به گزارش ایکنا؛ کتاب «اشارتهای قرآن برای انسان و جامعه انسانی» که اولین مجلد از مجموعه «100 آیه، 100 اشاره» است، به تألیف و گردآوری شهاد زمانیپدرام، از قاریان ممتاز کشور منتشر شد.
شهاد زمانی که خود سالهاست در امر آموزش و تلاوت قرآن کریم مشغول به فعالیت است، دارای مدرک کارشناسیارشد علوم قرآنی از دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم بوده و مدت 10 سال است که از جلسات قرآن محمدحسین سعیدیان، قاری و داور بینالمللی کشورمان بهره میبرد.
کتاب «اشارتهای قرآن برای انسان و جامعه انسانی» آغازی برای مجموعه 100 آیه، 100 اشاره است که برای عموم مردم، بهخصوص قاریان و جامعه قرآنی قابل استفاده است؛ چراکه مؤلف خود نیز از قاریان و مدرسان قرآن کریم میباشد.
برای آشنایی بیشتر با کتاب، خبرنگار ایکنا گفتوگویی با مؤلف این اثر داشت که در ادامه میخوانید؛
-ابتدا اثر تالیفی خودتان را معرفی کنید.
کتابی که حقیر به لطف خدا تنظیم و جمعآوری کردم با عنوان اشارتهای قرآن برای انسان و جامعه انسانی است. واژه اشارت که در عنوان کتاب به کار رفته برگرفته از حدیث حضرت اباعبدالله الحسین(ع) با این مضمون است که قرآن کریم بر چهار چیز استوار است: عبارتها، اشارتها، لطایف و حقایق. العبارة للعوام و الاشارات للخواص و اللطائف للاولیاء و الحقائق للانبیاء، عبارت برای عوام است، یعنی عبارات قرآن همین ظاهر قرآن، هر آنچه که ما از ظاهر آیات قرآن میفهمیم برای عوام است.
اما اشارات عبارت است از آن معانی دور آیه که هرکسی نمیتواند آن معنا را از آیه برداشت کند و فقط کسی که با جهاز ذهن مصفّا و قلب مزکّی و از رهگذر زیست قرآنی، ژرفاندیشی و همنشینی با قرآن کریم و با توجه این نکته که او با سؤال و دغدغهای خودش را بر قرآن عرضه کرده است توانسته به آن اشارتهای قرآنی و آن معانی دور قرآن که ظاهر آیه شاید نشاندهنده آن معانی نباشد، برسد.
در این کتاب ما اشارتهایی را از اندیشمندان معاصر به ویژه؛ امام موسی صدر، شهید بهشتی، شهید مطهری، دکتر شریعتی، علامه طباطبایی، علامه جعفری، آیتالله صفائیحائری و... در یک موضوع جمعآوری کردهایم، یعنی صد آیه و صد اشاره با یک موضوع واحد به نام اشارتهای قرآن، برای انسان و جامعه انسانی.
اینکه چرا این موضوع را انتخاب کردم؛ چون مکاتب اخلاقی و مکاتب تفسیری در طول تاریخ و خاصه قرون اخیر درصدد تنظیم برنامهای جامع برای رشد و سعادت اجتماعی، فرهنگی، تربیتی، آموزشی، سیاسی و اقتصادی انسان بودهاند؛ به مرور به اینجا رسیدند که اگر بخواهند یک برنامه درستی را برای انسان تعریف کنند که او رشد همه جانبه داشته باشد در موارد متعدد و مختلف و متناسب با اهداف، ویژگیها و نیازهایی که دارد، و همچنین با در نظر گرفتن فطریاتش این برنامه را تنظیم کنند؛ بالاخره این مکاتب اخلاقی و فلسفی به این نتیجه رسیدهاند که تا انسان را به درستی تعریف نکنیم، نمیتوانیم چنین برنامهای را برای او تدوین کنیم و ما میبینیم که در این زمینه، نتوانستهاند به تعریف جامعی در خصوص انسان برسند، چرا؟ چون خالق انسان است که بر ویژگیها، نیازهای انسان و فطریات انسان اشراف دارد و فقط اوست که میتواند برنامهای برای او تنظیم کند که تضادهای سرشتی انسان طبق این برنامه تنظیم شود و قرآن کریم برنامهای را تعریف کرده است که با عمل کردن به آن، هم جامعه تبدیل به یک جامعه پویایی میشود و هم به وسیله این برنامه، فطریات انسان هم تنظیم میشود و انسان متناسب با اهداف، نیازها و ویژگیهای خودش میتواند به رشد و سعادت همه جانبه برسد، جامعه نیز با این ویژگیهای انسان میتواند رشد و حرکت کند و به تکامل برسد، از این نظر ما این موضوع را برای این کتاب انتخاب کردیم چون کارویژه قرآن کریم به اعتقاد بنده انسانشناسی، معرفی انسان و تنظیم برنامهای متناسب با ویژگی و نیازهای انسان است.
