مداحان و مبلّغان باید خرج امام حسین(ع) شوند نه بالعکس/ اخلاق، اخلاص و تقوا؛ شاخصه‌های فراموش‌شده
گروه معارف ــ مداحی از سنت‌های دیرینه و آمیخته با سوگواری ائمه اطهار(ع) است و مردم به این سنت دیرینه احترام خاصی می‌گذارند و به علت توجه عموم مردم به این سنت دشمنان دست به کار شده و گاه قصد دارند به واسطه تربیت مداحانی از جنس خودشان به پیکره اسلام ضربه وارد کرده و نوجوانان و جوانان را به انحراف بکشانند؛ چراکه آنان به علاقه حتی کودکان شیعیان به مراسم سوگواری اهل‌بیت(ع) به ویژه سیدالشهدا(ع) پی برده‌اند.
به گزارش ایکنا از استان مرکزی، مداحی از سنت‌های دیرینه و آمیخته با سوگواری ائمه اطهار(ع) است و مردم به این سنت دیرینه احترام خاصی می‌گذارند و به علت توجه عموم مردم به این سنت دشمنان دست به کار شده و گاه قصد دارند به واسطه تربیت مداحانی از جنس خودشان به پیکره اسلام ضربه وارد کرده و نوجوانان و جوانان را به انحراف بکشانند؛ چراکه آنان به علاقه حتی کودکان شیعیان به مراسم سوگواری اهل‌بیت(ع) به ویژه سیدالشهدا(ع) پی برده‌اند.
برهمین اساس دست به تربیت مداحانی زدند تا به وسیله اشعار سخیف ذهن مخاطب را منحرف کنند، هرچند تعداد این مداحان بسیار اندک است اما همان یک نفر هم زیاد است، خبرگزاری ایکنا با دعوت از کارشناسان و مداحان اراکی همچون حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسین صابری‌اراکی، رئیس مجمع خیرین قرآنی استان مرکزی، علیرضا مرادی رئیس بنیاد دعبل خزائی استان، مرتضی نظم‌آبادی عضو هیئت مدیره کانون مداحان و مرتضی مختاری پیشکسوت قرآنی و مدرس دانشگاه، آسیب‌های وارده به این سنت دیرینه اسلامی را بررسی و مورد واکاوی قرار داده است که در ادامه می‌خوانید.
علیرضا مرادی، رئیس بنیاد دعبل خزائی استان مرکزی، در پاسخ به این سؤال که رسالت مداحان چیست؟ گفت: به نظر می‌رسد در حوزه مداحی کم‌کاری می‌شود، باید فرصت‌ها و تهدیدهای این حوزه شناخته شده و به سمع و نظر عموم مردم به ویژه مداحان جوان برسد.
وی پرداختن مقطعی به محور و موضوعی خاص در محدوده زمانی مشخص را آفت دانست و تصریح کرد: تجربه نشان داده وقتی بنیادی و زیرساختی به مباحثی همچون موشکی و فناوری پرداخته شده است موفق عمل کردیم، اما وقتی مقطعی و شعاری برخورد کردیم نتیجه مطلوب حاصل نشده است.
آسیب‌شناسی به معنای ضعیف جلوه دادن مداحی نیست
مرادی با تأکید براینکه اگر سراسر کشور به حسینیه و تکیه تبدیل شود بازهم کم است، اظهار کرد: وقتی سخن از آسیب‌شناسی مداحی می‌شود نباید گمان برد ما قصد ضعیف جلوه دادن این حوزه را داریم، بلکه با پرداختن به آسیبها قصد رفع شدن آسیبها و قوت گرفتن اهداف این حوزه مدنظر است، با آسیب‌شناسی نقاط ضعف به طور کلی رفع شده و ریشه که همان تبیین مبانی عاشوراست درست به سمع و نظر مردم می‌رسد.
وی داشتن تفکر حسینی(ع) و علوی(ع) را در جای‌جای کشور و حتی در جای‌جای جهان امری ضروری خواند و اضافه کرد: برای تبیین تفکر حسینی و علوی اگر تمام مساجد و حسینیه‌ها قوی ورود پیدا کنند بازهم کم است و این امر برای جامعه انسانی پیامی بسیار مهم است. پرداختن به مداحی و شناخت آسیب‌های این حوزه به دلیل دفاع از هر نوع مداحی و از سوی دیگر ضربه زدن به اباعبدالله(ع) نیست.
ضرورت آسیب‌شناسی بحث «تبلیغ»
مرادی با اشاره به اینکه تاکنون از مداحی ریالی دریافت نکرده و کسب درآمد نداشته است، اظهار کرد: ما اینجا گردهم جمع شده‌ایم تا آفت‌شناسی‌ای از تبلیغ داشته باشیم نه مداحی. چراکه مداحی و منبر با هم عجین هستند؛ لذا آفت‌شناسی باید دو سویه باشد، بخشی از جریانات ضعیف روضه و مباحث مذهبی در هیئات توسط روحانیون ایجاد می‌شود، منابر سبک و کوچک و نقل مطالب غیرقابل قبول وصل به خواب بیشتر توسط جامعه روحانیت بیان می‌شود؛ از این‌رو باید از حوزه تبلیغ آفت‌شناسی شود نه فقط از مداحی. این دو مقوله وابسته به هم هستند به طور مثال اگر روحانی بسیار عالمی صحبت کند و بعد از آن مداحی ضعیف باشد قطعا منبر روحانی را خراب می‌کند و بالعکس.
وظیفه ما انتقال مفاهیم عاشورا به نسل‌های آینده است
مداح برجسته استان تصریح کرد: باید برای مردم تبیین شود امام حسین(ع) شهید نشد تا ما منبر، مداح و روحانی داشته باشیم، بخش اعظم جوانان فکر میکنند امام حسین(ع) این حرکت عظیم را برای هیئت‌داری ما مسلمانان انجام داد تا عده‌ای شاعر، عده‌ای روحانی و عده‌ای مداح شوند و سپس بازاری داشته باشند، این مطالب باید درست و کارشناسی شده برای مردم بازگو شود. تکلیفی برعهده ولیّ خدا در سال 61 هجری بوده است که انجام داده است، امام حسین(ع) می‌فرمایند؛ آنچه یزید از نظر اخلاقیات حکومتی، اجرایی، مذهبی، فرهنگی و سیاسی حاکم کرده است جز با این فاجعه(ریختن خون من و تمام اهل‌بیتم) از بین نمی‌رود. باید دقت کرد این امام همام را در مسائل نوحه‌‌خوانی و عزاداری محدود نکرد، باید به مردم به ویژه نوجوانان و جوانان فهماند که هیئت، حسینیه، مسجد همه وسیله‌ای هستند تا اندیشه ناب خدا به جهان منتقل شود، وظیفه ما علمداری و انتقال مفاهیم عاشورا به نسل‌های آینده است. اگر جامعه‌ای قصد دارد روی خوشبختی را ببیند باید اندیشه آزادی و آزادی‌خواهی همچون امام حسین(ع) را از ایشان فرا گیرد، در غیر این صورت در هرجا اندیشه‌ای غیر از این باشد محکوم به شکست است.
