فضای مجازی؛ فرصتی برای دسترسی به اساتید قرآنی کشوری و بین‌المللی

به گزارش ایکنا از هرمزگان، برخی قاریان استان در گفت‌وگو با این رسانه به سبب فقدان دسترسی قرآن‌آموزان استان‌ها و شهرستان‌های دور از مرکز به اساتید کشوری و بین‌المللی انتقادهایی را مطرح کردند، در حالی که امروزه فضای مجازی امکانی را برای برگزاری کلاس‌های قرآنی و دسترسی به اساتید در اقصی نقاط کشور فراهم کرده است. در ادامه گفت‌وگوی ایکنا با رئیس اداره قرآن و عترت ارشاد هرمزگان را می‌خوانیم:

مصطفی رجبیان، رئیس اداره قرآن و عترت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان هرمزگان، اظهار کرد: یکی از مشکلات ما در جامعه قرآنی هرمزگان این است که نتوانستیم نیروی انسانی متخصص در سطح کشوری و بین‌المللی پرورش دهیم، زیرا متأسفانه نگاه و افق متولیان و مدیران مؤسسات قرآنی، تربیت قرآن‌آموز در این سطح نبوده است و در حدی بوده که بتوانند استعدادها را در سطحی استانی پرورش دهند.

بیشتر بخوانید:

• قرآن‌ آموزان هرمزگانی به اساتید کشوری و بین‌المللی دسترسی ندارند
• محدودیت استان‌های دور از مرکز به اساتید مجرب قرآنی
• فراگیر شدن آموزش‌های قرآنی در فضای مجازی
• نگاهی به فرصت‌ها و چالش‌های آموزش مجازی در مدارس

وی افزود: متأسفانه از استان‌های موفق در فعالیت‌های قرآنی نیز الگو گیری نکرده‌ایم و این نوع نگاه، ما را با خلأ دسترسی به اساتید کشوری مواجه کرده است. سؤال اول این است که چرا خودمان در استان هرمزگان استاد ممتاز کشوری و بین‌المللی نداریم؟

رئیس اداره قرآن و عترت ارشاد هرمزگان با اشاره به اینکه برای دسترسی به اساتید بین‌المللی و در نهایت پرورش فعالان قرآنی در این سطح، باید هدف‌گذاری درستی صورت بگیرد، تصریح کرد: ما به‌عنوان یک نهاد حاکمیتی، فعالیت‌های قرآنی را هدایت و راهبری می‌کنیم و وظیفه داریم توان مدیریتی مؤسسات و مجموعه‌های قرآنی را افزایش دهیم. اکنون نیز دوره توانمندسازی مدیران مؤسسات قرآنی به‌صورت مجازی در دستور کار قرار گرفته که توسط اساتید برجسته کشور برگزار خواهد شد. مؤسسه نورالمجتبی در قم و بسیاری مؤسسات و اساتید دیگر در حوزه آموزش‌های مجازی دسترسی‌های بسیار خوبی را به استان‌ها داده‌اند تا بتوانند ارتباط خود را با اساتید برجسته کشور افزایش دهند و از دانش و تجربیاتشان بهره بگیرند و نوع نگاه خود را به سویی ببرند که بتوانیم نیروهای نخبه و مستعد را در سطح بالا تربیت کنیم و استان در حوزه فعالیت‌های قرآنی حداقل چند استاد برجسته در سطح ملی و بین‌المللی داشته باشد.

