آیا مسابقات قرآن از دو قطبی حفظ کل و قرائت تحقیق خارج شده است

به گزارش ایکنا، چهل و چهارمین دوره مسابقات قرآن استان تهران این روزها در مجتمع بصیرت اداره کل اوقاف و امور خیریه استان تهران واقع در منطقه حکیمیه این شهر به صورت حضوری در جریان است.

در این مسابقات که با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار می‌شود، مجموعاً 200 شرکت‌کننده در دو گروه بانوان و آقایان در هشت رشته(در بخش آقایان هشت رشته و در بخش بانوان شش رشته) به رقابت با یکدیگر می‌پردازند.

همیشه در مسابقات قرآن از مراحل شهرستانی تا کشوری، نگاه‌ها به دو رشته قرائت تحقیق و حفظ کل بوده و کمتر کسی پیگیر مسابقات رشته‌های دیگر و نتایج آن رشته‌ها بوده است. به نظر می‌رسد از چهل و چهارمین دوره شرایط به گونه دیگری در حال رقم خوردن است و نشانه‌هایی مبنی بر خارج شدن مسابقات قرآن از دو قطبیِ حفظ کل و قرائت تحقیق، در حال خودنمایی است. نشانه‌هایی که در ادامه این نوشتار بیشتر به آن اشاره شده است.

در سال‌های اخیر برگزاری مراسم جزء‌خوانی (ترتیل‌خوانی) در ماه مبارک رمضان، که با استقبال چشمگیر شهروندان نیز همراه بوده(قبل از دوران کرونایی) باعث محبوبیت ترتیل در بین عموم مردم شده است. همین جذابیت هم باعث شده تا توجه رسانه‌ها و فعالان قرآنی و البته شرکت‌کنندگان در مسابقات قرآن کمی بیشتر به این رشته جلب شود.

از سوی دیگر اضافه شدن رشته ترتیل به مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران (هر چند به صورت آزمایشی) متأثر از این اقبال عمومی و جذابیت آن نزد عموم مردم بوده باشد.

اضافه شدن رشته ترتیل به مجموع رشته‌های مسابقات بین‌المللی قرآن ایران باعث شده تا این رشته جذابیت بیشتری برای شرکت‌کنندگان در مسابقات به دست بیاورد و دنبال‌کنندگان رقابت‌ها در کنار دو رشته قرائت تحقیق و حفظ کل نیم‌نگاهی هم به این رشته داشته باشند و همین هم عاملی شده تا بسیاری از شرکت‌کنندگان در رشته‌های دیگر به حضور در رشته ترتیل و امتحان کردن شانس خود در این رشته ترغیب شوند. از همین روست که در مرحله استانی در رشته ترتیل شاهد حضور نام‌هایی هستیم که بیشتر در رشته‌های قرائت و حفظ سابقه داشته و شناخته شده هستند.

بیان نمونه‌هایی از حضور چهره‌های شناخته شده در مسابقات استان تهران خالی از لطف نخواهد بود. در رشته ترتیل استان تهران 18 شرکت‌کننده حضور دارند، با نگاه کردن به اسامی متسابقان، چهره‌های نام‌آشنایی پیش روی همه قرار می‌گیرد که بیشتر به عنوان قاری و حافظ قرآن شناخته می‌شوند تا مرّتل، از جمله این چهره‌ها که امسال به جای حضور در رشته تخصصی خود در رشته ترتیل حضور یافته است، می‌توان به «علیرضا فیضی» اشاره کرد.

فیضی از جمله حافظان کل است که به واسطه حضور در مسابقات ملی و بین‌المللی و کسب رتبه در این مسابقات به چهره‌ای شناخته شده در عرصه حفظ قرآن تبدیل شده است، او امسال برخلاف رویه همیشگی که در رشته حفظ حضور می‌یافت، در رشته ترتیل شانس خود را امتحان کرده است.

