گسترش دیپلماسی فرهنگی در شهر آفتاب/ اهم نشست‌های بخش بین‌الملل

«غلامرضا نوعی»، مدیر کمیته بین‌الملل سی‌اُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به اقدامات این کمیته در این دوره از نمایشگاه گفت: تنوع مهمانان خارجی و کشورهای شرکت‌کننده در این دوره افزایش ‌یافته و این حضور قطعاً به گسترش دیپلماسی فرهنگی دامن خواهد زد و کشورها و سفارتخانه‌هایی از جمله شیلی، سوئد، فنلاند، اتریش و صربستان برای اولین‌بار با غرفه‌هایی مستقل در این نمایشگاه شرکت می‌کنند.

وی افزود: در مجموع در این بخش 19 کشور غرفه مستقل دارند که عبارتند از: آلمان، روسیه، فنلاند، ترکیه، سوئد، اتریش، ایتالیا، ارمنستان، صربستان، مکزیک، شیلی، عمان، افغانستان، ژاپن، هند، لبنان، چین، عراق.

نوعی با اشاره به حضور کشور ترکیه برای نخستین‌بار در طول برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اظهار کرد: در سی‌امین دوره شاهد حضور استانبول به‌عنوان «شهر مهمان» هستیم و مسئولان فرهنگی این شهر برنامه‌های متنوعی در نمایشگاه ارائه می‌کنند که حضور چهار نویسنده برجسته از این کشور از نقاط عطف این حضور است.

وی در خصوص مهمان ویژه این دوره نیز گفت: در این دوره، ایتالیا به‌عنوان کشور «مهمان ویژه» حضور دارد که «پل ادبی میان ایران و ایتالیا» از چند ماه قبل با برگزاری نشست‌های تخصصی در دو کشور آغاز شده است. در این دوره 32 نفر از جمله مقامات عالی‌رتبه این کشور، نویسندگان، ناشران، تصویرگران، اتحادیه ناشران حضور دارند؛ علاوه بر نشست‌های مشترک 12 نویسنده ایتالیایی با نویسندگان ایرانی، شاهد برگزاری «روز ایتالیا» نیز در نمایشگاه خواهیم بود. همچنین «آنتیمو چزارو»، معاون وزیر میراث و فعالیت‌های فرهنگی و گردشگری این کشور سخنران افتتاحیه نمایشگاه است. 

برگزاری نمایشگاهی از کتاب‌های کتابخانه آنجلیکای رُم در موزه کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران با عنوان «کتاب‌های جاده ابریشم: از رم به تهران» همزمان با نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از دیگر فعالیت‌های این کشور است. انتشار دو کتابشناسی از «آثار ایرانی در ایتالیا» و  «آثار ادبی ایتالیایی در ایران» از دیگر اقدامات پژوهشی است که همزمان با نمایشگاه سی‌ام رو نمایی می‌شود.

مدیر کمیته بین‌الملل سی‌اُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، همچنین به حضور رؤسای اتحادیه‌های نشر و مسئولین نمایشگاه‌های خارجی اشاره کرد و افزود: حضور این مهمانان از کشورهای اتریش، صربستان، مجارستان، فرانسه، ایتالیا، روسیه، بوسنی و هرزگوین و الجزایر تاکنون قطعی شده است.

وی درباره مشارکت برخی کشورها، ناشران و مترجمان در قالب بورسیه نمایشگاه گفت: برای نخستین‌بار شاهد حضور ناشران، مترجمان و آژانس‌های ادبی هستیم که در قالب بورسیه نمایشگاه در این دوره حضور پیدا می‌کنند. اعطای 10 بورسیه نمایشگاه کتاب تهران به نمایندگانی از کشورهای مصر، ارمنستان، ژاپن، چین، ایتالیا، سوئیس، آمریکا، ایتالیا و افغانستان نهایی شده است. این طرح می‌تواند کمک شایانی به حمایت از کسانی که به کتاب ایرانی در خارج از کشور اهتمام دادند، بیانجامد.

نوعی، افزایش فعالیت «رایت سنتر» با حضور برخی ناشران و آژانس‌های فعال ادبی ایرانی در حوزه بین‌الملل و مؤسسات حمایت کننده از ترجمه و انتشار کتاب ایرانی در بازار جهانی را از دیگر فعالیت‌های خاص این دوره خواند.
 اهم نشست‌های بخش بین‌الملل

نوعی با اشاره به برگزاری بیش از سی نشست در حاشیه نمایشگاه بین‌المللی کتاب گفت: برگزاری بیش از سی نشست در سرای ملل 

بخش بین‌الملل سی‌امین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برنامه‌ها و نشست‌های متنوعی برای این دوره در نظر گرفته است. این بخش میزبان بیش از 30 نشست تخصصی خواهد بود که از دومین روز آغاز به کار نمایشگاه اجرا می‌شود.