فعالان قرآنی از فضای مجازی نهایت بهره را ببرند

وی ادامه داد: شیوع ویروس کرونا ضمن اینکه یک تهدید برای سلامتی جامعه بود، فرصتی را فراهم کرد تا از فضای مجازی که معمولاً از آن غفلت داریم استفاده بهتری کنیم. مؤسسات و فعالان قرآنی و افراد مستعد در این حوزه باید از فرصت پیش آمده برای سطح ارتقا رشته‌های خود در استان نهایت استفاده را ببرند. اکنون نیز طرحی در کشور با عنوان «طرح ملی تلاوت» در حال اجراست و استعدادیابی از سنین پایین را آغاز می‌کند و افراد در یک ماراتن قرآنی شرکت می‌کنند و استعدادهای برتر پله‌پله سطح خود را بالا می‌برند و دسترسی بسیار خوبی نیز می‌توانند به اساتید برجسته کشور داشته باشند. هدف این طرح این است که استعدادها را شناسایی کرده و سطح متوازنی از استعدادها در کشور پای کار بیایند و در افق 10 سال آینده به جای چهره شدن صرفاً قرای مشهدی، تهرانی، اصفهانی و ... شاهد شکوفایی استعدادها در سراسر کشور خواهیم بود. در هرمزگان نیز دو مؤسسه قرآنی متولی اجرای این طرح هستند.

رجبیان بیان کرد: متأسفانه تاکنون پیگیری مستمری برای ارتقای سطح فعالان قرآنی در هرمزگان صورت نگرفته است، این عدم پیگیری هم از سمت فعالان قرآنی، هم مدیران و خادمین قرآنی و هم دستگاه‌های متولی مانند ارشاد، اوقاف و سازمان تبلیغات بوده است، از این رو کل جامعه قرآنی استان باید نگاه حمایتی خود را درزمینهٔ پرورش نیروهای کشوری و بین‌المللی گسترش دهند. در مرحله اول در خط مقدم فعالیت‌های قرآنی که مؤسسات قرآنی هستند باید افق دید خود را نسبت به فعالیت‌هایشان گسترش دهند. جامعه خیرین و مجموعه دستگاه‌های متولی نیز وقتی ببینند مؤسسات قرآنی پیگیر ارتقای سطح استعدادهای خود هستند و معضلات و مشکلات خود را اعلام کنند قطعاً حمایت خواهند کرد.

جامعه قرآنی هرمزگان مطالبه‌گری کند

وی ادامه داد: مؤسسات باید برای ارتقای سطح استعدادهای خود مطالبه گری کنند، جایی که لازم است اذعان کنند که ما توان اینکه از برخی استعدادها پشتیبانی کنیم و به تراز اول برسانیم را نداریم و متولیان ما را کمک کنند، ممکن است ادارات ارشاد و اوقاف و تبلیغات اسلامی از لحاظ بودجه مشکل داشته باشند اما می‌شود این مسئله را از نهادهای بالادستی چون نماینده ولی‌فقیه در استان و استاندار مطالبه کرد.

رئیس اداره قرآن و عترت ارشاد هرمزگان با بیان اینکه متأسفانه جامعه قرآنی ما به دلیل نجابت و حجب و حیایی که دارد جامعه مطالبه گری نیست، اظهار کرد: من به‌عنوان متولی امر بارها به فعالان قرآنی گفته‌ام، باید از دستگاه حاکمیتی در کشوری که معروف به ام‌القرای جهان است مطالبه کنند، مدیران این استان وظیفه دارند جامعه قرآنی را مورد حمایت قرار دهند اما متأسفانه چون تاکنون فریاد نزده‌اند و حاضر نشده‌اند پشت درب اتاق یک مدیر بنشینند و مطالبات و نیازهای خود را فریاد بزنند، هنوز نتوانستیم نیازهای جامعه قرآنی را انعکاس داده و حمایت‌های لازم را جلب کنیم.

هنر بهترین ابزار برای گسترش فرهنگ قرآنی است

رجبیان افزود: قرآن می‌تواند به‌عنوان یک معجزه الهی نجات‌بخش بشر باشد، شعاری که همه به آن اعتقاد داریم اما در عمل تلاش مؤثری برای تحقق آن نمی‌کنیم، این سؤال مطرح است که چرا ابعاد مختلف قرآن مورد توجه مدیران و فعالان قرآنی قرار نمی‌گیرد؟ به‌عنوان مثال قرآن فضای بسیار غنی برای کارهای هنری دارد و هنر بهترین ابزار برای گسترش فرهنگ قرآنی است، اما این امر تاکنون چقدر مورد توجه مدیران و فعالان قرآنی قرار گرفته است؟

