بهاءالدین محمد بن عزالدین حسین عاملی، متخلص به شیخ بهایی عالم بزرگ جهان اسلام در 925 خورشیدی چشم به جهان گشود و در 10 سالگی به همراه عزالدین حسین عاملی پدر خویش و از بزرگان و علمای شام راهی ایران زادگاه پیشینیان خود شد. آنان قزوین مركز دانشمندان شیعه را برای اقامت برگزیدند و در آنجا شیخ بهایی به دلیل هوش و ذكاوت بالا، مورد توجه همگان قرار گرفت و از محضر استادانی همچون «عزالدین حسین عاملی، عبدالله بن شهابالدین حسین یزدی، مولانا افضل قاینی، حكیم عمادالدین محمود، ابی الطیف مقدسی و ملا محمد باقر یزدی» بهرههای فراوانی برد. پس از آنكه شاه عباس صفوی به سلطنت رسید، پایتخت به اصفهان منتقل شد و شیخ بهایی به دلیل تبحری كه در دانش فلسفه، منطق، هیات و ریاضیات داشت، در دربار ارج و قرب ویژهای یافت.
این عالم بنام، شاگردان بسیاری را آموزش داد كه هر كدام از آنها، خدمتی بزرگ به دنیای اسلام ارائه دادند و نقشی اساسی در هدایت جامعه بشری ایفا كردند، از جمله مشهورترین آنان میتوان به «ملاصدرا، علامه مجلسی اول، محقق سبزواری و سید میرزا رفیع الدین محمد بن حیدر حسینی طباطبایی نائینی» اشاره كرد. شیخ بهایی بیش از 95 كتاب، رساله و آثار برجسته به نثر و نظم تالیف كرد كه «كشكول شیخ بهایی» از مهمترین آنها است. او علاوه بر نویسندگی، شاعری توانا بود و شعرهای فارسی وی بیشتر شامل مثنوی، غزل و رباعی میشود، در غزل به شیوه «فخرالدین عراقی» و «حافظ شیرازی»، در رباعی همچون «ابوسعید ابوالخیر» و «خواجه عبدالله انصاری» و در مثنوی به روش «مولوی» شعر میسرود، ویژگی مشترک شعرهای این شاعر، زهد و عرفان است.
این دانشمند بزرگ در عربی نیز شاعری توانمند و در ادبیات عرب دارای جایگاهی ویژه بود و شیخ بهایی در ریاضی، معماری و مهندسی نیز مهارت داشت. «معماری مسجد امام در اصفهان، مهندسی حصار نجف، ساعت ظلی در مغرب مسجد امام در اصفهان، تقسیم آب زاینده رود در محلههای این شهر، تعیین سمت قبله مسجد امام به مقیاس چهل درجه انحراف غربی از نقطه جنوب و ساختمان گلخن گرمابه ای» از خدمتهای برجسته او در این زمینه محسوب میشود. شیخ بهایی خدمات بسیاری به جامعه کرد. وی علاوه بر خدمات علمی و آثار مکتوبی که از خود بهجای گذاشت، با ساخت بناهایی خارقالعاده در اصفهان براساس نبوغ مهندسی خود، شاهکارهای معماری در جهان برجای گذاشت که تاکنون مانند آنها در هیچ جا دیده نشده است. او سرانجام در ۸۷ سالگی در شهر اصفهان دیده از جهان فرو بست. پیکر شیخ بهایی در شهر مشهد و در جوار حرم امام هشتم شیعیان به خاک سپرده شد.
انتهای پیام