از چالش‌های پیش روی جهاددانشگاهی تا عوامل تقلب علمی ناآگاهانه
«ضعف در فراگیری روش تحقیق؛ عامل تقلب علمی ناآگاهانه در پایان‌نامه‌ها» و «مهمترین چالش‌های جهاددانشگاهی و مزیت‌هایی که راهگشاست» از عناوین مهم سرویس معارف خبرگزاری ایکنا در هفته گذشته هستند.
سرویس معارف خبرگزاری ایکنا، در هفته‌ای که گذشت مطالب متعددی را منتشر کرده است که در ادامه مهمترین آنها را مرور می‌کنیم.
لزوم معرفی بیشتر زنان عاشورایی
زهرا فخرروحانی، استاد حوزه و دانشگاه:
باید ستارگان زن در کربلا بیش از گذشته به زنان معرفی شوند. نبود چنین معرفی‌ها سبب شده است تا یکسری ستاره‌نماها و سلبریتی‌ها به عنوان الگو معرفی شوند و قد بکشند و اگر ما الگوهای واقعی و ستاره‌های واقعی را معرفی کنیم دایره را برای ستاره‌نماها ضیق و تنگ خواهد کرد. امروز ما به احیای شخصیت این بزرگان خیلی نیازمندیم. زن زهیر یکی از این قهرمانان است که شوهرش را برای حمایت از امام حسین(ع) ترغیب کرد با اینکه او شیعه بود ولی معتقد بود که امام علی(ع) در ماجرای کشته‌شدن عثمان، متهم است. یکی از مشکلات تاریخی این است که ما نمی‌توانیم نام دقیق تمام زنان و دختران اهل بیت(ع) را در کربلا شناسایی کنیم و مهم هم نیست. قرآن کریم از مادر موسی بدون ذکر نام او به بزرگی یاد کرده است و مهم الگوگیری از این بزرگان است تا از آنها مدل خویشتنداری و تنظیم هیجان و عفاف و حیا و مدیریت در شرایط بحرانی را یاد بگیریم تا اوج سختی و مصیبت را زیبا ببینیم و این هم از جهت عرفانی و ایمانی و هم از منظر روان‌شناسی و جامعه‌شناسی قابل تحلیل است.
ضعف در فراگیری روش تحقیق؛ عامل تقلب علمی ناآگاهانه در پایان‌نامه‌ها
در نشست «تقلبات علمی» مطرح شد: موضوع روش تحقیق بسیار مهم است و اگر دانشجو با روش تحقیق آشنا نباشد، نمی‌تواند به خوبی ارجاع دهد، چون هم در ارجاع دادن دچار مشکل می‌شود و هم در مواردی فکر می‌کند که اگر متنی را از جای دیگری آورده است لازم نیست دقیق و تک به تک ارجاع دهد، بلکه همین کفایت می‌کند که در انتهای پایان‌نامه اشاره کند که از این کتاب یا مقاله استفاده کرده است. چنین روشی ممکن است باعث سوءتفاهم شود، در حالی که باید حتی صفحاتی را که از آنها استفاده کرده است ذکر کند. نکته‌ای که نباید فراموش کرد این است که در برخی از رشته‌ها از جمله فنی و مهندسی روش تحقیق به اندازه رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی معنا و مفهوم ندارد، اما در همان رشته‌ها روش تحقیق کمک می‌کند که دانشجو به راحتی بتواند با یک نقشه راه مشخص پیش برود و از منابع به خوبی استفاده کند و از سوی دیگر دچار تقلب علمی هم نشود. دانشجو در دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد باید روش تحقیق را به عنوان یکی از دروس پایه و اساسی به بهترین نحو ممکن و با بهره‌گیری از باتجربه‌ترین اساتید بگذراند.
لزوم معرفی اصحاب امام حسین(ع) در مجالس عزاداری
آیت‌الله محمد عندلیب همدانی:
در مجالس عزاداری امام حسین(ع) نام برخی از شهدا برده می‌شود. نام خیلی از اصحاب در طول محرم و صفر ذکر نمی‌شود؛ برادرانی که اهل سخنرانی و خطابه هستند لزومی ندارد فقط به چند تن از اصحاب بسنده کنند و می‌توانیم هر شب نام چند تن از اصحاب را بیان کنیم تا مردم بیشتر با آنها آشنا شوند. نباید صرفا در مجالس عزاداری محرم و صفر به معرفی و روضه چند تن از یاران مشهور امام(ع) بسنده شود، بلکه باید به همه اصحاب ایشان در سخنرانی و عزاداری توجه کنیم تا مردم الگو بگیرند.
کربلا؛ سکوی صعود و سقوط امت پیامبر(ص) بود
احمد شه‌گلی، عضو هیئت علمی مؤسسه حکمت و فلسفه:
روایتی داریم که پیامبر(ص) می‌فرماید در طول زندگی شما نسیم عنایت الهی می‌وزد این فرصت را از دست ندهید و خودتان را در معرض این نسیم‌ها قرار دهید. این همان چیزی است که ما به آن سکوی پرش می‌گوییم. باز روایات متعددی داریم که در باب اقبال و ادبار قلوب است. به عنوان مثال از امیرالمومنین(ع) روایت داریم که برای قلب‌ها ادبار و اقبال است چون اقبال داشتند آنها را به انجام مستحبات وادارید و هرگاه ادبار داشتند به انجام واجبات اکتفا کنید. اما ارتباط این بحث با عاشورا چیست؟ ما می‌خواهیم بگوییم اقبال و ادبار قلوب یا نفحاتی که پیامبر(ص) فرمود گاهی به لحاظ فرد است یعنی برای افراد در طول زندگی سکوهای پرش وجود دارد که می‌توانند پرواز کنند برای خیلی از اصحاب امام حسین(ع) در روز عاشورا این سکوها فراهم شد. حتی در زندگی ما خیلی از این فرصت‌ها وجود داشته است. به عنوان مثال میرزا هاشم حداد در زندگی‌اش اتفاقی افتاد که از آن زمان به بعد فتوحاتی برایش ایجاد شد. خیلی از علما و عرفا در مقطعی برایشان سکوی پرش ایجاد شده و آنها توانستند از آن استفاده کنند. برخی‌ها هم از این سکوها استفاده نکردند و سقوط کردند. این سکوها به لحاظ فرد است یعنی در زندگی شخصی افراد سکوهایی ایجاد می‌شود.