وی بیان کرد: تکلیف اساسی و اصولی ما در کسوت مداحی، روضه‌خوانی و منبر رفتن، انتقال اندیشه ولیّ خداست، تکلیف روضه‌خوانی، مداحی و منبر رفتن نیست؛ چراکه این عناصر هدف حرکت امام حسین(ع) نبودند، این مقوله‌ها ابزاری هستند تا ما اندیشه نورانی و ناب ولیّ خدا را از سال 61 هجری به مردم برسانیم. اگر تکلیف این باشد که ما(مداحان و روحانیون) اندیشه ناب را به مردم برسانیم هر حرکتی که مانع تبیین این اندیشه باشد آفت است.
تقابل نیکی‌ها امری خطرناک است
مرادی در ادامه با اشاره به اینکه بیان این جملات که حضرت مریم(س) کنیز حضرت زهرا(س) یا حضرت عیسی(ع) جاروکش امام حسین(ع) است اندیشه اشتباهی است که گاهاً توسط برخی از مداحان و روحانیون بیان می‌شود، افزود: حتی اگر در روایات ضعیف هم این مطالب وجود داشته باشد بیان کردنش کار غیرعقلانی است؛ چراکه مقام حضرت مریم(س) آنقدر والاست که خداوند سوره‌ای را در قرآن کریم به نام ایشان نامگذاری کرده است و یا اینکه برخی مداحان مقام و جایگاه فضه را بالاتر از حضرت مریم(س) می‌داند، هر یک از این بانوان جایگاه خود را دارند، تقابل نیکی‌ها امری بسیار خطرناک است و باید از آن پرهیز کرد.
رئیس بنیاد دعبل خزائی استان اضافه کرد: تقابل نیکی‌ها از جمله مواردی است که مردم به آن توجه میکنند، تقابل نیکی‌ها توطئه‌ای از سوی دشمنان است، وقتی در آستانه محرم قرار می‌گیریم تقابل نیکی‌ها رونق می‌گیرد، برخی از افراد می‌گویند چرا نذری می‌دهید، این پول را به یتیمان و فقرا کمک کنید، این افکار فتنه‌ای از سوی دشمن برای دور نگه داشتن مردم از مراسم سوگواری سیدالشهدا(ع) است، همه می‌دانیم دستگیری از فقرا، یتیمان و ساختن خانه برای فقرا امری بسیار پسندیده است و هم تبیین اندیشه ولی خدا اقدامی بسیار شایسته و خوب است، چه اندیشه اشتباهی است که این دو خوبی را در مقابل هم قرار می‌دهند؟
مداحان اشعار پرمحتوا انتخاب کنند
وی شاعران را به سرودن اشعار با محتوا و مداحان را به انتخاب اشعار خوب و با محتوا توصیه کرد و بابیان این نکته که شعرا و مداحان احساس خوب دارند و باید از این احساس به درستی استفاده کنند، تصریح کرد: گاه برخی مداحان از اشعاری سبک با این مضمون «من را مترسان از جهنم اتفاقا من در جهنم با مغیره کار دارم» یا «سگ وحشی بیابان شده بودم اما خم ابروی ابوالفضل علی رامم کرد» استفاده میکنند، مداح باید پیش خود فکر کند مگر قرار است شیعه به جهنم برود و یا در جهنم مگر از خودت اراده‌ای داری، اشعار در ظاهر زیبا هستند اما آیا محتوا با اندیشه ولی‌خدا سازگاری و همخوانی دارد؟ این شعر از لحاظ محتوایی بسیار سخیف و سبک است اما این مطالب در هیئت‌‌های بزرگ خوانده می‌شود و بخش اعظم آفت‌های مداحی و تولید محتوای غلط از شهرهای مذهبی و بزرگ شکل می‌گیرد.
مرادی با اشاره به اینکه شعرای آیینی باید فرهنگ اهل‌بیت(ع) را دانسته و در همان قالب شعر بسرایند، اظهار کرد: درست است که ما در ظاهر از نعمت ولیّ خدا محروم هستیم اما رهبری نماینده ولی خداست برای ما همین ولی خدا بیش از 22 باید و 12 نباید را ذکر فرمودند که باید سرلوحه امور ما قرار گیرند.
بخشی از آسیب‌های مداحی در حوزه گویندگی است
وی تصریح کرد: هیئت‌ها سکولار نباشند، هیئت باید به‌روز و دارای تأثیر اجتماعی داشته باشد، هیئت‌ها بهترین مکان برای بازگو کردن مسائل اجتماعی هستند و نباید از این امر غفلت کرد. برهنه شدن در هیئات مذهبی هیچ تعریف دینی و اعتقادی ندارد، پریدن‌های بالا و پایین مورد مذمت رهبری قرار گرفته است و ایشان در این امر ورود پیدا کردند. تعصب‌های مذهبی را زیاد نکرده و از کسی بدگویی نکنید، اگر از ولی خدا تبعیت نکنیم چطور اگر امام زمان(عج) ظهور کنند از او تبعیت می‌کنیم. این امر آفتی است که گریبان تبلیغ را گرفته است، مداحی و تبلیغ روحانیون مکمل هم هستند و بخشی از آسیب‌های مداحی در حوزه گویندگی است. روحانیون باسواد و پیرو ولی فقیه باید تبلیغ شوند اما اگر روحانی خلاف نظر رهبری سخن به میان می‌آورد و مردم را به انزوا و ناامیدی می‌کشاند تبلیغ او جائز نیست. در تبلیغ دین اسلام و توسعه تفکر اندیشه حسینی(ع) از امر به معروف و نهی از منکر غفلت نکنیم.
حجت‌الاسلام محمدحسین صابری اراکی، رئیس انجمن خیرین قرآنی استان مرکزی و خطیب برجسته کشوری در خصوص ترویج خرافه‌گرایی از طریق مداحی اظهار کرد: در صدا وسیما چندین سال در آستانه محرم در مورد آسیب‌های هیئات مذهبی صحبت می‌شد اما هیچ‌گاه صحبت‌ها عملیاتی نشد، از خبرگزاری ایکنا درخواست دارم که صحبت‌ها را پالایش کرده تا عموم مردم در کشور بدانند از طرف استان مرکزی روش‌هایی برای بهسازی هیئات و هرچه بهتر برگزار شدن مراسم سوگواری ارائه شده است.
بعضی از جایگاه‌های رسمی در مقطعی به آسیبها دامن زدند
وی ادامه داد: آسیب‌شناسی مداحی گاه از نگاه بی‌سوادی مداحان و یا کمی محتواست، وقتی همه در کار خود حرفه‌ای بوده و تخصص لازم را داشته باشند هیچ‌گاه آسیبها دیده نمی‌شد، بنده به جرأت می‌گویم خیلی از جایگاه‌های رسمی همچون بنیاد دعبل خزائی دچار مشکل شده و آسیب را دامن زدند. این بنیاد اعلام فراخوان کرد مداحان برای بیمه اقدام کنند در این زمان همه افرادی که احساس می‌کردند صدای خوبی دارند برای بیمه مراجعه کردند و جامعه مداحان استان مرکزی را تشکیل دادند، پس از مدتی متوجه شدند بیمه هزینه می‌شود اما برخی افراد در صحنه حاضر نیستند و شکایاتی وارد است پس از بیان شکایات و ارسال آن به تهران طرحی برای پالایش مداحان در نظر گرفته شد، در این پالایش ریزش‌هایی وجود داشت که می‌توان ریزش‌ها را در معنای رویش قلمداد کرد.
