تربیت قرآنی، تربیتی همه جانبه
پژوهشگر حوزوی تاکید کرد: قرآن به عنوان اصل و اساس معارف اسلامی که به کلیات و چارچوب‌های اصلی در دین پرداخته است، جالب است که در عرصه‌های مهم زندگی انسان ورود کرده و سعی در رشد جامع انسان دارد.
به گزارش ایکنا از قم، حجت‌الاسلام محمدامین امامی‌پناه، پژوهشگر مؤسسه فقاهت و تمدن‌سازی در یادداشتی تاکید کرد: خداوند در قرآن سعی کرده عرصه‌های مهم زندگی انسان را هدف قرار دهد و با تذکرات پی در پی و توصیه‌های اکیدی که دارد، انسان را متوجه آن‌ها کند تا در نهایت رشد کامل و جامعی برای انسان فراهم شود.متن یادداشت حجت‌الاسلام به شرح زیر است:
قرآن به عنوان اصل و اساس معارف اسلامی که به کلیات و چارچوب‌های اصلی در دین پرداخته است، جالب است که در عرصه‌های مهم زندگی انسان ورود کرده و سعی در رشد جامع انسان دارد. در واقع خداوند به همه ابعاد وجودی انسان توجه لازم را دارد به همین دلیل در بیانات خود در زمینه‌های مختلف به این مهم توجه می‌دهد که یکی فدای دیگری نشده و پرداختن به عرصه‌ای، بهانه‌ای جهت به فراموشی سپردن عرصه‌ای دیگر نشود. به عبارت دیگر، خداوند متعال از این آفت بزرگ تربیتی یعنی غرق شدن در برخی از ابعاد زندگی، نهی می‌کند و به جای افراط و تفریط، مسیر میانه را نشان می‌دهد و توقع رشدی جامع در همه عرصه‌های مهم زندگی را دارد.
خداوند متعال در قرآن کریم همان اندازه که به عبادت و نماز و روزه و ... تأکید دارد و آن‌ها را از صفات مومنین می‌شمارد، به همان اندازه نیز در انفاق و صدقه و زکات و کمک رسانی به نیازمندان و هم نوعان بیانات سنگینی دارد. در واقع انسان اگر چه باید در خلوتها خدای خود را دریابد و به نیایش با او بپردازد، اما باید وظایف اجتماعی خود را نیز فراموش نکند و در کوچه و خیابان هم نوعان خود را دریابد و کمک رسانی کند. اگر به عبادت و تهجد شبانه و خلوت با خود امر می‌کند، از سوی دیگر اجازه گوشه نشینی و انزوا را نداده و از هر مسلمانی توقع دارد که در جنگ و جهاد با دشمنان به پا خیزد و شمشیر به دست گرفته و به مبارزه با ایشان بپردازد. هم چنین اگر جنگ و جهاد و شجاعت و دلیری در میدان نبرد را امری ضروری دانسته و به آن تشویق می‌کند، از طرف دیگر خروج از انصاف و عدالت و مروت و جوانمردی را ممنوع کرده و در وسط میدان کارزار، دائما یاد و ذکر خود را لازم می‌داند به گونه‌ای که در آن بحبوحه، دستور به خواندن نماز می‌دهد چرا که چنین جامعیتی در شخصیت انسان مومن، مطلوب اوست.
اگر انسان باید قلبی رئوف و مهربان داشته باشد تا بتواند به همنوعان خود خدمت کند از طرف دیگر باید دلی محکم نیز داشته باشد تا با تکیه به آن با مغرضین و دشمنان لجوج خدا برخورد سخت و سنگینی داشته باشد. اگر حب خدا و اولیای او امری لازم و حیاتی است، بغض دشمنان آن‌ها نیز باید سر جای خود قرار گیرد. هم چنان که دستور به مهربانی و بخشندگی در امور مالی می‌دهد از طرف دیگر بزرگ‌ترین آیه قرآن را در مورد کتابت و نوشتن معاملات و مهر و امضا کردن آن و شاهد گرفتن برای آن اختصاص می‌دهد. در واقع انسان مومن همان اندازه که ضروری است در تعاملات خود با دیگران اهل جود و بخشش و آسان‌گیری باشد اما در قرادادهای معاملی خود باید نسبت به تمامی شروط و قیود، سخت‌گیر و محکم باشد تا اختلافات بعدی پیش نیاید و زمینه دعوا و مرافه بسته شود و قلب انسان در این اختلافات در امان بماند.
نظام خانواده در زندگی هر انسانی جایگاه مهمی دارد که باید توجه لازم را به آن داشت به همین خاطر یکی از موضوعاتی که در قرآن به صورت ویژه و جزئی پرداخته شده است احکام و مسائل خانواده است. درست است که اعمال ظاهری و جوارحی هم چون نماز و روزه و پرداخت زکات و ... اموری مهم و ضروری هستند، اما اعمال جوانحی و درونی در رشد و قرب انسان به خدا، بنیادی‌تر و مهم‌تر می‌باشند، به همین خاطر خداوند متعال از این عرصه مهم غفلت نکرده و در مواقع متعددی به این امور مهم سفارش می‌کند. اموری هم چون صبر و شکر و تواضع و اخلاص و ... که امروزه به مسائل اخلاقی مشهورند. خداوند متعال می‌داند که اگر انسان در همه این عرصه‌ها موفقیت‌هایی را کسب کند اما نسبت به خالق و پدید آورنده حقیقی خود و توحید و یگانگی او شناخت و ایمان درستی پیدا نکند اعمالش ثمر ندارد و در واقع نوک پیکان رفتارهای او مسیر غلطی را هدف گرفته و هر چه سرعت بیشتری بگیرد، از قرب الهی دورتر خواهد شد؛ به همین خاطر در جای جای قرآن از عظمت و بزرگی و صفات فراوان خود سخن می‌گوید و آیات و نشانه‌های آفرینش را به انسان نشان می‌دهد، تا با دعوت به تفکر و تأمل نسبت به این‌ها، شناخت و معرفت صحیح اتفاق بیفتد و ایمان و باور به او در قلب انسان داخل شود.
ما انسان‌ها معمولا گرفتار این لغزش بزرگ می‌شویم زمانی که وارد یک عرصه مهم زندگی خویش می‌شویم آن چنان در نقش خود فرو می‌رویم که دیگر فراموش می‌کنیم عرصه‌های مهم دیگری نیز وجود دارد که باید در عرض یکدیگر قرار گیرند و به همه آن‌ها رسیدگی شود؛ به همین خاطر خداوند متعال در کتاب خویش به این مهم واقف بوده و در جای جای آن سعی کرده عرصه‌های مهم زندگی انسان را هدف قرار دهد و با تذکرات پی در پی و توصیه‌های اکیدی که دارد، انسان را متوجه آن‌ها کند تا در نهایت رشد کامل و جامعی را در او مشاهده کند.
انتهای پیام مطالب مرتبط
