پاکستان از پژوهش‌های قرآنی ایران استقبال می‌کند/ ایران؛ مبتکر نمایشگاه اسلامی لاهور + فیلم
جعفر روناس، مسئول خانه فرهنگ ایران در لاهور با بیان این که هنر و فرهنگ ایرانی در پاکستان شناخته شده است، گفت: ما در حوزه پژوهش‌های قرآنی جزء برترین کشورها هستیم و می‌توانیم تجارب خود را در اختیار پاکستانی‌ها قرار دهیم و آنان از این مسئله استقبال خواهند کرد.
مرکز هنری «الحمراء» در لاهور پاکستان اخیرا میزبان نمایشگاه هنر اسلامی به مناسبت روز جهانی هنرهای اسلامی بود و این نمایشگاه از روز پنجشنبه، ۲۶ آبان کار خود را آغاز کرد و تا یکشنبه، 29 آبان ادامه داشت.
این رویداد به به جنبه‌های مختلف هنر اسلامی از جمله خوشنویسی اسلامی، نسخه‌های خطی قرآن و موسیقی صوفیانه پرداخت و خانه فرهنگ ایران در لاهور یکی از شرکت‌کنندگان نمایشگاه بود.
در نمایشگاه لاهور آثاری از هنرمندان پاکستان، ترکیه و ایران در معرض دید عموم قرار گرفت و تاریخ ۱۴۰۰ ساله علوم و هنرهای اسلامی از طریق سمینارها، نمایشگاه‌ها، کارگاه‌های آموزشی، برنامه‌های قوالی(موسیقی آیینی عرفانی پاکستان)، غرفه‌های کتاب و سایر فعالیت‌ها بررسی شد.
برای آشنایی بیشتر با فعالیت‌های ایران در این نمایشگاه با جعفر روناس، وابسته فرهنگی و مسئول خانه فرهنگ ایران در لاهور گفتوگو کردیم تا از برنامه‌های نمایشگاه و روند فعالیت‌های مشترک این مرکز با سازمان‌ها و نهادهای پاکستانی برایمان بگوید، متن این گفتوگو در ادامه می‌آید:
ایکنا ـ ابتدا از نمایشگاه هنر اسلامی در لاهور و نحوه مشارکت ایران در این رویداد برایمان بگویید.
در چهلمین مجمع عمومی یونسکو در سال 2019 به خاطر اهمیت هنرهای اسلامی، تنوع و تاریخ دیرینه هنر اسلامی در سطح منطقه و جهان روز 18 نوامبر برابر با 28 آبان به عنوان روز جهانی(بین‌المللی) هنرهای اسلامی، نامگذاری شد تا نسل جدید با میراث خود و هنرهای گذشتگان و معاصر بیشتر آشنا شود.
من سال گذشته پس از تصدی مسئولیت در خانه فرهنگ ایران در لاهور تصمیم گرفتم این روز را برای اولین‌بار در قالب نمایشگاه هنرهای اسلامی برگزار کنم؛ اما با توجه به این‌که، این عنوان بین‌المللی بود، از نهادهای فرهنگی داخل شهر لاهور درخواست کردیم این نمایشگاه را به صورت مشترک برگزار کنیم و با توجه به این‌که تنها دو کشور ایران و ترکیه در لاهور دفتر و دپارتمان رسمی فرهنگی دارند، سال گذشته این برنامه را با همکاری بنیاد «یونس امره» ترکیه و انجمن خوشنویسان پاکستان برگزار کردیم و استقبال خوبی شد.
امسال با توجه به استقبال خوب سال گذشته این نمایشگاه را بسیار گسترده‌تر برگزار کردیم و این رویداد با همکاری ایران، ترکیه و پاکستان به مدت چهار روز از 17 تا 20 نوامبر(26 تا 29 آبان) برگزار شد.
نمایشگاه امسال بسیار مورد استقبال قرار گرفت، شخصیت‌های صاحب‌نامی از جمله معاون و مشاور سروزیر ایالت پنجاب، وزرای متعدد و شخصیت‌های فرهنگی بسیاری برای افتتاح و بازدید از نمایشگاه آمدند و صبح‌ها با توجه به موضوعات تعیین شده، ارائه مقالات و بعداز ظهرها کارگاه خوشنویسی، نقاشی و هنرهای اسلامی برقرار بود و در طول روز هم بازدیدکنندگان مختلفی از شهرها و مدارس و دانشگاه‌ها داشتیم.
ایکنا ـ برنامه‌های این نمایشگاه به چه شکل اجرا شد و غرفه ایران چگونه به اجرای برنامه پرداخت؟
در این نمایشگاه 20 مقاله طی 4 روز با روزی 5 مقاله با موضوعات مرتبط با هنر اسلامی ارائه شد و مسابقات خوشنویسی(خطاطی) برگزار کردیم و بالغ بر 200 نفر از علاقه‌مندان هنر اسلامی در کارگاه‌ها شرکت و گواهینامه دریافت کردند و نسخه‌های قدیمی و دست‌نویس قرآن در نمایشگاه ارائه شد و ما 36 اثر در زمینه خوشنویسی به نمایش گذاشتیم، صنایع دستی جمهوری اسلامی ایران از مناطق مختلف به نمایش درآمد.
