پیاده‌روی اربعین چگونه زمینه‌ساز ظهور می‌شود؟

 

در مباحث مربوط به مهدویت علاوه بر نشانه‌های ظهور، موضوعی با عنوان شرایط ظهور وجود دارد. البته توجه تخصصی به شرایط ظهور، جایگاه خاص خود را دارد و صحبت درباره آن نیازمند مباحث علمی فراوانی است اما باید برای چنین پدیده‌هایی و ارتباط آن با زمینه‌سازی برای ظهور شرایط را مرور کنیم، چراکه برای تحقق هر پدیده‌ای باید شرایط آن محقق شود. برای ظهور حضرت مهدی(عج) قائل به شرایطی هستیم که ظهور را امری قطعی کند. روایات هم گویای آن است که تا شرایط محقق نشود، ظهور رخ نخواهد داد.

در پیوند با پیاده روی اربعین دو شرط نیازمند بررسی و تحلیل جدی است؛ یکی از شرایط ظهور، فراهم شدن یاورانی است که حضرت مهدی(عج) را برای تحقق اهداف آن حضرت در تحقق حکومت جهانی یاری خواهند داد و مادامی که این شرط تحقق پیدا نکند، همان‌گونه که در تاریخ برای دیگر پیشوایان دینی مصداق یافت، امام عصر نیز ظهور نخواهد کرد، از جمله اینکه حضرت علی 25 سال از حکومت دوری کردند، چراکه یاران کافی را در اختیار نداشتند.

 

یکی دیگر از شرایط ظهور، احساس نیاز جامعه جهانی به موعودِ منجی است که صرفاً شیعیان یا مسلمانان و یکتاپرستان را دربرنمی‌گیرد، چراکه حضرت مهدی(عج) را موعودِ امت‌ها می‌نامیم. فراموش نکنیم که حضرت مهدی پاسخ به این احساس نیاز است و تا این احساس شکل نگیرد، ولی عصر(عج) حکومت تشکیل نخواهد داد. برای مثال آنگاه که مسلمانان به این فکر فرورفتند که عجب خطایی را در برابر امیرالمؤمنین(ع) انجام دادیم که حکومت وی را نپذیرفتیم، از وی درخواست کردند و حضرت علی(ع) حکومت را پذیرفتند. وقتی این موضوع را درک کردیم، آنگاه به این نتیجه خواهیم رسید که می‌بایست برای تحقق شرایطی که در توان و مسئولیت ماست اقدامی را انجام دهیم.

 

با توجه به این مقدمه می‌توانیم درباره مقوله پیاده‌روی اربعین به عنوان یک پدیده بسیار بزرگ و نوید‌بخش بحث کنیم. پیاده‌‌روی اربعین از زوایای مختلفی قابل بررسی است و جلوه‌های بسیار زیبایی دارد که ذهن ما را متوجه یک اتفاق برجسته و زیبا به نام قیام جهانی مهدی موعود(عج) می‌‌کند. اگر به کلیت این پدیده که در سال‌های اخیر به زیبایی انجام و نیز نگاه جهانیان به آن خیره شده است نگاه کوتاهی بیندازیم، به این نتیجه می‌رسیم از آنجا که قیام امام حسین(ع) بزرگترین نمود و نماد از مظلومیت انسان است و حضرت مهدی بزرگترین نماد مبارزه با ظلم و بیداد و ستم است، می‌توانیم قیام امام حسین(ع) و حادثه عاشورا را آغاز یک پدیده مستمر تاریخی بدانیم که انجام و پایان آن با پایان قیام جهانی مهدی موعود رقم خواهد خورد.

 

این قیام در مسیرِ تاریخ با وجود همه فراز و فرودها جریان پیدا خواهد کرد تا اینکه در بستر پیروزی قیام جهانی حضرت مهدی(عج) به سرانجام برسد. تردیدی نیست نمود بزرگترین ظلمی که در حق انسان روا داشته شده است با بزرگترین اجرای عدالت و مبارزه با ظلم و ستم به فرجام نیکویی خواهد رسید. بنابراین پیاده‌روی اربعین را استمرار جریانی می‌دانیم که آغاز آن از کربلای معلی و انجام آن در کنار کعبه معظمه بود و در نهایت گسترش حکومت عدل جهانی در همه کره زمین است. بنابراین نیازمند بررسی دقیق و علمی این پدیده عظیم هستیم.

 

در دوره‌هایی محدودیت‌هایی سنگین و شدید بر محبان اهل بیت(ع) حاکم بود، اما به برکت خون شهدا و زحمات همه انسان‌هایی که در این مسیر از هیچ کوششی دریغ نکردند، امروزه شاهد سیل عظیم انسان‌ها در راهپیمایی اربعین از هر قوم و اندیشه و دینی هستیم و همه انسان‌های آزادی‌خواه که به ندای عدالت‌خواهیِ فطریِ درونیِ خود پاسخ داده‌‌اند در این مراسم شرکت می‌کنند. چه اتفاقی رخ داده و چه حادثه‌ای در حال شکل‌گیری است که این همه انسان از ادیان و مذاهب مختلف در راهپیمایی اربعین شرکت می‌کنند؟ پاسخ این است که انسان‌های سرخورده از ظلم اندک اندک حول یک محور جمع می‌شوند که یکی از اصلی‌ترین اهداف آن مبارزه با ظلم و ستم و برپایی عدل و قسط در کره زمین است.  

