بایدها و نبایدهای آموزش قرآن در فضای مجازی

بهره گیری از ظرفیت فضای مجازی فرصت جدیدی در رابطه استاد و شاگردی به ویژه در زمینه آموزش قرآن کریم فراهم کرده که برای رسیدن به هدف نهایی آموزش توجه به بایدها و نبایدهای آن ضروری است که از آن جمله استفاده از روش های خلاق در جذب مخاطب و بیان آموزه های قرآنی با در نظر گرفتن استعداد مخاطبان است.

استفاده از ظرفیت فضای مجازی در برگزاری دوره های آموزشی قرآن، مساله ای است که با رواج این فضا مورد توجه اساتید قرار گرفته و قرآن آموزانی که امکان حضور در کلاس را ندارند از این طرح استقبال می کنند.

ماه مبارک رمضان امسال که مصادف با روزهای قرنطینه برای مقابله و جلوگیری از شیوع بیماری کرونا است، استفاده از فضای مجازی در برگزاری دوره های آموزشی مجازی قرآن کریم رنگ و بوی دیگری پیدا کرده و می توان گفت پررنگ تر از سال های قبل است.

فخری معینی کوهی، آموزشیار دوره های مجازی دانشگاه علوم قرآن و حدیث و از اساتید قرآن شهرستان بندر انزلی در گفت وگو با ایکنا از گیلان، اظهار کرد: در سال های قبل و از ماه رجب از ظرفیت فضای مجازی برای برگزاری دوره های ختم قرآن کریم استفاده می کردیم که این طرح با استقبال بانوان رو به رو شد و در واقع اقدامی بود تا با آمادگی بیشتر وارد ماه مبارک رمضان شویم.

وی افزود: امسال با توجه به شیوع کرونا و قرنطینه که منجر به تعطیلی کلاس های حضوری شد تصمیم گرفتیم تا با توجه به وضعیت موجود استفاده بیشتری از دوره های مجازی برای آموزش قرآن کریم داشته باشیم.

استقبال از ختم روزانه قرآن به صورت صفحه ای در فضای مجازی

معینی با اشاره به اینکه فعالیت خود را با ختم روزانه قرآن کریم به صورت صفحه ای آغاز کردیم، تصریح کرد: با استفاده از تبلیغ و ارسال لینک گروه مجازی، علاوه بر بانوان در انزلی علاقمندان از شهرهای دیگر هم در گروه عضو شدند.

این مربی قرآن با بیان اینکه در ختم صفحه ای علاقمندان می‌توانند در فرصت کم از قرآن بهره ببرند، تاکید کرد: هدف ما تمرکز بر آیات قرآن کریم است تا که علاوه بر روخوانی، معنی آیات را بخوانیم و بالاتر از آن تدبر هم داشته باشیم ضمن اینکه در کنار روخوانی از آیات قرآن سوال طرح و نکات قرآنی را مطرح می‌کردیم.

وی با تاکید بر اینکه آموزش قرآن مخصوص زمان و مکان خاصی نیست، افزود: بعضی از بانوان شاغل هستند و یا به دلیل مشغله به عنوان زن خانه‌دار نمی توانند در ساعت مشخص در کلاس‌ حاضر شوند که با استفاده از آموزش در فضای مجازی این علاقمندان می توانند از این فرصت استفاده لازم را داشته باشند.

فضای مجازی زمینه هم گرایی و هم افزایی آموزش را فراهم می کند

معینی جذب بانوان خیر و حامی فعالیت های قرآنی خارج از شهرستان انزلی را از دستاوردهای فعالیت در فضای مجازی عنوان کرد و گفت: می‌توان گفت فضای مجازی علاوه بر ایجاد زمینه آشنایی استعدادهای قرآنی، با توجه به همگرایی و هم افزایی اساتید باعث رونق آموزش شود.

آموزشیار دوره های مجازی دانشگاه علوم قرآن و حدیث با مثبت ارزیابی کردن کیفیت آموزش در فضای مجازی، تاکید کرد: امکان دسترسی و مرور مباحث آموزشی که به صورت فایل صوتی یا متن نوشتاری هستند و مرور چندین باره مباحث ارائه شده به نسبت یادگیری قرآن آموزان از نکات مثبت آموزش در فضای مجازی است که امکان آن در کلاس حضوری وجود ندارد و شاید بتوان گفت همین مساله کیفیت آموزش در فضای مجازی را بیشتر می کند.

