تسهیل ازدواج نیازمند اصلاح سنت‌های جامعه است
گروه فرهنگی ــ عضو هیئت علمی دانشگاه محقق اردبیلی گفت: اگر خانواده‌ها به جد خواستار حل مشکلات فرزندانشان باشند باید رویکردی واقع‌بینانه و ساده‌زیستانه داشته باشند و تابع مد و کلاس و تبلیغات و نظر دیگران و ... نباشند.
امین فتحی، عضو هیئت علمی گروه الهیات و معارف اسلامی دانشگاه محقق اردبیلی در گفت‌وگو با ایکنا از اردبیل، درباره ازدواج گفت: زوجیت نشانه مخلوقیت و نیازمندی انسان است و خداوند متعال با رحمت و حکمتش آدمی را به صورت مرد و زن زوج هم قرارداد، تا با توجه به نیاز‌های روحی، عاطفی، جسمی و طبیعی‌ای که دارند، مکمل یکدیگر باشند و برای گوارایی زندگی در کنار هم به آرامش برسند. از اینرو، در نزد خداوند بهترین و محبوب‌ترین بنیان و سازه که دربردارنده شرط اساسی سعادت بشر است، ازدواج و تشکیل نهاد خانواده است.
فتحی تصریح کرد: حکمتِ قداستى که اسلام به خانواده بخشیده است، ارزش‌گذارى معنوى بر پیوند خانوادگى، زمینه‌سازى براى تقویت این پیوند و پیشگیرى از فروپاشى آن است. قداست خانواده، سدّ محکمى در برابر سوءاستفاده جنسى از زن به عنوان یک کالا و مانع بردگى نوین زن است و خطرى که در جهان امروز، نسل بشر را تهدید مى کند، تقدّس‌زدایى از کانون خانواده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه محقق اردبیلی گفت: خداوند، برای بیان حکمت ازدواج، بقاى نسل یا فرزند صالح یا پیشگیرى از فساد یا سازندگى اخلاقى و اجتماعى و یا توسعه ارزش‌هاى اسلامى را مطرح نمی‌کند، بلکه به حکمتى اشاره مى‌فرماید که بدون آن، هیچ یک از اهداف خلقت انسان، قابل تحقّق نیست و آن، عبارت است از آرامش روانى و بدون آرامش روانى، نمى‌توان از جوان، انتظار تقوا داشت. بدون آرامش روانى، نه نسل سالم و صالح پدید مى‌آید و نه سازندگىِ اخلاقى و اجتماعى اتفاق مى‌افتد و نه ارزش‌هاى دینى و آرمان توحید گسترش مى‌یابد.
معیار‌های خدا برای ازدواج جوانان
فتحی تصریح کرد: هم در آیه ۲۵ سوره نساء «وَمَنْ لَمْ یَسْتَطِعْ مِنْکُمْ طَوْلًا أَنْ یَنْکِحَ الْمُحْصَنَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ ...» و هم در آیه ۵ مائده «الْیَوْمَ أُحِلَّ لَکُمُ الطَّیِّبَاتُ وَطَعَامُ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتَابَ ...»، خدا ۳ معیار برای ازدواج ذکر می‌کند و جالب این است که در این آیات این سه کلمه عین هم هستند یعنی سه تا برای پسر‌ها و سه تا برای دختر‌ها: ۱- محصنین(یعنی حفاظ و حریم دارد) در جایی که مربوط به خانم‌ها است می‌گوید محصنات یعنی خانم‌هایی که انتخاب می‌کنید این ویژگی را داشته باشند و دارای حریم باشند. محصِن یعنی دختری که هیچ مردی و هیچ پسری نمی‌تواند وارد حریم او شود و پسری که هیچ دختری نمی‌تواند وارد حریم او شود. ۲- غیر مسافحین، غیر مساحفات(سفح به معنای زشتی و بدکاری و بدکار است) یعنی دختر و پسری نباشد که اهل زشتی‌ها باشد. ۳- وَ لا مُتَّخِذاتِ أَخْدانٍ و وَلاَ مُتَّخِذِی أَخْدَانٍ(اخدان یعنی دوست پنهانی) نکته‌ی جالب این است که اخدان برای زنان مسلمان بیان نشده است. یعنی چه بسا پسر دوست دختر داشته باشد و بعید نیست، اما از دختر مسلمان انتظار نرفته است که دوست پسر داشته باشد یعنی وقتی قصد ازدواج ندارد چگونه می‌تواند وارد حریمش شود و به او محبت کند.
