سالمسازی و بهینهسازی روابط متقابل همسران و ارتباط آنان در خانواده در درجۀ نخست مشروط بر آن است که هر یک از زن و مرد به درستی یکدیگر را بشناسند، جایگاه خود و حقوق و وظایف متقابل خود را بدانند و همان نقشی را که خداوند متعال در عالم تکوین و تشریع برعهدۀ آنان نهاده به نحواحسن ایفا کنند.
در قرآن کریم و روایات ائمه اطهار(ع) به جایگاه همسران و حقوق و وظایف متقابل آنان در خانواده بسیار پرداخته شده است.
زهرا عطایی، کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی و مدرس دانشگاه در چهارمحالوبختیاری، در گفتوگو با ایکنا از چهارمحالوبختیاری، با اشاره به تفاوت خلق و خوی و خلقت زن و مرد، اظهار کرد: زن جلوه صفات جمالیه خداوند است و در مواجهه با شرایط مختلف وجه عطوفت او بر خرد غلبه دارد که البته این به معنای ضعف زن نیست.
وی ادامه داد: در همین خصوص، مرد جلوهای از صفات جلالیه حضرت حق است و از اینرو در حادثهها و پدیدهها خرد را در نظر میگیرد و احساسی عمل نمیکند. البته نباید تصور کرد که زنان عاری از صفات جلالیه و مردان محروم از صفات جمالیه الهی هستند بلکه میزان کمتری از این دو صفت از سوی پروردگار در وجود آنان نهاده شده است.
صفات جمالیه و صفات جلالیه
وی با اشاره به صفات جمالیه زن، بیان کرد: صفاتی چون مهربانی، عطوفت، عشقورزی، طنازی، رأفت، و حتی ظرافت در خلقت ظاهری از ویژگیهای بارز زنان است، ضمن اینکه مردان ویژگیهایی چون شجاعت، نترس بودن، قدرت جسمی و روحی بالاتر را در مقایسه با زنان دارند که آیه شریفه «الرِّجالُ قَوّامونَ عَلَی النِّساء» ناظر بر همین موضوع است.
این مدرس آموزش خانواده در استان ادامه داد: اسلام بر اساس ویژگیهای خلقت زن و مرد وظایفی را برای هر یک از آنها در شاکله خانواده قرار داده است که مرد چتر حمایتی خود را بر سر خانواده میگیرد و حافظ منافع امنیتی، اقتصادی و رفاهی آنان است، همچنان که تلاش برای کسب روزی حلال در جهت رفاه خانواده حکم «جهاد در راه خدا» را دارد، زن نیز مدیریت داخل خانه و حمایت عاطفی و نیز پرورش و تربیت فرزندان را برعهده دارد، یعنی اکسیر محبت و عشقورزی زن اعضای خانواده را دور هم جمع و آنرا مستحکم میکند.
عطایی با اشاره به آیه ۲۱ سوره مبارکه روم و اشاره به آرامش و سکون همسران در کنار یکدیگر و توجه دادن به اصول آیین همسرداری، بیان کرد: نخست اینکه همسران باید از ویژگیهای خلقت و تفاوتهای فطری اساسی یکدیگر آگاه باشند و این امر را در گفتار و رفتار با یکدیگر همواره مدنظر داشته باشند و هیچگاه رفتار طرف مقابل را قیاس به خود نکنند تا رأفت و عطوفت شکل بگیرد و کارکرد آرامش و سکون در خانواده ایفا شود.
راهکارهای استحکام در روابط همسران
وی با اشاره به اهمیت در نظر داشتن این مباحث در روابط همسران، بیان کرد: در این صورت شاهد پیوند زناشویی مستحکم و به دنبال آن، مثبتاندیشی، قناعتورزی، رضایت از زندگی و برآورده شدن نیازهای عاطفی همسران و به دنبال آن یک خانواده مستحکم و موفق خواهیم بود.
عطایی با اشاره به احادیث و روایات، یکی از راهکارهای استحکام در روابط همسران را بُعد کلامی دانست و ادامه داد: در حدیثی از پیامبر اسلام(ص) در توصیه به مردان داریم که «گفتن یک جمله دوستانه به زن تا ابد در قلب او باقی میماند»، بنابراین همسران باید خوشگفتار باشند، علاقه و محبتشان را به هم ابراز کنند و از کاربرد الفاظ رکیک و بیادبانه در قبال هم بپرهیزند.
کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی با اشاره به یکی دیگر از عوامل آیین همسرداری، یادآوری کرد: از حیث رفتاری نیز همسران نیاز دارند ساعتی را به گفتمان خصوصی به دور از دغدغههای معمول زندگی بپردازند و با برآورده کردن نیازهای زیستی و عاطفی به ایجاد آرامش در خانواده و استحکام بیشتر آن، کمک کنند؛ در حدیثی از پیامبر(ص) داریم که «نشستن مرد در کنار همسرش نزد خدای بزرگ از سالها اعتکاف در مسجد عزیزتر است».
عطایی در ادامه با برشمردن برخی وظایف همسران در قبال یکدیگر، گفت: علاوه بر توجه به تفاوت زن و مرد از بعد جنسیتی و شناختی، وظایف و حقوقی چون احترام طرفین به خانوادههای یکدیگر، رازداری، گذشت، بخشایش، عدم توجه به اشکالات و ایرادات و ... اگر از سوی طرفین صورت بگیرد، هیچ عامل بیرونی نخواهد توانست بنیان خانواده را سست کند.
حقوق فقهی مبتنی بر اصل خلقت است
وی تأکید کرد: مفاهیم و حقوق شرعی و فقهی متناسب با اصل خلقت است و اصول جامعهشناسی در روابط همسران نیز مبتنی بر همین اصل خلقت انسانی است؛ دین ما مبتنی بر فطرت است از اینرو توجه به تجویز دین و توصیه قرآن و ائمه اطهار(ع) در خصوص آیین همسرداری، منجر به تشکیل خانوادهای مستحکم و روابطی پایدار خواهد شد.
این مدرس دانشگاه در استان با اشاره به ایجاد سبک زندگی جدید با ورود زن به دنیای کار، تأکید کرد: اگر کار زن در بیرون از خانه به اقتصاد خانواده کمک کند و در عین حال آرامش را از خانواده سلب و خللی در روابط اعضای خانواده وارد نکند، بلامانع است.
وی آرامش و بالندگی را اصلیترین مؤلفههای یک خانواده برشمرد و گفت: هر عاملی که این آرامش و میدان دادن به فرزندان را مختل کند باید از خانواده دور شود و زن و مرد در کنار هم در تمام امور داخل و خارج خانه، همراه و همدل باشند چرا که در خانواده من و تویی وجود ندارد.
انتهای پیام