نگاهی به آداب نماز عید فطر

به گزارش ایکنا از لرستان، در متون اسلامی، توصیه شده است که مسلمانان در روز عید فطر و عید قربان، تن خود را در آب بشویند و غسل کنند. غسل عید، از سنت‌های مسلمانان در روز عید است و در آن فرقی بین مردان، زنان و کودکان نیست.غسل عید می‌تواند قبل از اذان صبح انجام گیرد. علاوهبر غسل، عطر زدن و مسواک کردن نیز از سنت‌های روز عید فطر است.از سنت‌های مسلمانان در روز عید فطر، تکبیر است. تکبیر در روز عید فطر، برگرفته از آیه‌ای از قرآن است و پیش از نماز عید فطر و شروع خطبه، در خانه‌ها و کوچه و بازار خوانده می‌شود.

خداوند متعال در فرازی از آیه 31 سوره اعراف می‌فرماید: «خذوا زینتکم عند کل مسجد...» یعنی هنگام رفتن به مسجد زینت‌های خود را بردارید. این خطاب به همه فرزندان آدم به‌عنوان یک قانون همیشگی که شامل اعصار قرون می‌شود که زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد با خود داشته باشید.
این جمله می‌تواند هم اشاره به زینت‌های جسمانی باشد که شامل پوشیدن لباس‌های مرتب و پاک و تمیز و شانه زدن موها، و به‌کار بردن عطر و مانند آن می‌شود، و هم شامل زینت‌های معنوی، یعنی صفات انسانی و ملکات اخلاقی و پاکی نیت و اخلاص و اگر می‌بینیم در بعضی از روایات اسلامی تنها اشاره به لباس خوب یا شانه کردن موها شده و اگر می‌بینیم تنها سخن از مراسم نماز عید و نماز جمعه به میان آمده است، دلیل بر انحصار نیست بلکه هدف بیان مصداق‌های روشن است و هم‌چنین اگر می‌بینیم که در بعضی دیگر از روایات، زینت به‌معنی رهبران و پیشوایان شایسته تفسیر شده دلیل بر وسعت مفهوم آیه است که همه زینت‌های ظاهری و باطنی را در بر می‌گیرد».
در کتاب المقنع گفته است: «سنت در افطار عید قربان این است که بعد از نماز انجام شود و در عید فطر قبل از نماز».از امام صادق(ع) نقل شده که فرمود: «اگر در روز عید فطر برای رسول خدا(ص) عطر می‌آوردند اول به زنان خود می‌داد».
از امام باقر(ع) نقل است که پیامبر اکرم(ص) فرمود: «چون روز اوّل ماه شوّال شود، منادى ندا مى‌دهد: اى مؤمنان! صبحگاهان به‌سوى جایزه‌هایتان بشتابید». سپس فرمود: «اى جابر! جایزه‌هاى خدا، جوایز این پادشاهان نیست». سپس فرمود: «آن روز ، روزِ جایزه‌هاست».
پیامبر خدا(ص) همچنین فرموده است: «فرشتگان، روز عید، سر کوچه‌ها و گذرها مى‌ایستند و مى‌گویند: «بشتابید به‌سوى پروردگار کریم که عطاى بسیار مى‌دهد و گناه بزرگ را مى‌آمرزد».
امام على(ع) نیز در این رابطه فرموده است: این، عید کسى است که خداوند، روزه او را پذیرفته و عبادتش را قبول کرده است و هر روزى که در آن، خدا معصیت نشود، آن روز عید است.
امام حسن‌مجتبى(ع) در یک روز عید فطر، به مردمى نگاه کرد که به بازى و خنده مشغول بودند. رو به اصحاب خود کرده، فرمود: «خداى متعال، ماه رمضان را به‌عنوان میدانى براى مسابقه آفریدگانش آفرید تا به‌وسیله فرمان‌بُردارى از خدا، به‌سوى رضاى الهى سبقت بگیرند. گروهى پیش افتاده، برنده شدند و گروهى هم عقب مانده، محروم گشتند. پس شگفت از خنده کننده بازیگر است در روزى که نیکوکاران پاداش می‌یابند و کوتاهى کنندگان، ناکام مى‌شوند. به خدا سوگند، اگر پرده کنار رود، نیکوکار سرگرم نیکوکارى خود خواهد شد و بدکار، گرفتار بدکارى خویش!».
امام رضا(ع) نیز در رابطه با عید فطر فرموده است: «روز فطر، از آن جهت، عید قرار داده شده است که مسلمانان، اجتماعى داشته باشند که در آن روز گرد هم آیند و براى خدا بیرون آیند و او را بر نعمت‌هایى که به آنان داده است، ستایش کنند و روز عید، روز تجمع، روز خوردن روزه، روز زکات، روز شوق و روز نیایش است؛ و براى آن‌که اولین روز از سال است که خوردن و آشامیدن در آن حلال است؛ چراکه ماه رمضان، اوّلین ماه سال نزد اهل حق است».