معینی تاکید کرد: البته باید توجه داشت فضای مجازی می تواند برای قرآن آموز خسته کننده شود که برای جلوگیری از این مساله بهتر است فایل های صوتی یا فیلم های آموزشی کوتاه تهیه شود تا علاقمندان وقت کافی بگذارند ضمن اینکه قرآن آموزان در هنگام فراگیری خود را در کلاس و مشغول آموزش بدانند نه اینکه به دلیل مجازی بودن فایل ها را سرسری گرفته و به کارهای دیگر بپردازند.

جذب مخاطب در دوره های آموزش مجازی با تولید محتوای مناسب

این مربی قرآن با اشاره به اینکه جذب مخاطب در دوره های آموزش مجازی نیاز به تولید محتوای مناسب با استفاده از فکر و اندیشه دارد، تصریح کرد: اگر یک برنامه آموزشی برای جذب و ماندگاری مخاطب پاسخگو نبود نباید تکرار شود و ضروری است مربیان خوش فکر باشند و در گروه از ایده‌های خوب استفاده کنیم.

معینی گفت: گروهی موفق است که از مشورت صاحبان اندیشه بهره ببرد و ایده پردازی داشته باشد تا بتوانیم یک گروه پویا و ماندگار داشته باشیم همچنین برنامه ها نباید تکراری باشد چون موجب دلزدگی خواهد شد.

وی افزود: در گروه های قرآنی باید توجه داشته باشیم که تمرینات و مطالب به صورت سخت ارائه نشود و دانش عمومی و قرآنی مخاطبان مد نظر باشد.

این مربی قرآن توجه به ارائه مطالب متنوع در کانال های آموزشی و گروه های قرآنی را مهم عنوان کرد و گفت: به عنوان مثال گروه آموزشی قرآنی که در ماه رجب با حضور بانوان تشکیل دادیم علاوه بر ختم قرآن کریم، ختم انعام، دعای کمیل و دعای ام داوود را داشتیم که مورد استقبال بانوان بود و اکثریت اعضای گروه همکاری می‌کردند و در ماه شعبان توانستیم ۱۳ ختم قرآن به صورت صفحه ای در فضای مجازی داشته باشیم.

در فضای مجازی از تنوع در آموزش غافل نشویم

آموزشیار دوره های مجازی دانشگاه علوم قرآن و حدیث تصریح کرد: ارائه مشاوره خانوادگی به بانوان، طرح سوالات قرآنی، ایجاد زمینه مشارکت برای اعضای گروه از طریق ارسال فایل های صوتی روخوانی و همکاری در طرح سوال از جمله راهکارهایی بود که در جذب مخاطب و ایجاد انگیزه موثر واقع شدند.

معینی جذب خیرین قرآنی را با استفاده از فضای مجازی را یکی دیگر از ویژگی های این حوزه عنوان کرد و گفت: در این فضا بعد مسافت مطرح نیست و علاقمندان به حمایت از فعالیت های قرآنی و خیرین می توانند در این گروه ها عضو شوند.

سن مخاطبان برای عضویت در گروه های آموزش مجازی مد نظر باشد

وی در نظر گرفتن سن مخاطبان را برای عضویت در گروه مهم عنوان و تاکید کرد: سن مخاطبان یکی از مواردی است که بسیار باید مورد توجه باشد مثلا دختران در گروه بانوان علاقه زیادی به فعالیت ندارند یا اگر هم باشند تعداد کمی حضور دارند لذا گروه هایی که برای دختران کم سن و سال و بانوان در نظر گرفته می‌شود بهتر است جدا باشد.

معینی گفت: مربی که مسئولیت آموزش در گروه نوجوانان را بر عهده دارد باید با حوصله بوده و فکر و ایده مناسب برای این رده سنی را داشته باشد.

این مربی قرآن در پایان با بیان اینکه آموزش قرآن از سنین پایین باید مورد توجه قرار گیرد، گفت: با توجه به استقبال بانوان و دختران نوجوان از فعالیت در فضای مجازی، گروهی هم برای دانش آموزان کلاس های سوم تا هشتم در فضای مجازی تشکیل شد که خوشبختانه اعضای گروه فعال و علاقمند به مشارکت هستند که هفته ای سه روز به صورت آنلاین در این کلاس مجازی شرکت دارند و در برنامه‌های آموزشی و سوال و جواب مشارکت می کنند.