نقد مبنای دکتر سروش برای محدودسازی قلمرو دین
ابوالفضل ساجدی، عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی(ره):
دکتر سروش می‌گوید فهم متون دینی در گرو انتظارات ما از دین است نه برعکس. اگر این‌طور باشد، اول باید انتظاراتمان را در بیرون درست کنیم و بعد سراغ دین برویم. اگر واقعاً این‌طور باشد؛ یعنی انتظارات ما از یک متن تعیین‌کننده معنای متن است، این اختصاص به دین ندارد و شامل هر متنی می‌شود و طبیعتاً نمی‌توان این سخن را پذیرفت. باید در فهم متن قواعدی را رعایت کنیم، ولی این‌طور نیست که فهم متن صد درصد معطوف به انتظار ما باشد. مثلاً اگر ما انتظار اباحه‌گری داریم از ادله حرمت غیبت و تهمت، جواز غیبت و تهمت را بفهمم. این‌گونه نیست که انتظار ما از متن بر فهم ما اثر بگذارد. انتظار از یک متن اینقدر بی‌حد و مرز نیست که به نحو وابستگی تام اثرگذار باشد و ما نمی‌توانیم هر چیزی را بر آموزه‌های دینی تحمیل کنیم. متون دینی پیام دارند و دعاوی دارند که صرف نظر از نوع انتظار ماست.
مهمترین چالش‌های جهاددانشگاهی و مزیت‌هایی که راهگشاست
حسن مسلمی نائینی، رئیس جهاددانشگاهی:
هر نهادی چالش‌هایی دارد و چالش‌های جهاددانشگاهی بیشتر است، اما با وجود مشکلات از جمله حقوق کمتری که اعضای آن نسبت به ارگان‌های دیگر می‌گیرند و حمایت کمتری که بابت کارهای تحقیقاتی دریافت می‌کنند، کارهای بزرگی انجام داده‌اند. کار جهادی به این معنی است که موانع را کنار گذاشته و جلو برویم. رهبر معظم انقلاب از جهاددانشگاهی تقدیر کردند و فرمودند که این یک خودباوری ملی و فرهنگ و جهت‌گیری است و فرمودند که امید ما به جهاددانشگاهی است، چون به جهاد اعتقاد دارم. پس همه مسئولان باید به جهاددانشگاهی کمک کنند تا نهادی که مورد تأکید رهبر انقلاب است شکوفاتر شود و موفقیت بیشتری کسب کند. در حال حاضر بودجه و دستمزد جهاددانشگاهی از نهادهای دیگر کمتر است که نباید چنین باشد.مشکل دیگر این است که نباید هیچ‌کدام از وظایف ما مغفول بماند و به علوم انسانی و هنر و مهندسی به یک اندازه توجه کنیم، در حالی که سال‌ها به علوم انسانی و هنر توجه نشده است. این از چالش‌های اساسی است که این رشته‌ها را به سطح فنی و مهندسی بیاوریم و اگر بودجه‌ای در نظر گرفته می‌شود، آن را فقط به کشاورزی و فنی و مهندسی و پزشکی اختصاص ندهیم.
مفت‌فروشی موقوفات از چه زمانی شروع شد؟
حجت‌الاسلام مهدی عبداللهی، مدیر مدرسه مروی:
متاسفانه بعد از جریان قانون اصلاحات ارضی در دوران پهلوی برای موقوفات کشور پیش آمد و حدود نود درصد منفعت موقوفات را از بین برده است. در اصلاحات ارضی اتفاقی که افتاد این بود که گفتند اگر بخواهیم کاری در کشور انجام بدهیم، مراکز قدرت و ثروت جلویمان را می‌گیرند، چه خان‌هایی که جلوی دولت مرکزی گردن‌کشی می‌کردند چه علمایی که نفوذ معنوی و مادی داشتند. اینکه امام خمینی(ره) فرمودند اگر موقوفات را دست ما بدهید فقیری نمی‌ماند، این حرف درست است ولی به شرط اینکه موقوفاتی که زمان امام(ره) بوده است را قبل از قانون اصلاحات اراضی به ما بدهند نه موقوفات الآن را. با این قانون حق‌هایی برای مردم ایجاد شده است و آنها، این حق را دست به دست کرده‌اند و دیگر نمی‌شود آن را پس گرفت. مثلا این وسیله وقفی دست من بوده است و قرار بوده هر کس می‌خواهد از آن استفاده کند یا اجاره آن را بدهد. وقتی دیدند من صد تا از اینها دارم دولت از من گرفت و گفت دست هر کس بوده خودش استفاده کند و ما به او حق مالکیت می‌دهیم.
انتهای پیام
