اسباب عاقبت به خیری از لسان امام سجاد(ع)

به گزارش ایکنا از هرمزگان، حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی‌اکبر وحیدی، صحیفه‌پژوه و استاد مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن،  شب گذشته، اول شهریورماه، در چهارمین نشست مجازی «بزرگداشت مقام شامخ امام سجاد(ع)» که به میزبانی کانون فرهنگی هنری علویون مسجد جامع رودان برگزار شد، اظهار کرد: همه انبیای الهی و اهل بیت(ع) یک هدف دارند و آن اعتلای کلمه توحید است.

وی افزود: وقتی امام حسین(ع) با «فرزدق» مواجه شدند، فرمودند: «آیا نمی‌بینی مردمی که اکنون اینجا هستند ملازم با کلام شیطان شدند؟ فساد را روی زمین ظاهر کردند و ...» حضرت در ادامه فرمودند: «من بهترین و شایسته‌ترین کسی هستم که می‌توانم دین خدا را یاری کرده و شرع او را عزیز کنم».

این استاد مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآن ادامه داد: هدف قیام امام حسین(ع) اعتلای کلمه توحید و امر به معروف و نهی از منکر بود. هدفی که همه‌جا در کلمات اهل بیت(ع) در شرایط مختلف بیان شده است. لذا سیدالشهدا(ع) در کربلا از همه‌چیز می‌گذرد تا امر به معروف و نهی از منکر را زنده کند.

وحیدی ادامه داد: رسیدن به این هدف واحد در سیره عصمت و طهارت(ع) متفاوت است. امام حسن(ع) مجبور به صلح شدند، امام حسین(ع) قیام کردند،  امام سجاد(ع) راه دعا را در پیش گرفتند، امام باقر(ع) و امام صادق(ع) کرسی درس داشتند، امام موسی کاظم(ع) مجبور به تحمل اسارت و زندان شدند و سایر اهل بیت(ع) که هرکدام به نوعی برای رسیدن به این هدف روش‌های مختلف و مشقات فراوانی را متحمل شدند.

وی تصریح کرد: با چنین نگاهی میان قال‌الباقر(ع) و قال‌الصادق(ع) تفکیک معنایی ندارد چراکه «کلهم نور واحد» هستند. با این نگرش به تعبیر مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) اهل بیت عصمت و طهارت(ع) یک انسان 250 ساله می‌شوند که در هر زمینه‌ای که پیش می‌آید به وظیفه خود عمل می‌کنند. پیام این زندگی 250 ساله آن است که هرکسی در هر شرایط و زمانه‌ای که باشد باید برای رسیدن به هدف خلقت یا اعتلای کلمه توحید تلاش کند.

این صحیفه‌پژوه با اشاره به دعای یازدهم صحیفه سجادیه، عنوان کرد: امام سجاد(ع) در ابتدای این دعا خداشناسی را به ما آموزش داده و می‌فرمایند: « یا مَنْ ذِكْرُهُ شَرَفٌ لِلذَّاكِرِینَ وَ یا مَنْ شُكْرُهُ فَوْزٌ لِلشَّاكِرِینَ وَ یا مَنْ طَاعَتُهُ نَجَاةٌ لِلْمُطِیعِینَ» در ادامه به شکرگزاری و ذکر گفتن اشاره کرده و می‌فرمایند: «فرمان‌برداری از خداوند منجر به نجات اطاعت‌کنندگان از خداوند می‌شود».

وحیدی افزود: اسباب عاقبت به خیری از لسان امام سجاد(ع) آن است که انسان دل و زبانش به ذکر مشغول باشد. آن حضرت همچنین از موانع تحقق عاقبت به خیری را بیکاری عنوان کرده و دعا می‌کنند اگر مقدر است که ما فارغ‌البال باشیم، این مسئله منجر به این نشود که مشغول گناه شویم بلکه این فراغ سلامت باشد.

