شهرام علمداری، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) روزه را موجب ارتقای تمامی جنبههای سلامت انسان دانست و ضمن ارائه توصیههای غذایی از روزه داران درخواست کرد تا با کاربست این اصول، ایام روزهداری را علاوه بر ایام مراقبت معنوی و سلامت نفس به ایام سلامت جسم نیز تبدیل کنند.
وی با بیان این مطلب که روزهداری موجب ارتقای سلامت میشود، اظهار کرد: هنگامیکه صحبت از روزه داری و تأثیر آن بر سلامت میشود، تمام جنبههای آن همچون: جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی مورد توجه است، به دلیل اینکه روزه داری خود مستقیما بر روی ارتقای سلامت معنوی، سلامت اجتماعی و روان اثر دارد و از سوی دیگر سلامت جسمی را ارتقا میدهد و به این شکل نیست که آن را در معرض خطر قرار دهد.
بسیاری از بیمارانی که شرایط بیماری آنها تثبیت شده است میتوانند روزه بگیرند
این فوق تخصص غدد و متابولیسم داخلی اظهار کرد: ما به بسیاری از بیماران دیابتی، مبتلایان به کبد چرب و افرادی که بیماریهای غدد داخلی مانند تیروئید دارند، همچنین بسیاری دیگر از بیماریهایی که در آن متابولیسم بدن دچار اختلال است توصیه ما این است که روزه خود را بگیرند، مگر اینکه بیماری آنها در شرایط تثبیت نشده نباشد. مانند کسانی که فشار خون دارد اما فشار خون آنان کنترل شده نیست به این افراد توصیه به احتیاط یا نگرفتن روزه میشود چون ممکن است روزه موجب تشدید بیماری آنها شود.
وی تأکید کرد: اگر فردی بیماری دارد که کنترل شده است نه تنها روزه داری بیماری او را تشدید نمیکند، بلکه به ارتقای سلامت او نیز کمک کرده و باعث بهبود فرد بیمار میشود، فردی که دیابت دارد روزهداری قطعا باعث بهبود کنترل آن میشود. همچنین در مبتلایان به کبد چرب روزهداری باعث میشود کبد آنها به بهبودی گراید.
افراد پیش از شروع به روزه داری کالری ورودی و مصرفی را اندازه گیری کنند
رئیس سابق اورژانس کشور با تشریح روزهداری صحیح حفظ تعادل بدنی برای فرد روزه دار مهم ارزیابی کرد و افزود: فرد در حین روزه داری باید کارهایی را انجام دهد تا به تعبیر پزشکان از آن به روزداری صحیح یاد شود، در زمان روزه داری تعداد غذاهایی که مصرف میشوند به دو وعده کاهش پیدا میکند فردی که می خواهد روزه صحیح بگیرد باید میزان کیفیت و کمیت آن را محاسبه کرده و به دقت بر روی آن مدیریت داشت.
علمداری در خصوص «کمیت» توضیح داد که هر فردی یک وزن مشخص دارد و برای آن وزن یک انرژی مشخص نیز لازم است تا زندگی سالمی داشته باشد لذا یک فرد روزه دار حتما باید تعیین کند که اگر مثلا 80 کیلوگرم وزن دارد چند کالری انرژی لازم دارد تا از وضعیت طبیعی خارج نشود، باید میزان کالری دریافتی و کالری مصرفیاش تعادل داشته باشد تا این تعادل، از کاهش یا افزایش یا تعادل جسمی بدن جلوگیری کند در چنین حالتی فردی که میخواهد روزه داری کند باید پیش از روزه داری کالری دریافتی و مصرفی خود را محاسبه کند تا این تعادل را نگه دارد.
کیفیت غذاهای مصرفی در ماه رمضان در حفظ سلامت افراد مهم است
وی بیان کرد: در کیفیت نیز باید دقت کرد که انسان طی یک روز از همه غذاهایی که برای بدن انسان لازم است استفاده کند به خصوص گروه غذایی نان و غلات که حاوی ویتامینهایی مانند ب1 و مواد معدنی زیادی در خود هستند، باید دقت کرد که نان و غلات به خصوص سبوس دارهای آن را حتما در یکی از وعدههای سحری یا افطار مصرف کرد.
این استاد دانشگاه عنوان کرد: یکی از مواردی که خوردن آن به ویژه در سحر از اهمیت خاصی بر خوردار است دارد مصرف میوه و سبزیجات به دلیل وجود فیبر و ویتامینها و املاح معدنی و نگهداری میزان آب زیاد مصرف آنها به ویژه در فاصله بین افطار تا سحر باید زیاد باشد به خصوص اینکه تابستان است روزهای طولانی و گرمی را فرد روزه دار در پیش دارد که باید آب بدن خود را حفظ کند.
وی یادآور شد: مواد دیگری که مصرف آن در وعده افطار و هم در وعده سحر ضروری است لبنیات است مثلا دو لیوان شیر یا دو کاسه ماست متوسط باید توسط فرد روزه دار در سحر استفاده شود، کلسیم فسفر، مواد معدنی و پروتئینهای کافی از طریق لبنیات میرسد.
شیرینی و غذاهای چرب؛ ضعف بدنی و بی رمقی به دنبال می آورند
علمداری با تأکید بر کم کردن مصرف گوشت قرمز عنوان کرد: در مصرف گوشت باید دقت کرد بهترین نوع گوشت، گوشت سفید است یعنی گوشت ماهی است و البته در هفته حداقل دوبار از گوشت قرمز نیز باید استفاده کرد در مصرف گوشت قرمز باید دقت داشت که سرخ کرده و چرب نباشد همچنین سعی کرد آب پز یا کبابی یا بخار پز باشد. از خوردن ادویه پرهیز شود تا زیرا ادویه موجب ایجاد عوارض گوارشی برای فرد است.
وی یاد آورد شد: نکته بعدی که باید مد نظر قرار داد و بیشتر پزشکان نیز بر آن تأکید دارند پرهیز از مصرف شیرینی جات و مواد غذایی چرب توسط فرد روزه دار است این بدین معنی است که فرد باید از مصرف غذاهای چرب و شیرین پرهیز کند چون این غذاها در دو سه ساعت نخست ممکن است قند بدن را تأمین کنند اما از آنجایی که انسولین خون را زیاد بالا میبرند افت شدید قند را در ساعات نزدیک ظهر ایجاد می کنند و حالتهایی مانند سوء هاضمه؛ از حال رفتن، ضعف و بی رمقی شدید را در فرد روزهدار به وجود میآورند لذا باید از غذاهای چرب و شیرین هم در سحر و هم در افطارجدا خود داری کنند.
وی همچنین مصرف زیاد چایی و قهوه را در هنگام سحر یکی دیگر از کارهای غلطی دانست که در طول ایام روزه داری در تابستان رخ می دهد و هشدار داد: مصرف زیاد چای و نوشیدنیهایی مانند قهوه موجب ادرار زیاد و در نتیجه از دست دادن آب بدن می شود که تشنگی، ضعف و بیآبی را در طول روز به دنبال دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خاطر نشان کرد: افراد چه بیمار و چه غیر بیمار برای رعایت اصول صحیح تغذیه در ماه مبارک رمضان می توانند از فرصتی که این ماه مبارک برای خود سازی فراهم آورده است در راه اعتلای سلامت خود با تمامی جنبههای آن بکوشند.