ضرورت تقویت بار علمی مداحان
خطیب برجسته کشوری تقویت بارعلمی مداحان را مورد تأکید قرار داد و گفت: متأسفانه با درصد بالایی از مداحان بار علمی ندارند. یکی از مشکلات تبلیغ است این امر مهم برعهده واعظ و مداح گذارده شده است که هر کدام از این دو محور می‌تواند پرچم اسلام را بالا برده و یا می‌تواند با فجیع‌ترین حالت به زمین بزند، مداح و واعظ دو بال بهم پیوسته هستند، نمی‌توان گفت مداح جلسه‌ای را خراب کرد، اگر مداح خراب کرد پس واعظ کجاست تا امر به معروف و نهی از منکر کند. برخی از هیئات ما از خانقاه‌ها و درویش‌خانه بدتر شده است و کفر در برخی از هیئات مذهبی بسیار است، آنان می‌گویند لا اله الا علی، لا اله الا فاطمه، این فتنه‌ها از شهرهای بزرگ و شهرهای مذهبی آغاز می‌شود و افکار غلط شرک‌آمیز بر می‌خیزد. آنان می‌گویند منظور ما از لا اله الاعلی خدای ارشادی است خدایی که در آن ربوبیت و الوهیت است را نمی‌گوییم، باید گفت شماها از فلسفه و کلام چه می‌دانید؟ کدام کتاب علامه طباطبایی و مطهری را مطاله کردید؟ اله و رب را چطور تشخیص می‌دهید؟ افراد باید در جایگاه خود قرار گیرند.
سخنران و مداح باید به نکات اخلاقی پایبند باشند
وی تأکید کرد: یک مداح شعری زیبا در محضر مقام معظم رهبری، حرم رضوی(ع) یا حرم حضرت معصومه(س) خوانده است اگر قرار باشد الگو باشد که درست نیست می‌تواند آنجا خوب خوانده باشد اما در جایی دیگر به طور مثال شعر مغیره را خوانده باشد؛ در طلبگی مبحثی تحت عنوان زیّ طلبگی یعنی زینت طلبگی وجود دارد که طلبه به خود برای امام زمانش(عج) زینت اخلاقی و معرفتی و حتی ظاهری اسلامی می‌بخشد، بین جامعه مداحان تعداد معدود مداحانی هستند که موی خود را به شکل و شمایل مجریان هالیوود ... کوتاه میکنند که اصلا درست نیست. سخنران و مداح باید نسبت به نکات اخلاقی و رفتاری پایبند باشند، گاه برای جلسات مداحان بیش از 50 هزارنفر شرکت دارند و ما هم باید خوشحال باشیم که جلسات ما با این شکوه برگزارمی‌شود و باید قدردان بود، روشن نگاه داشتن چراغ مجالس اهل‌بیت(ع) برای ما افتخار است، اما در اصل جریان‌سازی باید دید جلسه فلان مداح چه خروجی‌ای دارد، در مجلس آقای مداح اشک و سوز هست اما معرفت‌افزایی، بصیرت‌افزایی و دین‌افزایی نیست، وقتی ولیّ خدا را مدح و مرثیه می‌کنیم باید نفر اول در کلام، گویش و پوشش باشیم، در واقع همه ظاهر و باطن ما باید حسینی(ع) باشد، بالا و پایین پریدن توهین و وهن بوده و سبک کردن مجلس است.
برخی آقایان مداح باید از چرخه مداحی خارج شوند
حجت‌الاسلام صابری اراکی اضافه کرد: برخی آقایان مداح باید از چرخه مداحی خارج شوند و کانونی باید ایجاد شود تا آنان را از جمعیت مداحان خارج کند، به طور مثال وقتی روحانیون به هر دلیل ممنوع‌المنبر می‌شوند این اقدام می‌تواند برای جامعه مداح نیز کاربرد داشته باشد، افرادی که افراط میکنند به اختلافات تفرقه‌افکنانه تشیع و تسنن دامن می‌زنند باید از میدان خارج شوند تا جایگاه مداحی به جایگاه مقدس خود باز گردد، مداحان باید بدانند در جلسات چه می‌خواهند، از دل جلسات باید مشکلات خانوادگی حل شود، سخن سخنران و مداح باید شیرین‌کننده زندگی شود خروجی‌ها باید تحکیم بنیان خانواده باشد.
مرتضی مختاری، چهره قرآنی استان مرکزی، هم در این جلسه گفت: حلقه مفقوده جلسات تبلیغ به ویژه وعظ و مداحی توجه به خداست، گاهی مداح آنقدر غرق در شعر و ظاهر مطالب می‌شود که متوجه نیست مدح را به چه دلیل انجام می‌دهد خودش هم نمی‌داند به نظر من باید محسوس و نامحسوس به خدا وصل باشد.
مداح موفق مداحی خداشناس، ولایت‌پذیر و امام‌شناس است
وی ادامه داد: ماه‌‌های محرم و صفر اگر دست نوجوان و جوانی را در دست خدا نگذارد گویی هیچ اتفاقی نیفتاده است، جوان عاشق امام حسین(ع) باید تفکر اندیشه حسینی(ع) داشته باشد و این اقدام می‌تواند توسط مداح رقم بخورد. مداح موفق مداحی خداشناس، ولایت‌پذیر و امام‌شناس است، مداح تا امام‌شناس نشده است حرام است که میکروفن مداحی دست بگیرد، میکروفن برای مداح رسانه‌ای است که می‌تواند امام‌شناسی و معرفت‌افزایی را تبلیغ کند، اگر در عزاداری و سینه‌زنی و مرثیه‌سرایی، امام‌شناسی وجود نداشته باشد نتیجه نخواهد داشت، مداحان اهل‌بیت(ع) رسانه‌هایی مهم در برابر دشمن هستند.
دشمن‌شناسی از وظایف مداح است
مختاری افزود: دشمن‌شناسی از وظایف مداح است اگر دشمن را به خوبی نشناسد نمی‌تواند جوان را مسلح کند تا برابر آنان بایستد، تیغه تیز برخورد رسانه بودن مداح از طریق عقلانیت و معرفت اتفاق می‌افتد، باید دید قرار است خروجی مداحی‌ها چه باشد، وقتی مداح فرق بین شعر ضعیف و قوی را نشناسد نمی‌توان انتظار مداحی قوی از وی داشت، اکثر مداحان متوجه ضعیف بودن شعر نمی‌شوند چراکه مضامین شعر برای آنان هضم نشده است. مداح باید روی مکتب، تاریخ اسلام، مضامین شعر، معرفت ائمه(ع) و دشمن‌شناسی تسلط کافی داشته باشد، سطح معرفت و عقلانیت مداح بسیار مهم است و برای رساندن مداحان جوان‌تر به این مرحله مداحان بزرگ باید وارد عمل شوند.
وی گفت: آسیب‌هایی که در مداحی فرم و قالب باید صورت گیرد، ضمن اینکه نباید غفلت کنیم وقتی آسیب‌شناسی مطرح می‌شود قرار نیست فضائل و ارزش‌های کار مداحی کمرنگ شود ولی توجه به ظاهر و قالب مداحی با مضامین تقریبا سطحی و ضعیف گاه به حدی خود را بروز می‌دهد که حاشیه بر متن غلبه پیدا می‌کند.
حضور جوانان در عزاداری‌ها می‌تواند هم تهدید و هم فرصت باشد
مختاری تصریح کرد: چرایی کمرنگی محافل قرانی در ایام محرم به این دلیل است که شور مداحی و سینه زنی با ذائقه جوانان و نوجوانان آمیحتگی دارد و عجین است، حضور جوانان می‌تواند هم تهدید و هم فرصت باشد، تهدید اینجاست که بیان مباحث معارفی مورد غفلت قرار نگیرد و فرصت است با خوراک صحیح و اصولی از همان شوری که در مجلس وجود دارد دست جوان را در دست ارزش‌های الهی نهاد.
