پورعلی عنوان کرد:
موازی‌کاری غیرمدبرانه در حوزه کتاب/ جشنواره کتاب سال دانشجویی بازنگری و نقد می‌شود
گروه ادب: معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی در نشست خبری جشنواره «کتاب سال دانشجویی» با تأکید بر نقد و بازنگری در روند برگزاری این جشنواره گفت: رصد نکردن رخدادهای حوزه کتاب، موازی‌کاری‌های غیرمدبرانه را رقم می‌زند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، نشست خبری بیست و سومین جشنواره کتاب سال دانشجویی صبح امروز، 16 آبان‌ماه با حضور سعید پورعلی، معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی، مجید غلامی جلسه، مدیرعامل خانه کتاب و عادل تقوی، رئیس انتشارات جهاد دانشگاهی برگزار شد.
تقوی در این نشست با اشاره به اینکه اختتامیه بیست و سومین جشنواره کتاب سال دانشجویی 25 آبان‌ماه برگزار می‌شود، گفت: این جشنواره در راستای ترغیب و تشویق دانشجویان به تولید و خلق آثار مکتوب، ایجاد نشاط علمی در رمازک دانشگاهی و آموزشی عالی کشور، جلب همکاری و حمایت ناشران حوزه دانشگاهی به منظور چاپ آثار دانشجویی، حمایت از دانشجویان نوقلم برای تولید اندیشه‌های جدید و قرار گرفتن این جشنواره در تقویم فرهنگی کشور در هفته کتاب سال جمهوری اسلامی ایران به عنوان برنامه‌ای مهم و شاخص برگزار می‌شود.
وی ادامه داد: این جشنواره از حیث کمّی دریافت آثار، رکورد دوره‌های گذشته را شکست و در مجموع 629 اثر به دبیرخانه ارسال شد و با همکاری مؤسسه خانه کتاب و استفاده از ظرفیت‌های داوری آن، آثار داوری و ارزیابی شدند، البته این مؤسسه در دوره‌های گذشته نیز همراه و همکار این جشنواره بوده است.
تقوی افزود: آثار رسیده به این جشنواره در گروه‌های شش‌گانه اعم از علوم انسانی و اجتماعی، علوم پزشكی و دامپزشكی، علوم پايه، علوم فنی و مهندسی، كشاورزی و منابع طبيعی، معماری و هنر و در چهار مرحله داوری شدند.
رئیس سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی در ادامه به بخش‌های ویژه این جشنواره اشاره و عنوان کرد: یکی از بخش‌ها مربوط به اقتصاد مقاومتی است و آثاری که در این حوزه رسیده، به صورت ویژه مورد بررسی قرار گرفته است، بخش ویژه دیگر درباره کارآفرینی است. آثار دانشجویان فارسی‌نویس نیز به صورت ویژه بررسی شده است.
وی به انتخاب مؤلف جوان در این جشنواره اشاره کرد و گفت: جوان‌ترین دانشجوی مؤلف که در آن کیفیت محتوایی اثر نیز مورد توجه است، انتخاب شده و تجلیل از دو ناشر دانشگاهی به عنوان مهمترین و مؤثرترین نشر دانشگاهی، یک مؤلف و مترجم پرکار و دو استاد دانشگاه در حوزه علوم انسانی و علوم پزشکی از برنامه‌های دیگر این جشنواره در مراسم پایانی است.
جشنواره کتاب سال دانشجویی نقد شود
مجید غلامی‌جلیسه، مدیرعامل خانه کتاب در ادامه این نشست گفت: اینکه جشنواره کتاب سال دانشجویی، بیست و سه دوره ادامه داشته باشد، نشان از اهمیت آن برای دست‌اندکاران جهاد دانشگاهی است، اما باید این جشنواره مورد نقد و ارزیابی قرار گرفته و نقاط ضعف و قوت آن شناسایی شود.
وی ادامه داد: یکی از وظایف مشخص مؤسسه خانه کتاب اطلاع‌رسانی در حوزه کتاب است که به شکل‌های گوناگون انجام می‌شود. یکی از این اقدامات این است که در جشنواره‌های کتاب، انتخاب کتاب برگزیده، به‌درستی انتخاب شود و از سوی دیگر نباید در برگزاری جشنواره‌ها، دچار روزمرگی شویم؛ از این‌رو از ابتدای سال 1393 تاکنون بازنگری روند جشنواره کتاب سال پیش‌بینی شده است، که به نظر می‌رسد قدم خوبی است.