هدف از تشکیل خانواده
عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به اینکه هدف از تشکیل و تداوم خانواده تحقق جامعه سالم، تداوم نسل، تأمین نیاز‌های اساسی، تربیت اجتماعی نسل، حراست ایمان، رشد و بالندگی و عزت و جمال اجتماعی است افزود: در منطق قرآن، هدف از تشکیل خانواده: آرامش انسان و دوستی و مهربانی «وَمِنْ آیَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْهَا وَجَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً إِنَّ فِی ذَلِکَ لَآیَاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ» (روم:۲۱): و از جمله نشانه‌هاى او این است که براى شما از جنس خودتان همسرانى آفرید تا در کنارشان آرامش یابید و میان شما الفت و رحمت برقرار ساخت تا نسل بشر را تداوم بخشد. به یقین در آنچه یاد شد، براى مردمى که مى‌اندیشند نشانه‌هایى است بر این که تدبیر امور انسان‌ها در اختیار خداوند است» و ایمان به خدا و شکر نعمت پروردگار: «وَاللّهُ جَعَلَ لَکُم مِّنْ أَنفُسِکُمْ أَزْوَاجًا وَجَعَلَ لَکُم مِّنْ أَزْوَاجِکُم بَنِینَ وَحَفَدَةً وَرَزَقَکُم مِّنَ الطَّیِّبَاتِ أَفَبِالْبَاطِلِ یُؤْمِنُونَ و َبِنِعْمَتِ اللّهِ هُمْ یَکْفُرُونَ» (نحل:۷۲) و خدا براى شما از جنس خودتان همسرانى آفرید، و براى شما از همسرانتان پسران و نوادگانى که کمک شمایند پدید آورد؛ و از چیزهاى پاکیزه به شما روزى داد پس آیا به باطل ایمان مى‌آورند و به نعمت خدا کفر مى‌ورزند؟ و داشتن فرزندانی صالح، معرفی شده است: «امام رضا(ع) میفرمایند: اگر درباره ازدواج و وصلت، آیهاى روشن و سنّتى پیروى شده و احادیث فراوان نبود، بی‌گمان، نیکىکردن به خویشاوند و نزدیک ساختن افراد دور و اُلفت بخشیدن میان دل‌ها و درهم تنیدن حقوق و افزودن بر جمعیت و اندوختن فرزند براى سختی‌هاى روزگار و پیشامدهاى زمانه، کافى بود که خردمند دانا به این کار رغبت نماید و انسانِ رهیافته درستاندیش، به سوى آن بشتابد»
احکام الهی و مدار انسانیت
فتحی بیان کرد: جهان آفرینش با همه گستردگی و شگفتی‌هایش دارای قوانین و قواعدی است، که با آن پابرجا بوده و جریان دارد و ما بر اساس همان اصول باعظمت زندگی می‌کنیم. بطور کلی خلقت دارای دو بعد مادی و معنوی بوده و انسان نیز صاحب ظاهر و باطن است؛ لذا قانونمندی بشری در دو لایه «بیرونی» و «درونی» قابل مطالعه و بررسی است. همه مخلوقات و اجزای پدیده‌های مختلف خلقت، در ذات خود دارای طرح و نقشه بوده و با هوشمندی کامل در آن سیر می‌کنند، در این میان تنها بشر است که با سوء اختیار خود از این مدار تخلف کرده و از همراهی با کاروان بزرگ هستی باز می‌ماند، بدیهی است جوامع انسانی و توسعه پایدار آن قانونمند بوده و باید منطبق و هماهنگ با سنت آفرینش باشد. بی‌شک آموزه‌های آسمانی اسلام، از جمله ازدواج، راهنمایی و ارائه «اصولی» جهت کمک به بهبود کیفیت زندگی بوده و تلاش و دعوت همه انبیاء و اولیای الهی در کنار دستاورد‌های بشری «تجربه»، در راستای رساندن انسان به این مدار و مسیر بندگی «عبودیت» بوده است؛ لذا پیوسته، بر خود کنترلی درونی «تقوی» و رعایت و نظارت مستمر و نظام‌مند بیرونی «احکام و آداب اجتماعی» تاکید می‌نماید.