وی ادامه داد: برخی از سبک‌ها قرابتی با امام حسین(ع) و اهل‌بیت(ع) ندارند، رواج نوحه‌محوری شور و مداح‌محوری باعث شده تا جوان و حتی قشر میان‌سال هم حوصله سخنرانی شنیدن نداشته باشند و این امر خیلی ضعف بزرگی است، باید چاره‌ای بیندیشیم در جلسات ما گریز از شعور و معارف و مباحث معرفتی وجود دارد، افراد بیشتر طرفدار برهنه شدن هستند، روضه‌های دروغ و بی‌پایه توسط مداح از دیگر ضعف‌ها و آسیب‌هاست، اغراق و غلو در سوگ اباعبدالله الحسین(ع) آسیب دیگری است، گاه بیان می‌شود که در سوگ امام حسین(ع) خدا هم گریه می‌کرد، اگر این خوراک به نوجوان و جوان داده شود پاسخ به آن خیلی سخت است. استفاده از گویش‌ها و لهجه‌هایی که صدا را ضخیم می‌کند اصلا پسندیده نیست، گفتن برخی جملات همچون «انا کلب الحسین» به صلاح نیست، امام حسین بچه‌شیعه و سرباز می‌خواهد تا سرباز امام زمان(عج) باشد و جهاد کند، لذا مداح باید دقت کند سر مخاطب فریاد نکشد.
خشک نگاه کردن به برخی مسائل آفت است
علیرضا مرادی ادامه داد: خشک نگاه کردن به برخی مسائل آفتی است که در این حوزه وجود دارد، در کتب اربعه شیعه آمده است تمام انبیای عظام در عالم رؤیا در کربلا گریه کردند، لذا گریه خدا در قالب جسمیت بخشیدن به خدا قابل قبول نیست، اما اینکه خدا به عنوان منبع رحمت حزن نه به معنای حزن ما اگر بگوییم خدا هم محزون است قابل قبول است. گریه سماوات و روضه‌خوانی جبرییل در سند‌های معتبر آمده است، یعنی آسمان که خدا قدرت غالبه آنجاست در شهادت این امام همام محزون شده است که این موضوع خیلی راحت در جلسات هیأت منتقل می‌شود و مشکلی هم ندارد.
وی اضافه کرد: بنده بیش از ۳۰ روایت معتبر درباره گریه آسمان در سوگ اباعبدالله(ع) مشاهده کرده‌ام که این مهم یعنی اینکه سکان جهان دست خداست و با اراده ایشان می‌‌چرخد. در یکی از مشهورترین آنان آمده است که وقتی خدا در روز عاشورا به ملائکه دستور داد به زمین آمدند و وقتی رسیدند که دیدند سر امام حسین (ع) جابه‌جا می‌شود وقتی به آسمان بازگشتند و قصد گزارش داشتند انگشت اشاره خدا به شبح و سایه‌ای بود که فرمودند من به وسیله ایشان (حضرت حجت (ع)) انتقام می‌گیرم، شبهه وارد میکنند مگر خدا کینه‌ورز است، حتما که کینه‌ورز نیست اما از آنجا که جبهه خدا مشخص است وقتی‌که ولیّ خدا با چنین فاجعه‌ای به شهادت می‌رسد معلوم است که خدا محزون می‌شود. انتقال این مطلب به جامعه مستمع سخت نیست و ما اگر ولنگاری در مداحی را رها کنیم ضربه می‌خوریم اگر خشک بودن را نیز رها نکنیم باز هم متضرر خواهیم شد. عاطفه در وجود خدا معنا می‌شود و طبیعی است که خدا محزون شود، باید قبول کرد شکل حزن خدا با حزن ما انسان‌ها متفاوت است چون خدا در حد و مرز نمی‌گنجد اما نمی‌شود گفت خداوند در واقعه کربلا بی‌تفاوت است.
مرادی در خصوص بیان خواب در منابر هم گفت: من برخلاف بعضی‌ها که می‌گویند نباید خواب در منابر گفته شود عقیده دارم خواب‌های مورد تاییدی وجود دارند که باید بازگو شود، اما با مطلق‌گرایی موافق نیستم، فردی نگاه نکنیم گاه اگر خوابی دارای سند باشد اندازه چندین مداحی اثرگذار است. مطالب باید به شکل جامع و مانع بیان شود، در آسیب‌شناسی مصادیق اصلا مهم نیستند باید بررسی شده و راهکار ارائه شود. آفت اصلی این است که ما هم‌لباس خود را آسیب‌شناسی نمی‌کنیم من به عنوان مداح هرجایی ببینم هم‌لباس من راه را به خطا می‌رود قطعا تذکر می‌دهم. همه ما در هر حوزه‌ای که هستیم به ویژه فعالان قرآنی تکلیف دارند به وضعیت قاریان بپردازند و آسیب‌های این حوزه را شناسایی و رفع کند.
مرتضی مختاری در ادامه سخنان خود گفت: گاه با رفتارهای نادرست، فعل درست را تحت‌الشعاع قرار می‌دهیم، گاه ناخواسته تعابیری را به کار می‌بریم که ممکن است در یک جلسه مرثیه‌سرایی نتوان تبیین کرد و مشکل ایجاد کند. وقتی خداوند در قرآن می‌فرماید «وَ یُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ» مگر ما انسان‌ها تسبیح رعد را متوجه می‌شویم وقتی نص صریح قرآن است زانوی ادب زمین زده و می‌پذیریم و برای رسیدن به نتیجه به مفسران رجوع می‌کنیم.
مداحان به کارهای غیر‌تخصصی وارد نشوند
مختاری بابیان اینکه مداحان به کارهای غیر‌تخصصی در حیطه کاری خود وارد نشوند، اظهار کرد: مداحان ممکن است در تلاوت آیات، قرائت، استفاده به جای آیه تخصص نداشته باشند اما ورود پیدا میکنند، ورود تخصصی مداحان به برخی زمینه‌ها حتی روایات به طور مثال در محافل مولودی بیان می‌دارند هرچه بیشتر کف بزنید حضرت زهرا سلام‌الله‌علیها خوشحال‌تر می‌شود وارد می‌شوند که این امر باید مورد واکاوی قرار گیرد. توجه بیشتر به مظلومیت اهل‌بیت علیهم السلام به جای اقتدار، عظمت و رزمندگی کار چندان درستی نیست، اگر پیکر پاک امام حسین علیه السلام زیر سم اسب ماند برای این است که ما و دیگر شیعیان خوار نشویم، از طرفی در مقابل، ما امام را طوری معرفی کنیم که دلها بسوزد و اشک‌ها سرازیر شود اما خروجی نداشته باشد. باید در حوزه مداحی توجه همه جانبه جامع و مانع باشد به طوری که هم مظلومیت، اقتدار و عظمت، تشویق به جهاد و مبارزه را باهم ذکر کنیم.