چهره شناخته شده دیگر رشته ترتیل در استان تهران «محمدتقی نوران» است. او بیشتر به عنوان یک قاری ممتاز شناخته می‌شود، نوران پس از عدم موفقیت در رشته قرائت تحقیق و نرسیدن به رتبه‌های برتر کشوری و بین‌المللی، با وجود توانمندی‌های بالایی که دارد، این مسیر جدید را برگزید.

«محمد ضرغام»، از کارکنان مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه(مجموعه برگزارکننده مسابقات سراسری و بین‌المللی قرآن کریم) چهره دیگری است که در رشته ترتیل استان تهران حضور یافته است. او تا سال قبل در رشته حفظ حضور می‌یافت، به نظر می‌رسد جذابیت‌های رشته ترتیل باعث شده تا از این به بعد در رشته ترتیل شاهد هنرنمایی او باشیم.

در کنار این چهره‌ها که از رشته‌های قرائت تحقیق و حفظ کل به سمت ترتیل آمده‌اند باید حضور شرکت‌کنندگان شناخته‌شده‌ای که سال‌های سال در رشته ترتیل در مسابقات حضور یافته‌اند نیز اشاره کنیم، این افراد نیز از جمله عوامل جذابیت و حساس شدن بیشتر مسابقات هستند.

از جمله این چهره‌ها باید به «محمدجواد جاوری» اشاره کرد. او در سال‌های اخیر همواره جزء مرتلان برجسته کشور در مسابقات بوده است. جاوری بدون شک یکی از 10 مرتل جوانی است که هرگاه نام مسابقات ترتیل بیاید، ذهن‌ها به سمت او می‌رود و در این دوره نیز موفق به دریافت عنوان دوم شد.

بر همین اساس است اگر بگوییم سه عامل «اقبال عمومی مردم به سمت ترتیل»، «اضافه شدن رشته ترتیل به مسابقات بین‌المللی قرآن» و «حضور چهره‌های شناخته شده قاری و حافظ در این رشته» باعث شده تا ترتیل نیز در مسابقات به یکی از رشته‌های جذاب و حساس تبدیل شود و نتایج آن برای بسیاری اهمیت پیدا کند، چندان بی‌راه نبوده است.

این جذابیت باعث شده تا مسابقات قرآن از دو قطبی حفظ کل و قرائت تحقیق خارج شود. حداقل امر این است که نشانه‌های این خارج شدن در چهل و چهارمین دوره مسابقات قرآن استان تهران بعینه دیده شده است.

این نوشتار ابتر خواهد ماند اگر بدون اشاره‌ای به مسابقات ترتیل در بخش بانوان رها شود.

وضعیت رشته ترتیل در بخش بانوان متفاوت‌تر از بخش آقایان است، هر چقدر میزان استقبال آقایان در رشته‌های قرائت بیشتر است به همان میزان استقبال بانوان از رشته حفظ بیشتر است.

نکته جالب در مورد بخش بانوان این است که شرکت‌کنندگان در رشته حفظ به مراتب بیشتر از هر دو رشته بخش قرائت (قرائت تحقیق و قرائت ترتیل) هستند، اولین موضوعی که می‌تواند اختلاف تعداد متسابقان و نیز استقبال بانوان از رشته‌های حفظ را توجیه کند، این است که در رشته حفظ مسابقات بین‌المللی تعریف شده اما در رشته قرائت این مسیر در نظر گرفته نشده است.

در یک نتیجه‌گیری ساده می‌توان گفت هر چقدر رشته‌های مسابقات به سمت بین‌المللی شدن سیر کند و فرصت دیده شدن بیشتر فراهم شود، حساسیت، جذابیت و استقبال از آن رقابت سیر صعودی به خود می‌گیرد. نگاهی به رشته حفظ کل بانوان و قرائت ترتیل آقایان در سال‌های اخیر مهر تأییدی بر این مدعاست.

تیمور کاکایی