تسهیل ازدواج
عضو هیئت علمی دانشگاه محقق اردبیلی اظهار کرد: هر کس تسهیلاتی را برای ازدواج برادر مؤمنش فراهم آورد مثلاً دختر خود را به آسانی و بدون سختگیری به ازدواج جوانی در بیاورد و یا اگر وسعش می‌رسد، در جهت فراهم شدن مقدمات ازدواج پسر و دختری از بذل مال دریغ نکند و بالاخره هر کاری که از دستش برمی‌آید، انجام دهد تا یک ازدواج سالم صورت گیرد، چنین کسی اجر و پاداش این احادیث شریفه شامل حالش می‌شود و از رحمت الهی برخوردار خواهد بود.
فتحی ادامه دارد: امام علی(ع) در فضیلت وساطت برای شکل‌گیری ازدواج می‌فرماید: «اَفْضَلُ الشَّفاعَةِ اَنْ یَشْفَعَ بَیْنَ اثْنَیْنِ فِی نِکاحٍ حَتّی تَجْمَعَ شَمْلَهُما؛ بهترین وساطت این است که [انسان] میان دو نفر در امر ازدواج وساطت کند تا سر و سامان بگیرند» و اگر شخصی متمول است به وسیله مالش و اگر کسی زبانش نرم است، به کمک گفتار شیرین و بیانش و اگر کسی صاحب نفوذ و وجهه در بین مردم است، با اعتبار و نفوذش لازم است که در این امر خیر وساطت کند که بهترین شفاعت و واسطه گری است، چون نتیجه آن حفظ دین جوانان و صیانت یافتن آن‌ها از گناه است.
رسالت خانواده‌ها و مسئولان
عضو هیئت علمی دانشگاه محقق اردبیلی به رسالت خانواده‌ها در حل مشکلات فرزندان اشاره کرد و گفت: اگر خانواده‌ها به جد خواستار حل مشکلات فرزندانشان باشند باید رویکردی واقع بینانه و ساده زیستانه داشته باشند و تابع مد و کلاس و تبلیغات و نظر دیگران و ... نباشند و این یعنی اصلاح فرهنگ و سنت‌های غیر فطری جامعه و فرهنگ اصلاح نمی‌شود مگر اینکه از جایی شروع شده و به جریانی تبدیل شود و جریان‌سازی کار رسانه‌ها و نهاد‌های فرهنگی اجتماعی دولتی و مردمی است. به درستی بسیاری از مشکلات اجتماعی با دلسوزی و تدبیر مسئولان و همراهی مردم و خود جامعه هدف (جوانان) به راحتی قابل حل است.
مقدس‌ترین جهاد
فتحی تصریح کرد: هر دوره و زمانی جهاد خاص خود را می‌طلبد و امروزه مقدس‌ترین جهاد جامعه ما، سوق دادن سرمایههای مادی و معنوی بسوی اشتغال و ایجاد بستر ازدواج جوانان است و این یعنی رسالت سنگین صاحبان سرمایه و مدیران جامعه. در تعبیر استاد شهید: «مرد و زن طبیعتاً سعادتشان در وجود یکدیگر است... نه اینکه اجتماع زوجین یک همکاری قراردادی برای کسب سود بیشتر باشد، از این رو طلاق حتی‌الامکان نباید واقع شود، چون بهم خوردن یک پیمان مقدس است» و «ازدواج در اجتماعی که روابط جنسی را به محیط خانوادگی و کادر ازدواج قانونی محدود می‌کند، پایان انتظار و محرومیت است و در اجتماعی که روابط آزاد جنسی در آن جریان دارد آغاز محرومیت و محدودیت» (مطهری، یادداشتها، ج ۵، ص ۲۰۱ و مسئله حجاب، ص ۸۱).
انتهای پیام