غلامی‌جلیسه تصریح کرد: یکی از اتفاقات خوب در خانه کتاب، طراحی پرتال جامع برای جشنواره کتاب سال جمهوری اسلامی است که در سال گذشته برای نخستین بار به صورت الکترونیکی داوری و ارزیابی شد. همچنین دو سال است که «کتاب شناخت» جشنواره‌ها را منتشر می‌کنیم که طی سال گذشته، 23 جشنواره کتاب برگزار شده و 400 اثر مورد تأیید داوران قرار گرفته است.
وی در ادامه به هم‌افزایی با جشنواره‌های کتاب تأکید کرد و گفت: یکی از جشنواره‌هایی که از سال گذشته وارد فرآیند هم‌افزایی شده، جشنواره کتاب سال دانشجویی بوده است که بهره‌گیری از ظرفیت‌های جشنواره کتاب سال جمهوری اسلامی را نیز فراهم می‌کند. همچنین فرم‌ها و گروه‌های داوری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته که نتایج خوبی در آینده خواهد داشت و عمق علمی آن افزایش می‌یابد.
مدیر عامل مؤسسه خانه کتاب بیان کرد: ظرفیت‌های قابل توجهی که در کتاب سال دانشجویی وجود دارد، در کتاب سال جمهوری اسلامی نیز می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد، از سوی دیگر با هم‌افزایی که در این حوزه رخ خواهد داد، شاهد حضور پررنگ داوران کتاب سال دانشجویی در کتاب سال جمهوری اسلامی خواهیم بود و نتایج جشنواره کتاب سال دانشجویی در کتاب سال جمهوری اسلامی بهتر و بیشتر از قبل مورد توجه قرار می‌گیرد که در سال‌های گذشته به دلیل مجزا بودن، روند داوری آن چندان مورد توجه نبود، اما به دلیل نزدیکی این دو دبیرخانه نگاه ویژه‌تری به کتاب سال دانشجویی می‌شود.
غلامی‌جلیسه در ادامه افزود: مشارکت علمی و معنوی دو دبیرخانه و هم‌افزایی هزینه را کاهش داده و دقت نظر را افزابش می‌دهد و به ما کمک می‌کند بهتر عمل کنیم.
وی یادآور شد: هفته آینده که هفته کتاب جمهوری اسلامی است و با شعار «ایران می‌خواند» برگزار خواهد شد که امیدواریم فضایی را برای گسترش کتاب و کتابخوانی ایجاد کرده و مردم بیش از پیش به مطالعه و کتابخوانی بپردازند.
پورعلی: دانشجویان نباید برای تولید کتاب در پیچ و خم‌های اداری دست و پا بزنند
سعید پورعلی در ادامه گفت: یکی از بحث‌هایی که در کتاب سال دانشجویی مورد توجه بوده، نقد جشنواره است و در نقد همه ارکان جشنواره بررسی می‌شود؛ از این رو سعی می‌کنیم از تجربه ناشران دانشگاهی و دانشجویی استفاده کرده و در دوره‌های بعد جشنواره کم‌نقصی را برگزار کنیم.
وی ادامه داد: اگر جشنواره کتاب سال دانشجویی بخواهد هویتی برای خود کسب کند، باید موضوع نقد در آن پیگیری شود و مؤلفه‌ها و ویژگی‌های آن برحسته شود و در این صورت است که جشنواره کتاب سال دانشجویی می‌تواند راه‌گشا باشد، البته دانشجویان باید برای پرسش‌سازی در جامعه نیز کمک کرده و در ارتقای توسعه کشور حضور جدی داشته باشند و این جز با فعالیت دست‌اندرکاران حوزه کتاب در دانشگاه‌ها محقق نمی‌شود.
پورعلی با بیان اینکه دانشجویان مؤلف آینده فضای نشر کشور را رقم خواهند زد، بیان کرد: دانشجویان نباید برای تولید کتاب در پیچ و خم‌های اداری دست و پا بزنند و در این راستا وظیفه صندوق‌های حمایتی، تسریع فرآیند تقویت حمایت و کوتاه کردن مسیر تولید و چاپ کتاب است.