به گفته وی برنامه‌های سرای ملل از چهارشنبه، 13 اردیبهشت‌ماه با عنوان روز چین و با حضور هیئتی از فعالان عرصه چاپ و نشر این کشور آغاز می‌شود. در این روز شاهد برپایی دو نشست با عناوین «ظرفیت‌های همکاری‌های نشر با ناشران چینی» و «روابط نمایشگاهی ایران و چین و رونمایی و معرفی کتاب جهان سرامیک‌ها» خواهیم بود که به ترتیب ساعت 11.30 و 14.30 برگزار می‌شوند.

روز دوم یعنی پنج‌شنبه، به کشورهای حوزه بالکان و صربستان اختصاص دارد. در این روز دو نشست برگزار می‌شود. نشست نخست که با مشارکت سفارت شیلی در ایران برگزار می‌شود به معرفی «پابلو نرودا»، شاعر نوگرا و برنده نوبل ادبیات اختصاص دارد. دکتر جیران مقدم، دکتر باقری و گلنوش درجزینی در این نشست که ساعت 14 برگزار می‌شود حضور خواهند داشت. عنوان نشست دوم «جایگاه نمایشگاه‌های کتاب در ایران و صربستان(فرصت‌های نشر مشترک) صربستان» است. در این نشست «زوران آورامویچ»، رئیس شورای نمایشگاه کتاب بلگراد و «دیان پاپیچ»، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان صربستان و رئیس انتشارات لاگونا از صربستان و امیرمسعود شهرام‌نیا، محمود آموزگار و علی‌اصغر محمدخانی  از ایران حضور خواهند داشت. 

نوعی افزود: اما جمعه پانزدهم اردیبهشت‌ماه، روز کشور ایتالیا است. عنوان نخستین نشست، روز سوم «تصویرگری ایرانیان در ایتالیا» نام دارد که با حضور دایانا بلوتی، رئیس بخش تصویرگران نمایشگاه بولونیا، مارگیت وایزمن، مدیر انتشارات والنتینا، علی بوذری و هدی حدادی برپا خواهد شد. در حاشیه این نشست، کتاب «پینوکیو» با حضور غلامرضا امامی و محمد‌علی‌ صحرانورد(مدیر نشر جیحون) رونمایی می‌شود.
به گفته نوعی، رونمایی سه کتاب «گزیده کتاب‌شناسی ایران در ایتالیا» با حضور علی پورمرجان و کارلو چروتی، «آثار ادبی ایتالیایی در ایران» با سخنرانی دکتر فاطمه عسگری، فلچیتا فرارو و بیانکا ماریا، ناشر انتشارات سی‌وسه پل و «روابط فرهنگی ایران و ایتالیا» با حضور کارلو چرتی، رایزن فرهنگی ایتالیا در ایران، حمید نجات‌پور، شادی جمالی و افشین کرمی مهم‌ترین برنامه‌های نشست‌ دوم را تشکیل می‌دهند.

همچنین «معرفی مرکز روبرت والسر در برن سوئیس» عنوان سومین نشست روز ایتالیاست که ساعت 16 برپا می‌شود. این برنامه با حضور دکتر «رتو سورگ» به معرفی مرکز روبرت والسر اختصاص یافته است. در این نشست سونیا ماتسون، ناشر آثار ایرانی در سوئیس نیز حضور دارد.

مدیر کمیته بین‌الملل سی‌اُمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: در چهارمین روز برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، برنامه‌ها به کشور ترکیه و شهر استانبول اختصاص دارد. در این روز سه نشست در سرای ملل برگزار می‌شود؛ نشست نخست به موضوع «آسیب‌شناسی ترجمه آثار ادبی ترکی استانبولی به زبان فارسی» با حضور دکتر تورقای شفق، مدیر مرکز یونس امره ترکیه در ایران و گروهی از مترجمان ترکی به فارسی می‌پردازد.

وی افزود: در نشست دوم شاهد رونمایی از کتاب «غزلتار» اثر ارزشمند مشترک ایران و افغانستان در خوانش غزلیات حافظ شیرازی با هم نوایی تار و با حضور محمدافسر ره‌بین، رایزن فرهنگی سفارت افغانستان در ایران هستیم.

«روابط فرهنگی ایران و ترکیه دیروز حال آینده»، برنامه پایانی این روز با حضور دریا اورس است که ساعت 16 برگزار می‌شود.

به گفته نوعی، بخش بین‌الملل در روز پنجم نشست‌های متنوعی برگزار می‌کند؛ «نگاهی بر تعامل شعر و ادبیات معاصر ایران و آلمان»، موضوع نخستین نشست این روز است که با حضور علی عبداللهی، دانیلا دانتس، یان فولکر روهنرت، زیلکه شویرمن، ماکس چولک، میشائیل دونهاوزر و شارلوته وارزن برگزار می‌شود. در نشست بعدی، کتاب «راهنمای معماری ایران» با حضور مایر وینسر نویسنده کتاب از کشور آلمان معرفی می‌شود. بررسی «راهکارهای هم‌افزایی توان حضور ناشران ایرانی در نمایشگاه‌های بین‌المللی کتاب» موضوع نشست سوم روز پنجم نمایشگاه است. در این نشست دکتر سید محمدحسین هاشمی، دکتر امیرمسعود شهرام‌نیا و دکتر محمد حسین احمدی به سخنرانی می‌پردازند. پایان‌بخش برنامه‌های سرای بین‌الملل در این روز، رونمایی از تجدید چاپ کتاب «شاهنامه فردوسی به زبان ایتالیایی» با حضور «کریستوفر تی»، «ماریا بیانکا فلیپینی» و محمدجعفر یاحقی، فاطمه ماه‌وار  است.