مختاری بابیان این نکته فاش خواندن مصیبت و استفاده از اشعار نامناسب از دیگر مشکلات حوزه مداحی است، اظهار کرد: فراموش شدن ماهیت حقیقی و ناب عزاداری و پرداختن به زرق و برق ظواهر همچون استفاده از علامت‌ها، چلچراغ‌های بزرگ و چندین میلیونی هیچ ارتباطی به عزاداری ندارد، عدم توجه به مسائل مهم اجتماعی، فرهنگی و سیاسی روز از دیگ اشکالات است. همچنین غفلت از تهذیب نفس، مدیربازی و نوحه‌پروری، عدم ارتباط با علما و روحانیت آگاه و متعهد و در خط ولایت در حوزه شخصیت برخی مداحان دیده می‌شود.
اخلاق، اخلاص و تقوا؛ شاخصه‌های فراموش‌شده مداحی
مرتضی نظم‌آبادی، مداح اهل‌بیت(ع) و عضو هیئت مدیره کانون مداحان استان مرکزی در ادامه نشست بیان کرد: یکی از صحبت‌های آقای مرادی مبتنی بر این بود که گاه برخی مردم فکر میکنند امام شهید شد تا برخی مداحی، روضه‌خوانی و سخنرانی کرده یا از طریق فروش ابزار تعزیه کسب درآمد داشته باشند، من فکر می‌کنم این اوامر به اخلاق، اخلاص و تقوای باطنی گردانندگان این حوزه باز می‌گردد، شاید این آسیبها بین مداحان قدیم بسیار کمتر بوده است، بزرگان این فن بیان می‌دارند در سال‌های قدیم اگر فردی قصد مداحی داشت نزد بزرگی می‌رفت تا به مرحله چهارپایه‌خوانی(منصبی ویژه که در بعضی شهرهای بزرگ مانند تهران، بعد از طی مراحلی به مداحان داده می‌شود) برسد و از او انتظاراتی در حوزه تقوا و ارتقای علمی داشتند لذا مداحان موظف بودند اشعاری را حفظ کنند و اگر اینکار را نمی‌کرند به خودشان اجازه مداحی نمی دادند.
مداح باید با قرآن مؤانست داشته باشد
وی با بیان این نکته که مداحان باید محتوا را درک کرده و مطالب را درست به مخاطب منتقل کنند، تصریح کرد: مداح باید با قرآن مؤانست داشته و با معنویت در ارتباط باشد و بتواند اشعار ضعیف و قوی را تشخیص دهد. همچنین مداحان روی اخلاص و تقوای خود کم کار کرده‌اند، عملکرد صدا و سیما نسبت به جلساتی که فقط جمعیت دارند زیاد است و این ضعف رسانه را می‌رساند، جلسات مداح‌محور است و همین عامل باعث شده آنان از علمای دینی دور شدند.
قرائت قرآن در زمان اوج جلسات باشد
نظم آبادی به تلاوت قرآن در ابتدای مراسم سوگواری نیز اشاره کرد و افزود: جلسات عمدتا با تلاوت قرآن با حدود ۲۰ نفر شروع می‌شود، اوج کار بعد از واعظ دست مداح می‌افتد، برخی از جلسات همچون جلسات آقای انصاریان قرآن بعد از مداحی است و در واقع قرآن در اوج جلسه تلاوت می‌شود. به نظر من بخش عمده‌ای از مداحان از قرآن و علما فاصله گرفته‌اند، در صورتی‌که مداح می‌تواند از علمای دینی حال روحانی یا غیر‌روحانی برای اعتلای دانسته‌های خود کمک گرفته و مشورت کند، در واقع مشورت علاوه بر ارتقای دانسته ها به فاصله گرفتن از آسیبها نیز منتج می‌شود.
نظم‌آبادی افزود: استاد ندیدن در حوزه مداحی آسیب است، افراد خیلی راحت به جرگه مداحی وارد می‌شوند. قالب مداحان روضه‌خوان نیستند، استنباط بنده این است که بزرگترین آسیب مداحی ندیدن استاد و عدم توجه آنان به مسأله اخلاص و تقوای الهی است.
آسیب‌های مداحی بیشتر از شهرهای بزرگ نشئت می‌گیرد
وی به کتب غیر‌مستند در جامعه نیز اشاره کرد و افزود: مداحان دقت کنند مطالبی که بیان میکنند باید سند محکم و متقن داشته باشد، نبود سند به حوزه مداحی آسیب وارد می‌کند و باعث می‌شود خرافه‌ها در جلسات گسترش پیدا کند. مداحی که در محضر مقام معظم رهبری می‌خواند شعر بسیار خوب و با محتوا هم می‌خواند اما سبک دیگر اشعاری که می‌خواند مفید فایده نیست، چون آنجا خوانده الگو شده و تمام اشعاری که می‌خواند در قالب نرم‌افزار در اختیار عموم قرار می‌گیرد، این آسیبها بیشتر از شهرهای بزرگ و مذهبی بیرون می‌آید. صدا و سیما بسیار ضعیف و غیرکارشناسی شده از طریق رابطه و صرف اینکه فلان جلسه جمعیت زیادی دارند جلسات را پخش کرده و همان افراد الگو می‌شوند و از طرف همین افراد آسیبها به جای شناساندن اهل‌بیت علیهم السلام بیشتر می‌شود، همچنین مداحان باید به اقامه نماز اول وقت اهتمام ویژه داشته باشند.
نحوه انتقاد نادرست اساتید آفت دیگری است
نظم‌آبادی در خصوص گرفتن پاکت توسط مداحان و تعیین نرخ هم گفت: گاه وقتی مداحی برای جلسه دعوت می‌شود به دلیل ضعیف بودن مبلغ پاکت از آمدن سر باز می‌زند، مداحی که فکر و ذهنش گرفتن پاکت و تعیین مبلغ باشد کلامش نمی‌تواند تأثیرگذار باشد. آنچه که ما گفتیم و نشان دادیم نتوانستیم عمل کنیم و چون عملکرد ما را مردم رصد میکنند خروجی همین می‌شود که جلسات بی تأثیر می‌شود و جملات به دل نمی‌نشیند. درست امر به معروف و نهی از منکر نکردن اساتید می‌تواند یکی از آسیبها باشد، اگر مشکلی توسط استاد فن و با رعایت اصول به فرد گوشزد شود قطعا تاثیر خود را می‌گذارد.
محمد صدری، مداح اهل‌بیت(ع)هم در این جلسه گفت: آفت‌ها را شناختیم اما برای کاهش آفت‌ها باید راهکار ارائه داد، بیشترین آفات در قشر جوان است چراکه الگوی درستی برای مداحی نداریم. مداحان جوان به دنبال شهرت هستند و برای آنان اینکه اشعار معنا داشته باشد یا نداشته باشد اصلا اهمیتی ندارد.
حجت‌الاسلام صابری اراکی در جواب صدری گفت: اینکه برای ورود به حوزه مداحی آزمونی وجود ندارد تا بهترین‌ها وارد این حوزه شوند آسیب است، جوان اگر بخواهد عالمانه وارد این حوزه شود جایگاهی برای او تعریف نشده است.
مرتضی نظم‌آبادی در این بخش از صحبت‌های خود بیان کرد: شایسته نیست فردی که خواننده‌ای غیر از مداحی است به این حوزه ورود پیدا کند، جوانی ترانه می‌خواند و بعد از مدتی مداحی می‌کند، اساتید باید نسبت به این مهم توجه ویژه داشته باشند، جوانان موضع خوانندگی خود در ترانه و نوحه را مشخص کنند چراکه این امر باعث ایجاد دوگانگی می‌شود.