بین 800 تا هزار نفر از این نمایشگاه بازدید کردند و مجموع آثار هنری به نمایش درآمده 250 اثر بود، همچنین شخصیت‌های مختلفی از جمله نوادگان اقبال لاهوری، کارگردانان، هنرمندان سرشناس مانند راشد محمود، وزیر اقتصاد ایالت پنجاب و مسئولان سرکنسولگری چین در لاهور از این رویداد بازدید کردند و شخصیت‌های مشهور پاکستانی فعال در حوزه هنرهای اسلامی در آن شرکت داشتند.
ایکنا ـ در مجموع آثار چند نفر از هنرمندان ایرانی در این رویداد به نمایش درآمد؟
آثار حدود 11 نفر از هنرمندان ایرانی در این نمایشگاه عرضه شد و عمده آثاری که مورد توجه قرار گرفت، آثار خوشنویسی با خط نستعلیق و شکسته نستعلیق ایرانی بود که علاقه‌مندان زیادی را به خود جلب کرد.
با توجه به اهمیت روز بین‌المللی هنرهای اسلامی و این که این روز، روز مهمی است و با توجه به این که ایران اسلامی در زمینه هنرهای اسلامی، داعیه‌دار است، بنا داریم سال آینده غرفه جمهوری اسلامی ایران در این نمایشگاه را با شکوه و تنوع بیشتری دایر کنیم.
در این نمایشگاه متوجه شدیم که چقدر برگزاری کارگاه‌ها مؤثر است و متقاضیان زیادی بودند که درخواست داشتند برخی آثار ایرانی از ایران برای آنان ارسال شود تا آن را بخرند یا این‌که در دوره‌های مختلف هنر ایرانی شرکت کنند که با توجه به این مسئله ما در سال آینده، در نظر داریم با شکوه بیشتری برنامه‌های این روز را برگزار کنیم.
ایکنا ـ از آثار قرآنی هنرمندان ایرانی و شاخص‌ترین اثر قرآنی ایران که در نمایشگاه ارائه شد، بگویید.
بخش اعظم تابلوهای خوشنویسی ما آیات قرآنی بود و آثار صنایع دستی از آستان قدس رضوی و قومیت‌ها و گروه‌های مختلف از اقصی نقاط ایران ارائه دادیم.
ایکنا ـ هنرمندان ایرانی برای شرکت در چنین نمایشگاه‌هایی چگونه انتخاب می‌شوند؟
با توجه به این‌که ما امسال افرادی را به صورت محدود دعوت کردیم، هنرمندانی که دعوت شدند، آثار خود را ارسال کردند و ما بنا داریم سال آینده با برنامه‌ریزی بهتر، فراخوان شرکت در نمایشگاه را در داخل کشور برای علاقه‌مندان و هنرمندان ارسال کنیم تا آثار بهتری دریافت کرده و نمایشگاه با تنوع بیشتری برگزار شود.
فراخوان و دعوت برای حضور در نمایشگاه از طریق اداره کل همکاری‌های فرهنگی و هنری، امور اجتماعی و ایرانیان خارج از کشور سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی انجام می‌شود و در حوزه‌های مختلفی که ما برنامه یا نمایشگاهی داریم، از این اداره درخواست می‌کنیم که آثار هنرمندان را برای ما ارسال کند.
ایکنا ـ از نسخ خطی قرآنی که در نمایشگاه عرضه شد، بگویید و این قرآن‌ها بیشتر از سوی کدام کشورها ارائه شد؟
همان‌طور که می‌دانید انتقال و حمل و نقل نسخ خطی قرآنی از ایران به پاکستان و بالعکس کار دشواری است و شرایط خاص و مجوزهای ویژه‌ای را می‌طلبد، زیرا نسخ خطی، جزء آثار تاریخی ـ فرهنگی هر کشوری است.
با توجه به چنین مسائلی ما نسخه‌ای از قرآن خطی منسوب به حضرت امیرالمؤمنین(ع) به خط کوفی را به نمایش گذاشتیم که از سوی گروه‌های مختلف مورد توجه و استقبال قرار گرفت و مدارس علمی و دینی لاهور از ما درخواست کردند که این قرآن و دیگر آثار خانه فرهنگ ایران در لاهور را به منظور آشنایی بیشتر علاقه‌مندان در نمایشگاه‌های یک روزه در داخل این مدارس به نمایش بگذاریم.
نسخه خطی اصلی این قرآن در آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود و نسخه مکتوب تصویری آن با توضیحات و حاشیه‌نویسی برای خانه فرهنگ ایران در لاهور ارسال شد و ما آن را در نمایشگاه عرضه کردیم.
نسخه‌ای از کلام الله مجید مربوط به قرن دهم هجری قمری بر روی چرم نیز از سوی پاکستان ارائه شد. ما آثار فاخر زیادی داریم که ان شاء الله زمینه‌ای مناسب برای نمایش آن‌ها فراهم شود.