وی گفت: آیات قرآن نقش بسیار کاربردی در زندگی انسان دارد و می‌تواند باعث کاهش آسیب‌های اجتماعی شده و نجات‌بخش انسان باشد. در فضای مدرنی که بخشی از آن به کمک بشر آمده و بخش دیگرش آسیب‌های جدی را متوجه جامعه کرده و ایمان و اعتقاد انسان‌ها را مورد هجمه قرار داده است، تنها پناهگاه قرآن کریم است. بخش عمده‌ای از جامعه به دلایل مختلفی از قرآن دور شده‌اند و از نظر من بهترین ابزاری که می‌تواند در این افراد نفوذ کند هنر است. معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد در قالب هفته‌های قرآن و عترت چندین جشنواره را با موضوعات مختلف هنری اجرا کرده و این جشنواره‌ها نشان داد که هنرمندان ما علاقه‌مند به حوزه قرآن هستند و متأسفانه کسی تاکنون سراغشان نرفته است. در جامعه امروزی که دشمن هجمه کرده و فضای مجازی تبدیل به جولان گاهی برای نفوذ فرهنگ غلط و منحرف غربی شده، این هنر قرآنی است که می‌تواند جوانان ما را تحت تأثیر خود قرار دهد.

رجبیان تصریح کرد: باید هدف‌گذاری کرده و بستری را فراهم کنیم تا هنرمندان بتوانند اثر قرآنی تولید کنند، حرکت اخیری که معاونت قرآن و عترت وزارت ارشاد در برگزاری هفته‌های قرآن و عترت انجام داد، نقطه شروع خوبی بود اما این حرکت نباید صرفاً به برگزاری جشنواره ختم شود و در ادامه مسیر از هنرمندان قرآنی حمایت صورت بگیرد. هنرمندان نیز وقتی متوجه شوند که هنر قرآنی مورد توجه مسئولین و متولیان است، تلاش می‌کنند آثار بیشتر و فاخرتری در این حوزه تولید کنند. وقتی هنرمند با منبع عظیم و نورانی چون قرآن کریم روبرو است چرا باید به دنبال تولید آثاری برود که با فرهنگ ما سازگاری ندارد و خروجی تمدن غرب است؟ وقتی معجزه‌ای به این عظمت وجود دارد چرا هنرمندان نباید از این معجزه استفاده کرده و ابعاد مختلف آن را تبدیل به یک اثر هنری کنند؟ مؤسسات ما نیز باید به سمت این نگاه بروند.

راه حل مشکل زیرساخت‌های قرآنی

رئیس اداره قرآن و عترت ارشاد هرمزگان اظهار کرد: استان هرمزگان مشکلات زیرساختی بسیاری برای فعالیت‌های قرآنی دارد، حمایت چندانی از مؤسسات قرآنی نمی‌شود و فعالان بر اساس توان، ظرفیت، تخصص و علاقه خود درخواست تأسیس مؤسسه می‌دهد تا تنها یک مجوز قانونی در حوزه فعالیت‌های قرآنی اخذ کنند. موضوع رفع مشکلات زیرساخت‌های قرآنی در استان، نگاه کلان و مهمی است که باید در سطوح بالای مدیریتی پیگیری شود و منشور قرآنی و نقشه راه ‌حل این مشکلات باید در مجلس و دولت شکل بگیرد. قرآن مهم است و نباید در سبد فرهنگی، مورد محجوریت قرار بگیرد اما متأسفانه مدیران نیازهای جامعه را در چیزهای دیگر می‌بینند و قرآن را در اولویت قرار نمی‌دهند.

رجبیان اضافه کرد: ما در مسیر ارتقای فعالیت‌های قرآنی مدل و الگویی در استان نداریم و اگر داشته باشیم در قالب طرح‌های ملی است، از این رو باید به یک طرح و الگو بر اساس نیازها و ظرفیت‌های استان برسیم که بر اساس آن نقشه راهی را ترسیم کنیم. این مسئله همت متولیان قرآنی را می‌طلبد، نیازهای جامعه قرآنی باید احصا و مطالبه گری شود.