برای نوجوانان مداح بانک اطلاعاتی تشکیل شود
مرتضی مختاری در ارائه راهکار به جوانان علاقمند به حوزه مداحی گفت: گفتن آسیبها ارزشمند است اما تنها گفتن آسیبها کافی نیست باید راهکار داد تا جوانان بتوانند راه خود را پیدا کنند. پیشنهاد من این است که باید به شکلی به بطن وجودی نوجوانان و جوانان به عنوان سرمایه‌های کشور راه پیدا کنیم. درست است که گاه شاهد ریزش‌ها هستیم اما رویش هم داریم. جامعه مداحان ساز و کاری تعریف کنند تا جوانان را جذب کنند، آموزش و پرورش مسابقات مداحی برگزار می‌کند و جامعه مداحی می‌تواند این دانش‌آموزان را شناسایی، استعدادیابی و پرورش دهد، برای نوجوانان مداح بانک اطلاعاتی تشکیل شود و از دانش‌آموزان مداح که رتبه‌آور هستند در مساجد و مراسم‌های مختلف استفاده شود.
وی در بخش دیگر از سخنان خود اظهار کرد: مداحان باید با استفاده از اشعار بامحتوا معرفت و ایمان مخاطبان خود را ارتقا بخشند، آنان وظیفه دارند اخلاق اسلامی را بین عموم مردم به ویژه نوجوانان و جوانان انتقال دهند. با استفاده از هنر(شعر و آواز) اخلاق اسلامی و قرآنی را توسعه دهند، برقراری اتحاد ملی از دیگر مؤلفه‌هایی است که مداح می‌تواند به آن بپردازد. ذاکران و مدیحه‌سرایان حسینی(ع) سرمایه و ذخیره‌ای برای پیشبرد اهداف اسلام و انقلاب هستند و از این سرمایه باید در جهت اهداف حسینی و فاطمی و تبیین معارف انقلاب استفاده کرد.
هنرمندان نیز وارد میدان شوند
مختاری با بیان این نکته که شاعران به ویژه شعرای شعرهای آیینی و عاشورایی باید در آثار خود را خدامحور قرار دهند و تبیین کنند و بیان این نکته که امام حسین(ع) به دلیل گوش به فرمان خدا بودن به این درجه رفیع رسیده است، افزود: متأسفانه امروز استفاده از ابزار و سبک‌های غیر‌دینی و مبتذل جایگزین دستگاه‌های اصیل موسیقی ایرانی و بومی در آیین‌های عاشورایی شده است. هنرمندان با استفاده از ابزار هنر می‌توانند نوجوان و جوان امروزی را با سبک‌های اصیل عاشورایی آشنا کرده تا جلوی توسعه سبک‌های مبتذل گرفته شود.
مطالبه‌گری مستمعین را در دستور کار قرار دهیم
علیرضا مرادی بابیان اینکه هرجایی که آسیب‌شناسی صورت گرفته است راهکار نیز ارائه شده است، تصریح کرد: مطالبه‌گری مستمعین را در دستور کار قرار دهیم، بعد از گذشت سال‌ها متوجه شدیم اینکه یک نفر متکلم وحده باشد و صحبت کند و بقیه مستمع باشند کار درستی نیست، چراکه همه واعظان آیت‌الله جوادی آملی و حاج آقای انصاریان نیستند که مجلس را از لحاظ روحی، روانی اغناء کنند، برخی از واعظان و مداحان ابهام روی ابهام برای مردم درست میکنند، فردی آیه قرآن را بیان کرده و در مورد آن بدون اینکه اطلاع کافی از شأن نزول آیه داشته باشد توضیح می‌دهد. مشکل امروز در تبلیغ، مداح و سخنران هستند، برخی از سخنرانان تمام سخنان خود را از روی کتاب نوشته شده در این زمینه استفاده میکنند در واقع اهل اجتهاد و تلاش فکری نیستند، در حوزه مداحی بدتر از این موارد است مداحی که مجاهد باشد و اجتهاد کند به هیچ‌وجه نداریم، اخیرا در سبک و ترانه‌خوانی اجتهاد دارند بدون تعارف بگویم که در فهم، نوع انتقال و تطبیق جریان اهل بیت(ع) با جامعه امروزی گامی برنداشته نشده است.
مداح و سخنران هنر انسان‌سازی و جریان‌سازی ندارند
وی بر لزوم انتقال درست معرفت به مستمعین تأکید کرد و افزود: ما از این امام همام چهره‌ای را به نمایش نگذارده‌ایم تا بچه شیعه از بودن در رکاب چنین امامی خشنود باشد، چون به عوام نگاه کردن عادت کرده‌‌ایم و مشکل همین جاست که نتوانسته‌ایم حرکتی انجام دهیم. بچه هیئتی همه همت و دانشش این است که من غلامم و امام حسین(ع) ارباب، انتهای ارادت اینجاست که امام دست مرا گرفته و کمکم می‌کند. کم داریم خروجی هیئتی محسن حججی باشد، کم بودن خروجی درست بیانگر این مطلب است که مداح و سخنران هنر انسان‌سازی و جریان‌سازی ندارند با حرف زدن و قصه افراد خوب را نقل کردن کار درست نمی‌شود.
مرادی بابیان این نکته که مداحان و سخنرانان باید توجه کنند حاصل عمر آنان از مداحی و سخنرانی چیست؟ اظهار کرد: چند انسان را تاکنون تربیت کرده و به جامعه تحویل داده‌ایم؟ اما خروجی هیئتی در اصفهان محسن حججی است که کشیش آلمانی به من گفت: من در 60 سال کشیش بودنم دنبال مسیح بودم و مسیح را در عمق نگاه این جوان اصفهانی وقتی تشنه‌لب، دشنه کنار رگ گردنش بود اما ذره‌ای ترس در وجودش نبود دیدم، چند هیئات توانسته است چنین خروجی داشته باشد؟
مداح کارشناس دین نیست
وی افزود: تعارف نداریم مگر امام(ع) بازیچه دست ما مداحان، واعظان و شاعران است؟ ایشان خود را به مهلکه انداخت و زنان و فرزندان خود را در معرکه و بین اراذل و اوباش برد که من نوحه بخوانم و پول بگیرم؟ مگر قرار است مداحی و واعظ بودن شغل باشد این اندیشه، اندیشه‌ای غلط است و باید عوض شود، در خصوص امام حسین(ع) تعارف هم با احدی نداریم. اگر به مسائل شفاف و بی‌پرده نپردازیم امید به ساختنش اشتباه است، باید به مردم بگوییم مداحی دین ما و مداح کارشناس دین نیست. کجای اصول دین گفته است انسان باید تقلید کند؟ انسان شیعه خود مکلف به فهمیدن است، باید امام‌شناس و ولی‌شناس باشد، ما قافیه را باختیم و دکان باز کرده و بازاری برای خودمان باز کردیم. وقتی مداحان رقم‌های سنگین دریافت میکنند باید دید چه اتفاقی در حال رخ دادن است که دین را وسیله درآمد خود قرار داده‌اند، چرا منبری باید 10 شب منبر رفته و 30 میلیون تومان دریافت کند، این حرف‌ها باید به مردم گفته شود، مردم باید مطالبه‌گر باشند، مرادی وقتی به درد دین می‌خورد که خرج دین شود، ما باید خرج امام حسین(ع) شویم نه آن حضرت خرج ما، تا وقتی‌که این موارد درست نشود فایده ندارد.