ایکنا ـ هدف خانه فرهنگ ایران در لاهور از اجرای فعالیت‌های فرهنگی مشترک با پاکستان چیست؟
با توجه به غنای آثار و مخلوقات هنری در کشورهای اسلامی و آشنایی اندک نسل جدید با این آثار، برپایی چنین نمایشگاه‌هایی گام بزرگی برای نشان‌دادن زیبایی‌ها و ارزش هنرهای اسلامی است؛ از سوی دیگر حوزه هنر دارای کمترین حساسیت است، فعالیت در این حوزه به تقویت دوستی و برادری کشورها و اتحاد فکری دنیای اسلام و همدلی ملیت‌های مختلف علاقه‌مند به هنر کمک می‌کند. با تمهیداتی که در نظر داریم، سعی می‌کنیم در سال‌های آینده کشورهای دیگری را نیز در این نمایشگاه مشارکت دهیم.
نکته پر اهمیت این موضوع این است که نمایشگاهی که با این سطح در فضایی بزرگ در مهم‌ترین مجتمع فرهنگی لاهور(الحمراء) برگزار شد، موجب می‌شود نام جمهوری اسلامی ایران برای همیشه در اینجا ماندگار شود، قطعاً در سال‌های آینده، روند برگزاری نمایشگاه ادامه خواهد داشت و نام ایران به عنوان کشور پیشنهاد‌دهنده، مبتکر و ابداع‌کننده برگزاری نمایشگاه در این روز(روز هنرهای اسلامی)، ماندگار خواهد بود.
ایکنا ـ آثار هنری هنرمندان ایرانی به ویژه در حوزه قرآنی و اسلامی، چقدر در لاهور شناخته شده است؟
مهم‌ترین مسئله‌ای که برای پاکستانی‌ها مهم است و به آن علاقه‌مند هستند، خط ایرانی به ویژه نستعلیق است، هر چند در اینجا، خط نستعلیق لاهوری دارند، اما زیبایی نستعلیق ایرانی برای لاهوری‌ها ارزشمند است و به آن علاقه‌مندند، آن‌ها به حوزه تذهیب و دیگر حوزه‌های هنری مانند کاشی‌کاری نیز علاقه زیادی دارند، اما به دلیل محدودیت‌ها، امکان ارائه همه هنرهای اسلامی فراهم نیست و امیدواریم سال آینده، نهادهای مختلف فرهنگی به کمک ما بیایند و ما بتوانیم آثار بیشتری از جمهوری اسلامی ایران را معرفی کنیم.
ایکنا ـ به عنوان یک فعال فرهنگی در خارج از کشور، به نظر شما چه کمبودهایی را در زمینه معرفی فرهنگ ایرانی اسلامی و هنر قرآنی هنرمندان ایرانی وجود دارد؟
خدا را شکر طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران که خانه فرهنگ ایران در لاهور به شکل‌های متنوع فعالیت داشته است، هنر و فرهنگ ایرانی در این شهر کاملا شناخته شده است و پاکستانی‌ها به این هنر علاقه دارند، نگاه پاکستان به ایران، نگاهی قابل احترام است، ما اگر بتوانیم این روند را حفظ و تقویت کنیم، کمک بیشتری در راستای شناسایی جایگاه و موقعیت فاخر جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
ایکنا ـ نمایشگاه‌های دینی و قرآنی ایران و پاکستان چه مزیت‌هایی نسبت به یکدیگر دارند؟
ما در حوزه پژوهش‌های قرآنی شاید جزء برترین کشورهای دنیا و منطقه هستیم و حرف‌های زیادی برای گفتن داریم که می‌توانیم این تجارب را در اختیار پاکستانی‌ها قرار دهیم و آنان از این مسئله استقبال خواهند کرد.
با توجه به این که پاکستان کشور جوان و نوپایی است و گذشته این کشور با هند، تلفیق داشته است، در آن حدی که ما در زمینه قرآنی و فرهنگی تجربه داریم، شاید این کشور نداشته باشد، ما وظیفه داریم دانش قرآنی خود را در اختیار این کشور همسایه بگذاریم و علومی را که در اختیار داریم، به اشتراک بگذاریم و این به تقویت جایگاه والای دنیای اسلام کمک خواهد کرد.
ایکنا ـ در پایان اگر صحبت خاصی دارید، بفرمایید.
در پایان از زحمات مجموعه ایکنا تشکر می‌کنم، پوشش اخبار قرآنی خارج از کشور در داخل به ما دلگرمی می‌دهد و هموطنان ما در داخل، این امیدواری را داشته باشند که ما در حوزه‌های قرآنی در خارج از کشور، فعالیت‌های چشمگیری داریم و تأثیراتی که این برنامه‌ها در آینده دارد، به اتحاد مسلمانان و کشورهای منطقه کمک خواهد کرد.
گفتوگو: زهرا نوکانی
انتهای پیام