ششمین روز نمایشگاه کتاب به کشورهای آمریکای لاتین و کشور شیلی اختصاص یافته است. در این روز، سه نشست با عناوین «جایگاه استانبول در تاریخ جهان»، «معرفی کتاب نقش سربازهای ناپلئون در استقلال شیلی» و «فعالیت‌های فرهنگی ایرانیان کلیمی در دوران جمهوری اسلامی ایران» برگزار می‌شود. همچنین ویژه برنامه‌های کشور مکزیک نیز از دیگر برنامه‌های  دوشنبه هجدهم اردیبهشت است.

اما سه‌شنبه نوزدهم اردیبهشت، در سرای ملل شاهد رونمایی از دو کتاب «سیری در عالم ایران‌شناسی» و «لیخاچیف و کتاب» خواهیم بود.

همچنین کشورهای فارسی‌زبان با همکاری انجمن دوستی ایران و تاجیکستان و با حضور فائزه جنیدی و هدیه شریفی برگزار خواهد شد.
بررسی نقش ترجمه آثار علوم انسانی از فارسی به عربی در نمایشگاه کتاب

 چهارشنبه، 20 اردیبهشت‌ماه روز کشورهای عرب‌زبان است. در این روز چهار نشست برپا می‌شود. در نخستین نشست نقش ترجمه آثار علوم انسانی از فارسی به عربی مورد بررسی قرار می‌گیرد و کتاب «حکما مدرسة اصفهان و دراسة خلق العالم من العلم» رونمایی می‌شود. محور دومین نشست هم‌اندیشی فرهنگی کشورهای عضو اکو است. در نشست سوم طرح حمایت از ترجمه و انتشار کتاب ایران در بازار جهانی معرفی و تبیین می‌شود. 

روز نهم نیز به کشور فرانسه اختصاص یافته است. سه نشست در این روز برگزار می‌شود. چگونگی ورود به بازارهای خارجی جهت ترجمه اثار طنز کودک و بزرگسال و داستان بلند با رویکرد قانون(کپی رایت)، عنوان نشست اول است که ساعت 11 برگزار خواهد شد. «کارگاه آشنایی با اسناد و مدارک حقوقی بازار نشر بین‌المللی و شیوه عقد قراردادها» برنامه بعدی روز فرانسه است. «نشر دانشگاهی و تعامل با همسایگان خارجی و چاپ آثار» نیز آخرین نشست روز فرانسه در سرای ملل است.
بررسی مسائل آموزش زبان فارسی در خارج از کشور

غلامرضا نوعی، برنامه‌های روز پایانی نشست‌ها را اینگونه تشریح کرد: 22 اردیبهشت‌ماه روز پایانی سلسله نشست‌های بخش بین‌الملل سی‌امین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران است. در این روز که به کشورهای آلمانی‌زبان اختصاص یافته است، سه نشست برگزار می‌شود. موضوع نخستین نشست «مسائل آموزش زبان فارسی در خارج از کشور» است که با حضور رضا مراد صحرایی برگزار می‌شود.

«کارگاه بازاریابی کتاب با محوریت چگونه فروش کتاب‌های خود را با بازاریابی اثربخش، بهبود بخشیم؟» دومین برنامه روز نهم نمایشگاه است. آخرین برنامه این روز و به عبارت دیگر برنامه پایانی بخش بین‌الملل نمایشگاه کتاب امسال، «اشتراکات فرهنگی ایران و تاجیکستان» نام دارد که با حضور سفیر تاجیکستان در ایران، علی اشرف مجتهدی و هژیر تهرانی برگزار خواهد شد.

وی درباره امضای تفاهم‌نامه ایران با نمایندگان کشورها نیز تأکید کرد: تفاهم‌نامه مشترک حضور ایران به‌ عنوان مهمان ویژه و برعکس حضور ایران در کشور چین در این دوره از نمایشگاه امضا خواهد شد و ۱۴ نفر از این کشور در نمایشگاه حضور پیدا می‌کنند. تفاهم‌نامه تبادل غرفه و حضور دو کشور به‌عنوان مهمان ویژه با حضور معاونین وزیر دو کشور امضا می‌شود.

گفتنی است، سی‎اُمین نمایشگاه کتاب تهران از تاریخ ۱۳ تا ۲۳ اردیبهشت‌ماه در شهر آفتاب میزبان عموم علاقمندان است.