مردم مطالبه‌گری کنند
مرادی به مداحی‌های یکصد سال پیش هم گریزی زد و گفت: سده قبل هیئت‌داری، رزمندگی به معنای واقعی بود، مداحان و وعاظ مراقب باشند در وقت منبر و نوحه به مردم تفکر اندیشه حسینی(ع) بیاموزند، چراکه در قیامت به خاطر تلف کردن وقت مردم سؤال از آنان می‌شود و ما بابد پاسخگو باشیم، مردم از مداح و روحانی مطالبه‌گری کنند، چه اشکالی دارد در خصوص زی‌طلبگی و مداحی سوال شود کجا وارد شده است که در 10 شب اول محرم مبالغ هنگفت اخذ شود، مطالبه‌گری مشکلی ایجاد نمی‌کند. چرا به طلبه‌ها شهریه می‌دهند مگر قرار نیست آنان برای دفاع از دین خدا تربیت شوند. مستمع به عنوان مسلمان وظیفه دارد خدا را شناخته باشد، نبی‌شناس، امام‌شناس باشد و عدالت را تا حد امکان بداند تا اگر مداح و روحانی مطلب را به اشتباه بیان کردند به او تذکر دهد، تذکر دادن او باعث می‌شود که مداح و منبری بی‌مطالعه و بدون‌سواد در جایگاه مداحی و سخنرانی قرار نگیرند.
به گفته وی امروز با مستمعینی رو‌به‌رو هستیم که اصلا نمی‌اندیشند و این آفت اصلی مجالس روحانیون و مداحان است. شیوه‌ها را باید عوض کرد، خبرگزاری ایکنا به عنوان رسانه قرآنی و معارفی وظیفه دارد در این زمینه کار کند، روزی به سردار مداحی گفتم همه هنر مداحان ندبه‌خوان شما آقا کی می‌آیی می‌باشد، مداحان ندبه‌خوان ترجمه ندبه را بخوانند تا بدانند در این دعای چه مواردی ذکر شده است تا بتوانند حق مطلب را ادا کنند. انتخاب هنر صدا وسیما در شور این است که مداح می‌گوید آقا شما نیامدی و ما چشم‌انتظار هستیم، مداح باید باسواد باشد و نکات را دقیق به مردم انتقال دهد.
همان قدر که مستمع مطالبه‌گر باشد خواننده باید عالم باشد
وی اضافه کرد: در جواب مطالبه مستمع مداح باید دین‌شناسی بداند، منبع اصلی رفتاری ائمه(ع) قرآن است، حتی پیامبر(ص) فرمودند اگر از من پیامبر چیزی گفتند که با روح قرآن سازگاری نداشت به دیوار بکوبید. چرا وقتی مداح و روحانی امام را کوچک می‌شمارند جامعه مطالبه نمی‌کند، اگر مطالبه کند مداح برای خواندن اشعار درست با مقتل مستند تلاش می‌کند اگر این اتفاقات رخ دهد به برون‌داد عالمانه جلسه منتج می‌شود. همانقدر که مستمع مطاله‌گر باشد خواننده باید عالم باشد. هرچه تعداد مستمع بیشتر باشد مسئولیت مداح و سخنران هم بیشتر است، ما در برابر آنچه به مردم می‌دهیم مسئول هستیم چون اعتقاد به بازخواهی روز قیامت نداریم مداح و منبری هرچه می‌خواهند می‌گویند. گاه برخی مداحان و سخنرانان می‌گویند، هرچه هستی باش برو امیرالمؤمنین(ع) دستت را خواهد گرفت و عده‌ای هم این گفته را تأیید میکنند، تأیید در محافل هنر است، روزی فردی به حضرت امیر(ع) گفت: من شما را دوست دارم ایشان پاسخ دادند اما من به دلیل اینکه به شیوه ما عمل نمی‌کنی و فقط شعار می‌دهی از تو بدم می‌آید، شعار به درد من نمی‌خورد اگر قصد یاری مرا دارید وارد عمل شوید.
این مداح برجسته پیشکسوت استان تصریح کرد: مداح و روحانی واقعیت‌های تبلیغ را باید به درستی متوجه شوند، ما موظف هستیم اگر مطلب ضعیفی مطرح شد تذکر دهیم، اگر می‌خواهیم آفت‌زدایی کنیم باید مطلب اشتباه را فوراً گوشزد کنیم، اگر فردی در منبر چه در جایگاه واعظ و چه مداح بخواهد از خواب خود سخن بگوید بلافاصله بگوییم هر نوع خوابی قابل اعتماد نیست، جامعه مطالبه‌گر نیست، اگر اندازه کمی حقوق جا به جا شود قطعا پیگیری می‌کنیم، اما چرا روی دین مطالبه‌گر نیستیم، اگر قصد آفت‌زدایی داریم باید جریان‌سازی کنیم، هیئت‌ها به صراحت اعلام کنند فلان مداح به دلیل باسواد بودن دعوت شده است، اگر این اقدامات صورت گیرد در آینده شاهد اتفاقات خوبی در این حوزه هستیم.
مردم با تکلیف دانستن خود آشنا باشند
مرادی همچنین در بخشی از سخنان خود به داستان حضرت موسی(ع) و گوساله سامری اشاره کرد و افزود: در آیه 88 سوره «توبه» آمده است « فلیضحکوا قلیلا و لیبکوا کثیرا» مداحی که شأن نزول نمی‌داند فقط می‌گوید در قرآن آمده است کم بخندید و بسیار گریه کنید، در صورتی‌که این آیه شأن نزولش آنجاست که عده‌ای از جنگ فرار کردند که این آیه نازل شد، اگر مردم اطلاعات کافی داشته باشند می‌توانند این موارد را تذکر داده و تشریح کنند. جامعه نباید در حوزه مداحی و منبر به سمت بی‌مسئولیتی هدایت شود، باید مردم با تکلیف دانستن خود آشنا باشند.
وی ادامه داد: قصه گوساله سامری در سه سوره آمده است و در آیه 88 سوره «طه» هم آمده که می‌فرماید: «فَأَخْرَجَ لَهُمْ عِجْلًا جَسَدًا لَهُ خُوَارٌ فَقَالُوا هَٰذَا إِلَٰهُكُمْ وَإِلَٰهُ مُوسَىٰ فَنَسِيَ، آن‌گاه سامری با آن زر و زیورها مجسّمه گوساله‌ای بساخت که صدایی شگفت داشت و (با این شعبده سامری و پیروانش) گفتند: خدای شما و خدای موسی همین گوساله است که موسی فراموش کرده است». گوساله سامری دارای دو ویژگی هیکل زیبا و صدای خوب بود و همین عوامل با وجود بودن حضرت موسی(ع) و حضرت هارون(ع) باعث منحرف شدن مردم شد، من احساس می‌کنم در حوزه مداحی برخی از مداحان صدای گوساله سامری دارند در انحراف مردم، چون نتیجه خواندن این شده است که دیگر امام حسین(ع) را نمی‌شناسند لذا بین امام حسین علی بن ابیطالب(ع) تا امام حسینی که برخی مداحان معرفی میکنند فاصله بسیار است.