پس خداوند متعال، دوست داشت که در چنین روزى، همایشى داشته باشند تا خدا را حمد و ستایش کنند و در این روز، تکبیر در نماز، از آن روى بیش از روزهاى دیگر قرار داده شده که تکبیر، بزرگداشت خداوند و ستایش و ثناى او بر نعمت هدایت است،آن‌گونه که خداوند فرموده است: «تا خداوند را بر این که هدایت‌تان کرد، بزرگ بدارید و باشد که شکر گزارید».

چگونگی به‌جا آوردن نماز عید فطر

نماز عید فطر دو رکعت است، در رکعت اول بعد از خواندن حمد و سوره باید پنج تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر یک قنوت بخواند و بعد از قنوت پنجم تکبیر دیگری بگوید و به رکوع رود، بعد دو سجده به‌جا آورد و برخیزد و در رکعت دوم چهار تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر قنوت بخواند و تکبیر پنجم را بگوید و به رکوع رود و بعد از رکوع دو سجده به‌جا آورد و تشهد بخواند و سلام گوید.

در قنوت این نماز هر دعایی کافی است، ولی مناسب است این دعا را به قصد ثواب بخواند: «اَللّهُمَّ اَهْلَ الْکبْرِیاءِ وَ الْعَظِمَة وَ اَهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ وَ اَهْلَ الْعَفْوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ اَهْلَ التَّقْوی وَالْمَغْفِرَةِ اَسْئَلُک بِحَقِّ هذَا الْیَوْمِ الَّذِی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمینَ عیداً وَ لِمحَمَّد صَلَّی اللّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ ذُخْراً وَ شَرَفاً وَ کرامَةً وَ مَزیداً اَنْ تُصَلِّی عَلی مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ اَنْ تُدْخِلَنِی فی کلِّ خَیْر اَدْخَلْتَفیهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد وَ اَنْ تُخْرِجَنی مِنْ کلِّ سُوء اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد صَلَواتُک عَلَیْهِ وَ عَلَیْهِمْ اَللّهُمَّ اِنّی اَسْئَلُک خَیْرَ ما سَئَلَک بِهِ عِبادُک الصّالِحُونَ وَ اَعُوذُ بِک مِمّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُک الْمـُخْلَصُونَ».

مستحب است در نماز عید فطر اموری ازجمله قرائت نماز عید را بلند بخواند، بعد از نماز دو خطبه بخواند مانند خطبه‌های نماز جمعه با این تفاوت که در نماز جمعه قبل از نماز و در نماز عید بعد از نماز خوانده می‌شود (و این خطبه در صورتی است که نماز را با جماعت بخواند)، در این نماز سوره مخصوص شرط نیست، ولی بهتر است در رکعت اوّل سوره «سَبِّحِ اسْمِ رَبِّک الاْعْلی» و در رکعت دوم سوره «وَ الشَّمْس» بخواند، در روز عید فطر قبل از نماز عید با خرما افطار کند، پیش از نماز عید غسل کند و دعاهایی که قبل از نماز و بعد از آن در کتب دعا آمده بخواند، در نماز عید بر زمین سجده کند و در موقع گفتن تکبیرها دست‌ها را بلند کند، بعد از نماز مغرب و عشا در شب عید فطر و بعد از نماز صبح و ظهر و عصر روز عید و نیز بعد از نماز عید فطر این تکبیرها را بگوید: «اَللّهُ اَکبَرُ، اَللّهُ اَکبَرُ، لا إلهَ إلاّ اللّهُ وَ اَللّهُ اَکبَرُ، اللّهُ اَکبَرُ وَ لِلّهِ الْحَمْدُ، اَللّهُ اَکبَرُ عَلی ما هَدانا» را به امید ثواب پروردگار رعایت کند.

انتهای پیام