نیازمند مجتمع تخصصی و شبکه قرآنی هستیم

وی بیان کرد: استان هرمزگان نیاز به یک مجتمع تخصصی در حوزه قرآن دارد تا بتواند ابعاد مختلفی را در این حوزه پشتیبانی کند، مجتمعی که در آن استعدادهای مختلف بتوانند آموزش‌های تخصصی ببینند و از سطح مقدماتی آغاز کرده و به سطوح بالاتر و ممتاز ارتقا یابند. نکته دیگر اینکه هرمزگان جزء استان‌هایی نیست که در حوزه فعالیت‌های قرآنی به کار شبکه‌ای رسیده باشد، متأسفانه هنوز یک شبکه قرآنی نداریم و هرکسی به‌صورت جزیره‌ای در نقاط مختلف بر اساس دغدغه و علاقه و اعتقاد خود فعالیت‌های پراکنده‌ای را انجام می‌دهد. بدون شبکه قرآنی، اطلاعات قرآنی تبدیل به یک بانک جامع نشده و در دسترس نیست و یک مجتمع تخصصی می‌تواند این نیاز را مرتفع کند، باید جامعه قرآنی گرد هم جمع شده، نیازهایشان را احصا کنند و به دنبال رفع این نیازها باشند. دست روی دست گذاشتن و گفتن اینکه ما چرا به اساتید کشوری دسترسی نداریم مشکلی را حل نمی‌کند.

رجبیان تصریح کرد: من به ‌عنوان کسی که در این زمینه فعالیت می‌کنم باید حرکتی از سمت مجموعه مدیران مؤسسات قرآنی ببینم که بدانم دغدغه و نیازمندی وجود دارد تا بتوانم آن را انعکاس دهم، این انعکاس می‌تواند به مدیران ارشد استانی مانند نماینده ولی‌فقیه و استاندار باشد و به‌عنوان یک مطالبه در قالب نقشه راه ارائه شود، باید ظرفیت‌ها و نیازها اعلام شود تا به سمت اهداف مدنظر سوق پیدا کنیم و براساس آن به یک جدول برنامه‌ریزی عملیاتی برسیم که منتج به نتیجه مطلوبی شود و در قالب یک مجتمع تخصصی که وظیفه‌اش شناسایی و پرورش استعدادهای قرآنی باشد و پل ارتباطی بین قرآن‌آموز و اساتید برجسته کشور است به مرحله اجرا برسد. متأسفانه ما حتی نمی‌دانیم چقدر علاقه‌مند به حوزه فعالیت‌های قرانی داریم و یا حتی برنامه‌ای برای جذب در سطوح مختلف نداریم.

گسترش جامعه هدف

وی ادامه داد: نباید صرفاً خانواده‌هایی که به هر دلیلی قرآنی هستند و همیشه در این مسیر قرار دارند و فرزندانشان هم در این مسیر قرار می‌گیرند جامعه هدف ما باشند، آن بخش خاکستری جامعه که معمولاً مورد توجه قرار نمی‌گیرند را باید با ابزار هنر به سمت قرآن بکشانیم و در یک مجتمع تخصصی بستری فراهم کنیم که هنرمند وارد آن شده و در این فضا، هم آموزش ببیند و هم تولید محتوای هنر قرآنی داشته باشد.

رئیس اداره قرآن و عترت ارشاد هرمزگان بیان کرد: متأسفانه مدیران کشور آنچه مقام معظم رهبری بارها در خصوص شبیخون فرهنگی و تهاجم فرهنگی تذکر داده‌اند را جدی نگرفته‌اند، قوه مجریه و قوه مقننه ما نتوانستند قوانین خوبی را تصویب یا اجرا کنند تا بتوانیم در مقابل هجمه‌های فرهنگی دشمن ایستادگی و حتی پیش‌دستی کنیم. امیدوارم حضرت حجت امام عصر(عج) به ما کمک کند.