بین امام حسین بن علی بن ابیطالب(ع) با امام حسین ما فاصله است
مرادی بیان کرد: گویا اباعبدالله(ع) شهید شده است تا کفاره گناهان ما را بدهد و ما درآمد داشته باشیم و هیات‌داری کرده و نذری بدهیم، قطعا هیچ‌یک از این موارد اهداف آن حضرت نبوده است، بین امام حسین بن علی بن ابیطالب با امام حسین ما فاصله است باید تلاش کنیم امام حسین واقعی را به مردم بشناسیم. تبلیغات اسلامی می‌تواند علاوه بر برگزاری همایش‌ها در طول سال میزگردهای گوناگون برگزار کند، اگر مداح امام‌شناسی را به معنای واقعی درک کند قطعا برای سید‌الشهداء(ع) نوحه‌سرایی می کند نه برای حسین ساخته ذهن خودش. وظیفه را باید انجام دهیم عاقلانه و مسئولانه بخوانیم و بدانیم که روزی از این همه وقتی که از مردم گرفته‌ایم باید جواب دهیم، اگر در این وقت نتوانسته باشیم ممدوح را معرفی کنیم و از آن بدتر زمانی است که بین ممدوح و مداح هیچ سنخیتی نباشد.
سینه‌زن ما خوب سینه می‌زند، اما در خانه با همسرش رابطه خوبی ندارد
وی با ابراز تأسف از اینکه حتی در ماه مبارک رمضان هم از قرآن درست استفاده نمی‌کنیم، لزوم قرآنی بودن واعظ و مداح را متذکر شد و افزود: مداح و واعظ باید قرآنی باشند وجود افراد قرآنی باعث می‌شود از برگزاری جلسات نمایشی خارج شویم در این زمان معارف قرآن به درستی منتقل می‌شود، در حال حاضر جایگاه خیلی از شاخصه‌ها همچون اخلاق اسلامی قرآنی، تبیین معارف قرآن، اجتماعی شدن در هیئات مذهبی، پرداختن به مسائل خانه و خانواده در هیئات مذهبی بسیار خالی است، در واقع سینه زن ما خوب سینه می‌زند، اما در خانه با همسر و فرزندانش رابطه خوبی ندارد و گاه همسر خود را طلاق می‌دهد، ماحصل هیئت‌داری ما بی‌اخلاقی و عدم اجتماعی شدن است. ما هیئتی‌ها دور هم جمع می‌شویم اما نوع برخورد با جامعه پزشکی، فقرا، سرمایه‌داران، مهندسان و... را نمی‌دانیم، مداح و منبری ما اگر قرآنی باشد می‌تواند این شاخصه‌های رفتاری اخلاقی را به درستی تبیین کند.
بی‌سوادی جامعه شعری فاجعه‌آفرین است
مرادی افزود: معضل اصلی محافل ما شعرا هستند، بی‌سوادی جامعه شعری فاجعه‌آفرین است، مداحان باید دقت کنند از شعرهای بامحتوا استفاده کند، اگر شعری اشتباه است باید با جدیت به شاعرش تذکر داده شود، متأسفانه از این جامعه غفلت شده است، اگر شعرها درست با محتوایات درست سروده شود بی‌شک در حوزه مداحی و سخنرانی انقلابی رخ خواهد داد، لازمه این کار این است که شعرا با معارف آشنا باشند.
سینه‌زنی‌ها گاه به رقابت شیطانی تبدیل شده است
وی بابیان اینکه بسیار پسندیده است که در محافل عزاداری قرآن تلاوت شده و در حد یک ربع به تفسیر آیه پرداخته شود، اضافه کرد: به دلیل شیوع شیوه‌های غلط و عوض شدن میل مستمعین به ویژه جوانان راه کارکردن درست در هیئات مذهبی سد شده است، چون شیوه غلط حاکم شده شما توفیقی برای کار درست مذهبی ندارید، شاید تلاوت قرآن در خلال برنامه‌های مداحی و سخنرانی گنجانده شود چه بسا مستمعین قرآن کم باشند اما برای سینه‌زنی آمارها به بالای یک‌هزار نفر هم برسد و این امر خودبه‌خود توهین به این مصحف شریف است. معضل شیوه‌های جدید در هیأت‌داری و سطحی کردن باعث تغییر میل مردم شده است، آنان فقط می‌خواهند سینه‌زنی شروع شود تا در سینه‌زدن با دوست یا رقیبش چشم و هم‌چشمی داشته باشد، سینه‌زنی رقابتی شیطانی شده است که فکرش سینه زدن است، راه کلاس اخلاق، تلاوت، معارف تفسیر قران فعلا بسته شده و این مهم فاجعه‌ای است که اتفاق افتاده است.
چرا جای قاری، مفسر و حافظ قرآن در جلسات خالی است؟
مرادی گفت: در هیئت ما قبل از منبر بعد از مداحی قاری مجلسی آیاتی چند از کلام وحی را تلاوت می‌کند که این کافی نیست برای رسیدن به هدف باید همه هیات‌داران به این سمت حرکت کنند، حتی برخی از سینه‌زنان از ما انتقاد دارند و مخالف تلاوت قرآن در محفل هستند، به دلیل تسلط شیوه‌های غلط انجام کارهای عمیق اخلاقی، قرآنی، رفتارشناسانه، جامعه‌شناسانه و خانواده بسته شده است، برای ورود قران به مجالس عزاداری باید از هم اکنون شروع کرد تا سال‌های بعد شاهد رونق قرآن در مراسم سوگواری باشیم. با مصاحبه و نشست هم درست نمی‌شود، ایکنا می‌تواند ورود پیدا کرده و 5 هیئت به همراه کارشناسان قرآنی و جامعه روحانیت دعوت کرده و از آنان مطالبه کنند چرا جای قاری، مفسر، حافظ در جلسات شما خالی است، تا ثقل اکبر جایگاه خود را پیدا نکند جامعه هر روز بدتر از قبل می‌شود چون تمام آنچه نیاز جامعه است در دل قرآن بیان شده است و آنچه از اهل‌بیت(ع) تراوش شده است از قرآن است، نداریم جایی که پیغمبر بفرمایند من گفتم همه سخنان ایشان در دل قرآن است، باید اقدامات به جایی برسد که هیئت بدون متخص قرآنی تشکیل نشود.
وی ادامه داد: می‌شود در هر شب آیه‌ای تلاوت شده و با زبانی ساده برای مردم بازگو شود، هیئت‌ها را در تراز قرآن درست کنیم وقتی در تراز قرآن باشد و در تراز اهل‌بیت، فقه و ولی فقیه هم هست.
همچنین مرتضی مختاری، داور ملی مسابقات قرآن در بخش پایانی سخنان خود اضافه کرد: در سال گذشته فرازی از آیات قرآن با در برگیرندگی موضوع عاشورا انتخاب و پیرامون آن بحث می‌شد، پس از اتمام، این کار مورد توجه عموم قرار گرفت، اگر مطالبه‌گری از سوی مردم صورت گیرد قطعا جای قرآن در هیئات مذهبی خالی نیست.
مرتضی نظم‌آبادی عضو کانون مداحان استان با انتقاد از سرمایه‌گذاری صدا و سیما روی برخی مداحان و هیئات مذهبی گفت: صدا و سیما مداحی که در محضر مقام معظم رهبری نوحه‌سرایی کرده باشد را بزرگ می‌کند، که این سرمایه‌گذاری درست نیست، چراکه ممکن است آن مداح خدمت رهبری شعری قوی خوانده باشد و اشعار بعدی او سبک باشد و همین عامل باعث الگو شدن او شده و به جامعه مداحی آسیب وارد می‌کند. مطالبه‌گری از صدا و سیما هم باید در دستور کار قرار گیرد، برای صحبت در زمینه‌های تخصصی این رسانه باید از افراد کاربلد استفاده شود نه اینکه فقط فردی که خوب می‌خواند در جایگاه تخصصی قرار گیرد.
انتهای پیام
