از نخبه قرآنی در نوجوانی تا تربیت نخبگان قرآنی نوجوان

مهدی خدیوی‌بروجنی، قاری برگزیده چهارمحال‌وبختیاری و دارنده مقام دوم کشور در ۱۳ سالگی است که امروز در کسوت مربی قرآن در آموزش و پرورش دغدغه‌ای جز آموزش قرآن به دانش‌آموزان ندارد. در ادامه گفت‌وگوی ایکنا را با این نخبه قرآنی می‌خوانید.

ایکنا ــ لطفاً خودتان را برای خوانندگان این گفت‌وگو معرفی کنید.

مهدی خدیوی هستم، متولد 1361 در شهر بروجن و دارای لیسانس باستان‌شناسی که چند سال پیش به عنوان نیروی قرآنی جذب آموزش و پرورش شهرستان شدم و در حال حاضر به عنوان مربی پرورشی، در خدمت تعلیم و تربیت دانش‌آموزان این منطقه هستم.

ایکنا ــ قرائت قرآن را از چه سنی آغاز کردید؟

از کودکی به دلیل حضور در خانواده‌ قرآنی و مذهبی با قرآن کریم انس داشتم و از 7 سالگی وارد کلاس‌های قرآن در کانون فرهنگی تربیتی آینده‌سازان وابسته به آموزش و پرورش شدم که زیر نظر استاد فرشاد توحیدنیا مباحث پایه‌ای قرآن را فرا گرفتم و کم‌کم به سمت فراگیری صوت و لحن قرآن و شرکت در گروه‌های هم‌خوانی و تواشیح جذب شدم.

ایکنا ــ مشوق اصلی شما در این راه چه کسانی بودند؟

مشوق‌های اصلی، پدر و مادرم بودند که فضا را برای انس با قرآن مهیا کردند و به سمت کلاس‌های قرآنی هدایت کردند. به ویژه مادرم که همیشه شنونده تلاوت‌هایم در خانه بود و پیش از اجرای هر برنامه، تلاوتم را برای او اجرا می‌کردم و قوت قلبی برای من بود. در کنار والدین، باید به نقش استادم نیز اشاره کنم که با آموزش خوب و تشویق و ایجاد انگیزه، نقش مؤثری در پیشرفت بنده داشت.

ایکنا ــ قرائت قرآن را چگونه آغاز کردید و به سبک تلاوت کدام اساتید علاقه‌مند هستید؟

از بدو ورود به کلاس‌های قرآن متوجه علاقه و استعداد خودم در زمینه قرائت شدم و با راهنمایی اساتید فراگیری مبانی صوت و لحن را آغاز کردم. در ابتدای راه در زمان کودکی به سبک تلاوت استاد عبدالباسط علاقه داشتم و در مراسم صبحگاه یا جلسات دیگر در مدرسه با تقلید از این استاد به تلاوت قرآن می‌پرداختم. بعدها سبک‌ اساتید دیگر مانند استاد منشاوی، استاد مصطفی اسماعیل و استاد متولی عبدلعال را نیز تمرین و اجرا می‌کردم. در حال حاضر نیز به تلاوت اساتید جدیدتر، مانند مرحوم استاد عبدالعزیز حصان علاقه‌مند هستم.

ایکنا ــ در چه مسابقاتی شرکت و چه مقام‌هایی کسب کرده‌اید؟

از بدو فعالیت‌های قرآنی تا سال 74 یعنی 13 سالگی، در مسابقات حضور فعال داشتم و به یک متسابق حرفه‌ای تبدیل شده بودم اما از این سال تا سال 90 تقریباً در هیچ مسابقه‌ای شرکت نکردم و تنها در محافل و مجالس قرآنی بروجن و سایر نقاط استان به تلاوت قرآن می‌پرداختم؛ لازم به یادآوری است که در سال 74 در مسابقات سراسری اوقاف که در آن سال‌ها برای افراد زیر 16 سال نیز برگزار می‌شد شرکت کردم و حائز مقام دوم کشوری شدم. در سال‌های اخیر نیز در مسابقات گوناگون حضور داشته‌ام و چند مقام برگزیده استانی دارم.

ایکنا ــ به نظر شما علت عدم موفقیت متسابقان استان در مسابقات کشوری چیست؟

برای آنکه متسابق خود را در سطح حرفه‌ای نگه دارد تلاش و برنامه‌ریزی دقیق لازم است، ضمن اینکه رساندن متسابق به سطح تخصصی و نگه داشتن او در سطح حرفه‌ای ضروری است چرا که سطح مسابقات بسیار بالاست، اما متأسفانه این اتفاق در استان کمتر می‌افتد و دغدغه آماده‌سازی برگزیدگان استانی برای حضور قدرتمندانه در مراحل بالاتر کمتر در نزد متولیان امر وجود دارد.

البته در برخی سال‌ها سازمان اوقاف اردوی آموزش کشوری را پیش از آغاز مسابقات برگزار می‌کرد و متسابقان تحت آموزش قرار می‌گرفتند اما شاهد اقدامی مشابه از سوی نهادهای متولی استان نبوده‌ایم.

ایکنا ــ از فعالیت‌هایتان در عرصه آموزش قرآن بگویید

حدوداً از سال ۹۴ که به عنوان مربی قرآنی در آموزش و پرورش مشغول به کار شدم و کارم را در «دارالقرآن بینات» وابسته به آموزش و پرورش آغاز کردم. ساختمانی واقع در میدان عبادت بروجن که برای فعالیت‌های قرآنی وقف شده بود در اختیار آموزش‌وپرورش قرار گرفت و بعد از تعمیر و تجهیز آن، دارالقرآن را در آن مستقر و کار را آغاز کردم.