امروزه شاهد توجه قلبی، روحی و معنوی انسان‌های فراوانی برای حضور در این جریان هستیم که سعادت و نیک‌بختی خود را در گرو حضور آن می‌بینند. این انسان‌ها خصوصیات ویژه‌ای دارند که در مکتب اهل بیت(ع) بر آنها تأکید شده است. در سالیان اخیر از ویژگی‌های منحصر به فردی که در پیاده‌روی اربعین شاهد آن بوده‌ایم، ایثار و ازخودگذشتگی است و خصلت انسان‌های معتقد به آموزه‌های معنوی و اسلامی محسوب می‌شود.

 

شاید ما در زندگی عادی چندان به از خودگذشتگی اهمیت ندهیم، اما وقتی در آن فضا قرار می‌گیریم عالی‌ترین نمونه‌های آن را مشاهده می‌کنیم که از نشانه‌های حکومت مهدی نیز است. افرادی با یازده ماه تلاش، امکاناتی را فراهم می‌کنند تا این مناسبت بزرگ را بدون هیچ چشم‌داشت و توقعی برگزار و از زوار امام حسین(ع) پذیرایی کنند. این افراد به دلیل دلدادگی و شیدایی به امام حسین(ع) و سرسپردگی به اهل بیت(ع) از تمام امکانات خود می‌گذرند و آن را در اختیار دیگران قرار می‌دهند.کسانی ‌که حتی از کمترین امکانات بی‌بهره‌اند درصدد خدمت‌رسانی به زوارند. در روایات نمونه این کارها را در دوره حکومت حضرت مهدی(عج) مشاهده می‌کنیم.

 

یکی دیگر از جلوه‌ها در راهپیمایی اربعین خستگی‌ناپذیری است. کوچک و بزرگ با انرژی و شوق به سمت حسین بن علی(ع) می‌روند و بی‌توجهی به دنیا از دیگر نمودهای این پیاده‌روی است؛ در عادی‌ترین سفرها برخی از افراد امکانات مفصلی را با خود می‌برند اما وقتی سخن از پیاده‌روی اربعین به میان می‌آید، برداشتن توشه و امکانات راه همانند شرایط عادی نیست. در واقع افراد به تعلقات خود به دنیا پشت می‌‌کنند.

ما کلیت حرکت اربعین را زیباترین جلوه و نمود از یک حرکت جمعی با یک باور واحد می‌دانیم. اگر کسی نمونه‌ای با این عظمت و ویژگی‌ها در جهان سراغ دارد به ما معرفی کند. بسط و گسترش اتفاقی با این عظمت و حضور انسان‌ها با گرایش‌های مختلف در یک مسیر نویدبخش رفع نیاز جامعه جهانی به یک منجی است. قیام امام حسین(ع) در عاشورا تلاش انسان‌های شیطان‌صفت را آشکار کرد. از یک سو مظلومیت حسین(ع) مشاهده می‌شود و از سوی دیگر شیاطین جن و انس وجود دارند. امام مهدی(ع)، که انتهای این مسیر است، روزی می‌آید و این معادله را کاملاً متفاوت خواهد کرد. وی در معرکه‌ای نه به گستره کربلا بلکه به گستره کره زمین در مواجهه با شیاطین جن و انس، برخلاف اتفاقی که در سال 61 هجری رخ داد، شایستگان را متولیان امر انسانی خواهد کرد.  

 

در قرآن کریم نیز آمده است: «وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ؛ و ما بعد از تورات در زبور (داود) نوشتیم که البته بندگان نیکوکار من ملک زمین را وارث و متصرف خواهند شد»(انبیا، 105). حال وظیفه ما چیست؟ آیا صِرف قدم زدن در مسیر راهپیمایی اربعین باعث می‌شود که مسئولیت ما تمام شود. البته این کار مقدس و ارزشمند است اما اتفاقاً حضور در این راهپیمایی و تظاهر جلوه‌های جمعی اسلام می‌تواند سرآغاز حرکت بزرگی باشد و باید تک‌تک ما که در این مسیر حضور داریم و به سمت سرچشمه حرکت می‌کنیم، یک پیامبر باشیم که پیام را از عاشورا و کربلا گرفته‌ایم و برای رفع ظلم و ستم، همه انسان‌ها را به سمت امرِ فطریِ عدالت‌خواهی سوق دهیم. اگر چنین کنیم، در مسیر تحقق ظهور قرار خواهیم گرفت.