آنجا حاکم است.
یک بحثی وجود دارد تحت عنوان روانشناسی نفوذ؛ همه ما قابل نفوذ هستیم. برای مثال کسانی که مشاور هستند، برای اینکه بتوانند فرد مقابل را درمان کنند باید در او نفوذ کنند. یک آزادیهایی در ایران وجود دارد که در سایر کشورها وجود ندارد، در دانشگاههای سایر کشورها برای مثال در آمریکا، استاد اجازه اینکه با دانشجو در ارتباط باشد را ندارد. علت این کار چیست؟ چون این افراد صاحب نفوذ هستند و ممکن است قابلیت نفوذ در جسم و روان فرد داشته باشند.
هر کشوری میتواند علیه کشور و مردم خودش پروپاگاندا کند و همچنین بر علیه سایر کشورها این کار را انجام دهد. پروپاگاندای جنگ اصطلاحی است که در مواقع خاص و بحرانی کاربرد دارد، مانند آنچه در زمان جنگ ایران و عراق شاهد بودیم. فیلمهایی در آن زمان در عراق ضبط و تولید شد که مردم ایران را بر علیه جمهوری اسلامی تحت تأثیر قرار دهد. زمانی که قطعنامه را پذیرفتیم، صدام پنج برابر زمان جنگ اسلحه داشت. این پروپاگاندا موتور حرکت رو به جلو بوده است.
یکی از مسائلی که در این بحث اهمیت دارد، پروپاگاندا و اقتصاد جهانی است. اکنون کشورها از جنگ نظامی فاصله گرفتهاند، اگر چه همه مسلح و آماده به جنگ هستند، اما در حال حاضر جنگ در سطح اقتصادی و با سلطه سرمایهداری در حال پیشروی است. جهان به وسیله شرکتها اداره میشود. وقتی رئیس جمهور کشوری به کشور دیگری میرود، مدیران عامل شرکتها و مؤسسات همراه او میروند و آنها تعیینکننده روند همکاری کشورها و مذاکرات هستند.
این نوع پروپاگاندا، به این دلیل که خشن و وحشیانه نیست، کمتر دیده میشود. اینکه ترجیح میدهیم بین جنس ایرانی خوب و نمونه ضعیفتر آمریکایی، جنس خارجی را بخریم، هیچ چیزی نیست به غیر از آنکه نشان میدهد پروپاگاندای اقتصاد جهانی خوب عمل کرده است. آلمان در اجناس صنعتی و ابزارآلات حرف اول را میزند و یک پروپاگاندایی هم در اینباره شکل گرفته است. رسانههای ما نیز به ترویج چنین دیدگاههایی کمک میکنند.
یکی از بخشهایی که در آن اخبار خوب مدیریت میشود، بخشهای پروپاگانداست که در کشور ما خام و زشت انجام میشود. خبر بیطرف در دنیا وجود ندارد. صنعت خبر بسیار قدرتمند است، اما سالها راست گفته شده تا اعتماد را کسب کنند و برای مثال در مسئلهای مانند جنگ اسرائیل و مقاومت فلسطین از آن بهره بگیرند.
در مورد مداخله سلبریتیها در کشور نیز یک تصور اشتباه وجود دارد و آن اینکه فکر میکنیم سلبریتیها نتایج انتخابات را تعیین میکنند. درست است که سلبریتیها تا حد زیادی زبان گفتاری نوجوانان ما را تعیین میکنند و در شیوه لباس پوشیدن حتی اثر مستقیم دارند، اما میزان و کیفیت تأثیر آنها در انتخابات محل تأمل است. کما اینکه در انتخابات پیشین آمریکا سلبریتیهای آن کشور بر علیه ترامپ بودند، اما او پیروز انتخابات شد. اینکه سلبریتیها نتیجه انتخابات را برگردانند، لزوماً درست نیست.
انتهای پیام