اصل و اساس کار بر آموزش قرآن در دو حوزه روخوانی و روانخوانی و صوت و لحن، استوار بود که آموزش روخوانی و روانخوانی به دانش‌آموزان سنین پیش‌دبستانی تا ۱۰ سال و آموزش صوت و لحن به دانش‌آموزان ۱۰ تا ۱۷ سال ارائه می‌شد.

ایکنا ــ استقبال دانش‌آموزان چگونه بود؟

از ابتدای کار، همواره این دغدغه را داشتم که برای جذب بیشتر دانش‌آموزان به فراگیری قرآن، که بیشتر بر حوزه تخصص من یعنی قرائتِ تحقیق متمرکز بود، چه کارهایی می‌توان انجام داد، به این نتیجه رسیدیم که کلاس‌های دارالقرآن را به کانون فرهنگی تربیتی آینده‌سازان انتقال دهیم که مکانی پر رفت و آمد و شناخته شده بود و برای جذب دانش‌آموزان در ساعت‌های مدرسه و با هماهنگی با مدیران مدارس سطح بروجن، فرادنبه، بلداجی و نقنه به یکایک مدارس می‌رفتم و فعالیت‌های دارالقرآن را برای دانش‌آموزان تبیین و از آن‌ها برای حضور در کلاس دعوت می‌کردم. خوشبختانه جمعیت زیادی ثبت‌نام کردند و چند کلاس تشکیل شد.

ایکنا ــ ساعت فعالیت کلاس تداخلی با کار مدارس نداشت؟

خیر، کلاس‌ها در طول سال تحصیلی در ساعات بعد از ظهر برگزار می‌شد.

ایکنا ــ فعالیت شاخص دارالقرآن در طول فعالیت شما چه بود؟

در کنار برگزاری کلاس‌های آموزشی که بسیار خوب پیش می‌رفت، برگزاری مسابقات تواشیح در سطح شهرستان در دستور کار گرفت و در همین راستا چند گروه تواشیح را در مدارس مختلف سطح شهرستان تشکیل دادم، شیوه کار به این ترتیب بود که با هماهنگی با مدیران مدارس، دانش‌آموزان مستعد قرائت معرفی و در قالب گروه تواشیح مدرسه جلسات متعددی را به تمرین می‌پرداختیم تا برای مسابقات آماده شوند.

ایکنا ــ از فضای مسابقات تواشیح بگویید، این طرح چند سال اجرا شد؟

این طرح به مدت دو سال اجرا شد و مسابقات را در طبقه دوم کانون آینده‌سازان با فضاسازی مناسب و نصب دکور زیبا و جایگاه داوران و متسابقان و ... برگزار کردیم که تمام گروه‌های تواشیح شهرستان در این مسابقات حضور داشتند و گروه برگزیده به مسابقه کشوری که توسط دارالقرآن کشوری و با حضور تعداد محدودی از استان‌ها برگزار می‌شد، اعزام شدند.

ایکنا ــ آیا حمایتی از سوی نهادهای فرهنگی و قرآنی برای اجرای این ابتکار داشتید؟

چون این طرح زیر نظر دارالقرآن تبلیغات اسلامی بود، متولیان برای بازدید مسابقات به کانون می‌آمدند و این حمایت معنوی وجود داشت، اما به دلیل اینکه از قرآن‌آموزان شهریه دریافت نمی‌شد برای تأمین هزینه‌های جاریِ این فعالیت‌ها مقرر شده بود که مبلغی ناچیز از حقوق فرهنگیانی که اعلام آمادگی کرده بودند کسر و به این کانون اختصاص یابد که ماهانه مبلغی حدود 70 هزار تومان جمع‌آوری می‌شد.

ایکنا ــ بعد از ترک سِمت و آغاز کارتان به عنوان مربی پرورشی، فعالیت‌های قرآنی کانون آینده‌سازان چه روندی را طی کرد؟

این گلایه از مسئولان آموزش‌وپرورش وجود دارد که به دلیل کمبود نیروی پرورشی کار ما در دارالقرآن متوقف شد و اگر روند آموزش ادامه پیدا می‌کرد به جرئت می‌توان گفت که امروز شاهد ظهور نسلی قوی از قاریان نوجوان بودیم و در زمینه تربیت مؤذن، گروه تواشیح و قاری امروز حرف برای گفتن داشتیم.

در طی یکی دو سال اخیر که کار در دارالقرآن را ترک کردم کمابیش به فعالیت‌ها ادامه دادیم و محل کلاس‌ها از کانون آیند‌سازان به سالن اداره تبلیغات اسلامی بروجن منتقل شدند و با هماهنگی آقای پرتوی، رئیس وقتِ امور قرآنی، این آموزش‌ها تحت نظارت دارالقرآن و در قالب طرح «استعدادهای قرآنی» ادامه یافتند. در این مدت یک گروه تواشیح منسجم تشکیل شده است که در مناسبت‌ها و محافل گوناگون به اجرای برنامه می‌پردازد.

ایکنا ــ از برنامه‌های شاخص قرآنی در این مدت بگویید.

سال گذشته مجری یک طرح کشوری با عنوان «تلاوت‌های تقلیدی» بودیم که نوجوانان مستعد قرائت قرآن را شناسایی و به مدت شش ماه یک اجرای مشخص از یک قاری شهیر مصری را به آن‌ها آموزش دادیم و پس از پایان دوره، در قالب مسابقات در سطح شهرستان شرکت کردند و از نفرات برگزیده تقدیر شد.