-ویژگی برجسته کتاب را در چه نکاتی میدانید؟
با مطالعه این کتاب خواننده به چند نکته اساسی خواهد رسید، یکی از ویژگیهای کتاب این است که در یکی از مباحث روز با عنوان توسعه انسانی آیاتی با برداشتهای تفسیری، اشارت گونه جمعآوری شده و در دو فصل با عنوان عوامل توسعه انسانی و موانع توسعه انسانی در این کتاب نکاتی طبق آیات جمعآوری شده و به نظر من برای مخاطب جالب خواهد بود که قرآن در زمینه توسعه انسانی و رشد ذهنی و فرهنگی انسان چه پیشنهادهایی دارد.
دیگر اینکه هر انسانی در ذهن خود سؤالاتی دارد، مانند اینکه هدف خلقت انسان چیست؟ و یا اصلاً تعریف انسان چیست؟ عظمت انسان و بزرگی انسان به چه چیزی است؟ یک سری سؤالات بنیادینی که هر انسانی دارد و قرآن به آن سؤالات پاسخ داده، در این کتاب و در یک مجموعه و یک فصل با عنوان معمایی به نام انسان به آن پرداخته شده و وقتی مخاطب به آن مراجعه میکند، مخصوصاً مخاطبی که کمتر با قرآن سروکار دارد، متوجه میشود که قرآن در این باب حرفهای مهم و دقیقی دارد.
یکی از دغدغههای بنده برای تألیف این کتاب این نکته بود که چون برخی خیلی سطحی و عوامانه به قرآن مراجعه میکنند این مطلب را از آنها میشنیدم که گویی نعوذ بالله، قرآن حرفی برای گفتن خصوصا در این زمانه ندارد! ما با جمعآوری این برداشتهای تفسیری اشارتگونه و نکاتی که در این کتاب در ذیل آیات قرار دادهایم، مخاطب را تا حدی متوجه ساختیم که با توجه به اینکه ۱۴ قرن از نزول قرآن گذشته، اما برنامه قرآن همچنان حاوی اصول مترقی و پیشنهادهای بکر و سازندهای است.
یکی دیگر از ویژگیهای این کتاب این است که تقریباً از ۲۰ متفکر و اندیشمند معاصر نکاتی را در برگرفته، اندیشمندانی که به لحاظ سلایق سیاسی و دینی با هم یک سری اختلافات دارند، منتها مخاطب با خواندن مطالب این بزرگان و اندیشمندان احساس نمیکند که آنها با هم وحدت رویه ندارند و شاید این حس به او دست بدهد که تمام این متفکران یک هدف واحد دارند، اما روشها و نوع نگاههایشان با هم متفاوت است.
-مثل اینکه قرار است این مجلّد ادامه داشته باشد، درباره این موضوع توضیح دهید.
به نظر میرسد که این کتاب در همین مجموعه ۱۰۰ آیه و صد اشاره تا ۳ جلد پیش رود که دو جلد بعدی هرکدام موضوع مجزایی نسبت به جلد اول دارند و ان شالله بعد از سه جلد به سیصد آیه و اشاره پرداخته شده است، البته باید گفت که بعضی از آیات ممکن است تکراری باشند، اما این تکراری بودن به جهت نگاه متفاوت اندیشمندانی است که از آنها در کتاب استفاده شده و مخاطب بعضا با برداشتهای اشارتگونه متنوعی از یک آیه مواجه خواهد شد.
گفتوگو از محمدرضا رجبی
انتهای پیام