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا جشنواره کتاب سال دانشجویی به روند روزمرگی دچار شده است یا نه، گفت: نباید بگذاریم این حرکت به روزمرگی تبدیل شود، البته این نگرانی وجود دارد و باید اقدامات پیشگیرانه‌ای همچون نقد آن مورد توجه قرار گیرد. البته در سطح دنیا جشنواره‌های گوناگون با قدمت‌های زیاد برگزار می‌شود و این امر نامناسبی نیست، اما مهم‌تر از سن جشنواره، کیفیت و گستردگی آن است.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی در ادامه مهمترین چالش این حوزه را مورد اشاره قرار داد و گفت: یکی از مهمترین چالش‌ها حمایت از جشنواره است، این بحث حمایتی را نمی‌توان از بخش دولتی انتظار داشت و در این زمینه خیرین بسیاری هستند که علاقه‌مند به مشارکت در این حوزه و تولید و چاپ کتاب هستند.
وی تصریح کرد: دانشجویان ارشد و دکتری برای سفر مطالعاتی می‌توانند تسهیلاتی را دریافت کنند، اما در حوزه چاپ کتاب چنین تسهیلاتی پیش‌بینی نشده است که باید به این موضوع هم توجه کافی شود، همچنین سیستم توزیع کشور را باید در خدمت توزیع کتاب‌های دانشجویی قرار دهیم تا شاهد شکوفایی این حوزه باشیم.
پورعلی ادامه داد: بسیاری از پایان‌نامه‌ها در مقطع تحصیلات تکمیلی که سرمایه کشور هستند، تبدیل به کتاب نمی‌شود؛ چرا که بسیاری از دانشجویان این مقاطع با فرآیند و ضوابط نشر کتاب و تبدیل پایان‌نامه به کتاب مطلع نیستند. البته جدا از فسادهای علمی که در حوزه نگارش پایان‌نامه وجود دارد، آثاری نیز هستند که سرزنده و پویا بوده و می‌توانند راه‌گشای جامعه امروز باشند.
وی در ادامه گفت: با وجود اینکه بیست و دوره از جشنواره کتاب سال دانشجویی را برگزار کرده‌ایم، اما در صورتی که بخش خصوصی بخواهد در برگزاری این جشنواره مشارکت کند، همکاری می‌کنیم؛ چرا که مشارکت در برگزاری جشنواره، همواره یک اصل بوده و در این دوره نیز وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، فرهنگ و ارشاد اسلامی، ورزش و جوانان، مؤسسه بازار کار و یک مؤسسه خصوصی مشارکت داشته‌اند و امیدواریم در دوره‌های آتی این مشارکت‌ها افزایش یابد.
پورعلی با بیان اینکه نباید منابع حوزه کتاب به صورت غیرمدبرانه مورد استفاده قرار گیرد، بیان کرد: یکی از مصادیق این امر این است که رخدادهای یک حوزه را رصد نکنیم که چه جشنواره‌ای با چه زمینه‌هایی در حال برگزاری است و همین رصد نکردن‌ها است که سبب موازی‌کاری شده و جشنواره‌ای بدون مطالعه تشکیل می‌شود، به همین دلیل می‌توانیم همکاری‌های خود را تنظیم کنیم.
غلامی‌جلیسه نیز در پاسخ به سؤالی مبنی بر کارکرد پرتال کتاب سال جمهوری اسلامی در زمینه جلوگیری از کتاب‌سازی گفت: این موضوع برای آینده پیش‌بینی شده است، اما زیرساخت‌های آنها هنوز وجود ندارد، اما سعی کرده‌ایم در روند داوری این موضوع را به صورت دقیق مورد توجه قرار دهیم.
تقوی نیز در ادامه درباره موازی‌کاری کتاب سال دانشگاهی با کتاب سال دانشجویی اظهار کرد: ما نیز نسبت به این موضوع اعتراض کرده‌ایم، اما توجیه آنها این است که جشنواره کتاب سال دانشگاهی را به صورت اختصاص برگزار کرده و کتاب‌های حوزه فرهنگ بررسی می‌شود و از این نظر با جشنواره کتاب سال دانشجویی متفاوت است.
یادآور می‌شود، بیست و سومین دوره جشنواره کتاب سال دانشجویی 25 آبان‌ماه در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و معماری واقع در ابتدای خیابان برادران مظفر جنوبی برگزار می‌شود.
سمیه قربانی