وی ادامه داد: چنانچه امام سجاد(ع) در دعای یازدهم می‌فرمایند: « فَإِنْ قَدَّرْتَ لَنَا فَرَاغاً مِنْ شُغْلٍ فَاجْعَلْهُ فَرَاغَ سَلَامَةٍ لَا تُدْرِكُنَا فِیهِ تَبِعَةٌ وَ لَا تَلْحَقُنَا فِیهِ سَأْمَةٌ حَتَّى ینْصَرِفَ عَنَّا كُتَّابُ السَّیئَاتِ بِصَحِیفَةٍ خَالِیةٍ مِنْ ذِكْرِ سَیئَاتِنَا وَ یتَوَلَّى كُتَّابُ الْحَسَنَاتِ عَنَّا مُسْرُورینَ بِمَا كَتَبُوا مِنْ حَسَنَاتِنَا؛ و اگر در جنب کار و کوشش، فراغت و آسایشی برای ما مقدّر کرده‌ای، آن فراغت و آسایش را قرین سلامت قرار ده؛ که در عرصه‌گاه آن، پیامد بدی به ما نرسد و ملالت و دل‌تنگی به ما نپیوندد؛ تا فرشتگان نویسندۀ بدی‌ها با پرونده‌ای پاک و خالی، از ثبت بدی‌های ما چشم‌پوشی کنند؛ و فرشتگان نویسندۀ خوبی‌ها، به سبب خوبی‌هایی که از ما نوشته‌اند، خوشحال و شادان بازآیند».

این استاد مرکز تفسیر و علوم قرآن تصریح کرد: فراغ سلامت از نگاه آن حضرت فراغتی است که هیچ گناهی در آن نباشد تا کاتبانی که اعمال ما را می‌نویسند پرونده‌شان خالی از گناهان ما باشد. آن حضرت در ادامه « إِذَا» می‌آورند، واژه‌ای که خبر از حتمی بودن یک مسئله را می‌دهد: «وإِذَا انْقَضَتْ أَیامُ حَیاتِنَا وَ تَصَرَّمَتْ مُدَدُ أَعْمَارِنَا وَ اسْتَحْضَرَتْنَا دَعْوَتُكَ الَّتِی لَا بُدَّ مِنْهَا وَ مِنْ إِجَابَتِهَا فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ اجْعَلْ خِتَامَ مَا تُحْصِی عَلَینَا كَتَبَةُ أَعْمَالِنَا تَوْبَةً مَقْبُولَةً لَا تُوقِفُنَا بَعْدَهَا عَلَى ذَنْبٍ اجْتَرَحْنَاه وَ لَا مَعْصِیةٍ اقْتَرَفْنَاهَا؛ و هنگامی‌که روزگار زندگی‌مان سپری شود و مقدار عمرمان بگذرد و به پایان برسد و دعوتت به مرگ که چاره‌ای از آن و اجابتش نیست، ما را آماده افتادن به کام مردن کند؛ پس بر محمد و آلش درود فرست و پایان آنچه نویسندگان اعمال ما در پروندۀ ما خواهند نوشت، توبۀ پذیرفته‌شده قرار بده، توبه‌ای که پس از آن ما را بر گناهی که کسب کرده‌ایم و معصیتی که مرتکب شده‌ایم، نایستانی».

وحیدی یادآور شد: این فراز بدان معناست که باید حواسمان باشد که روز همه سپری می‌شود و مرگ، قطعی است و دیر یا زود برای همه می‌رسد. بهترین حالت آن است که هنگام مرگ، خداوند توفیق «توبه مقبوله» را عطا فرماید، توبه‌ای که در صورت تحقق منجر به آن می‌شود که آخرین چیزی که کاتبان وحی می‌نویسند عاقبت به خیری باشد و اینکه خداوند به سبب این توبه ما را به خاطر گناهان مواخذه نکند و زمانی که پرده‌ها در روز قیامت کنار رفت، نه‌تنها گناهان پاک شود که پرده از اعمال ما نیز کنار نرفته و سیئات به حسنات تبدیل شوند. این محور و اساس دعای یازدهم از صحیفه سجادیه است که امیدواریم خداوند نصیب ما بگرداند.