رعایت حق‌الناس؛ آموزه‌ای کلیدی برای عزاداری مقبول
گروه معارف ــ عزاداری برای امام حسین(ع) اگر نگوییم در حد وجوب است مستحبی موکد است که در آن تردیدی نیست ولی رعایت حق الناس برای قبولی عزاداری آموزه‌ای کلیدی در سیره امام حسین(ع) است؛ نکته‌ای که مردم و کارشناسان دینی هم بر آن تأکید دارند ولی برخی افراد با کارهای ناپسند وقعی بر آن نمی‌گذارند.
به گزارش ایکنا، اهمیت مجالس و محافل عزاداری امام حسین(ع) در تبیین راه این امام تا به آنجا است که در حدیثی از امام رضا(ع) آمده است هر کس در مجلسی بنشیند که در آن، امر (و خط و مرام ما) احیا می‌شود، دلش در روزی که دل‌ها می‌میرند، نمی‌میرد؛ با توجه به اهمیت مراسم عزاداری سیدالشهدا در ماندگاری پیام نهضت عاشورا، آنچه بسیار ضروری به نظر می‌رسد برگزاری شایسته این محافل و مجالس است ولی گاهی دیده می‌شود این مراسم آمیخته به مسائلی می‌شوند که مغایر با اهداف و قیام امام حسین(ع) است و این مراسم را از هدف اصلی که دارند دور می‌کند.
در برپایی هیئت مذهبی، مجالس و محافل عزاداری حضرت سیدالشهدا(ع)، در نظر گرفتن رعایت حق‌الناس در برگزاری این آئین‌های معنوی بسیار اهمیت دارد؛ امام حسین(ع) در شب عاشورا خطاب به یاران وفادارشان فرمودند «اگر کسی حقی از مردم به گردن دارد، در کربلا نماند و برود»؛ بنابراین رعایت این نکته از دغدغه اهل‌بیت(ع) است؛ نکته‌ای که برخی از عزاداران حسینی(ع) هم بر آن تأکید و از برخی شیوه‌های نادرست در این مراسم گلایه دارند.
امیرعلی احمدی، مرد 40 سالهای است که همسرش گرفتار آسم است و از خاطره تلخ سال 92 زندگی‌اش می‌گوید: ساعت 8 شب از سرکار به منزل برگشتم و دیدم همسرم وضعیت خوبی ندارد، سریع او را سوار ماشین کردم تا به بیمارستان برسانم اما شب تاسوعا بود و با جمعیت عظیمی در خیابان مواجه شدم؛ خیابان بسته بود و هر چقدر بوق می‌زدم فایده‌ای داشت؛ پیاده شدم و داد زدم همسرم بیمار است راه را بازکنید. بعد از نیم ساعت به سختی به بیمارستان رسیدم؛ دکتر گفت چون دیر آمدید همسرتان حالش خوب نیست و باید یک هفته بستری شود و بنده این یک هفته را درگیر بودم و نتوانستم در مراسم عزاداری شرکت کنم؛ این مرد از مردم تقاضا کرد هنگام عزاداری و راه‌بندان به فکر خانواده‌هایی که مریض دارند باشند.
ریحانه عابدی از بی‌علاقگی‌اش برای رفتن به هیئت سخن گفت، من هم به دنبال ماجرا رفتم تا ببینم چه اتفاقی افتاده، ریحانه دو فرزند 3 و 5 ساله دارد که سالهای گذشته آنان را همراه خود به هیئت می‌برده و از رفتار برخی خانم‌ها گلایه‌مند است. این خانم 30 ساله ادامه می‌دهد هیئت‌های عزاداری باید مکانی را برای سرگرم کردن کودکان در نظر بگیرند تا مادران اذیت نشوند، هم‌چنین هیچ برنامه مستقل و ویژه‌ای متناسب با سن و زبان خاص بچه‌ها در ماه محرم نداریم، گاهی لحن تذکر دادن به کودک آن‌قدر نامناسب است که دفعه بعد وقتی به فرزندانم می‌گویم به هیئت می‌رویم گریه می‌کنند، ما نمی‌آییم خانم‌ها ما را دعوا می‌کنند؛ باور کنید اینان گناهی ندارند که کودک هستند و نمی‌توانند سکوت کنند.
مجید رفتگر شهرداری است و می‌گوید شب‌های محرم نمی‌توانم به هیئت بروم، چراکه در خیابان‌ها مجبورم تا دیروقت ظروف یک‌بارمصرف را جمع‌آوری کنم و هنگام جمع‌آوری آن‌ها با خودم می‌گویم مردم چگونه به خودشان این اجازه را می‌دهند که به بهانه عزاداری، ظاهر شهر را به چنین روزی دربیاورند و ما را در زحمت زیادی بیندازند اگرچه این وظیفه و شغل من است و مردم هم عزاداران اباعبدالله(ع)؛ اما باز هم این گونه کارها نباید توجیهی برای مردم باشد که رعایت نکنند.
لزوم توجه به مدیریت صحیح عزاداری
حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسن معلمی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در گفت‌وگو با ایکنا از قم با تأکید بر دقت و تفکر در فلسفه عزاداری، اظهار کرد: عزاداری و گریه بر شهید، ادامه راه و نهضت شهید است، ادامه نهضت شهید، ادامه دادن روش، منش و اخلاق او است.
وی پرداختن به سیره و فرهنگ سیدالشهدا(ع) را لازمه تحقق عزاداری حقیقی دانست و ادامه داد: باید شناخت فرهنگ سیدالشهدا(ع) و معرفت‌افزایی، ابلاغ فرهنگ حضرت و اجرای فرهنگ حسینی، مسیر را برای هیئات مذهبی روشن کنیم؛ بعد عاطفی عزاداری باید مراحل تکاملی خود از جمله معرفت‌افزایی را طی کند تا هدف اصلی عزاداری برای سیدالشهدا محقق شود.
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به زیر پا گذاشتن حق‌الناس از سوی برخی در برپایی مراسم عزاداری سیدالشهدا، افزود: دیشب بنده در حال برگشت به منزل بودم در یکی از کوچه‌های شهر ساعت 12 شب با بلندگوها و صدای بلند شفای مریضان را از خدا می‌خواستند که این‌گونه اصلاً پسندیده نیست، چراکه برخی منازل مریض دارند و آن ساعت در حال استراحت هستند.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه باقرالعلوم با تأکید بر اینکه هیئت‌ها باید طوری برنامه‌ریزی کنند که ساعت 10 شب مراسم عزاداری به پایان برسد، گفت: راه‌بندان و ترافیک در خیابان تا حدی معقول و طبیعی است اما گاهی از این فراتر می‌رود که این هم کار خداپسندانه‌ای نیست؛ عزاداری باید مدیریت شود تا کمترین مزاحمت را به همراه داشته باشد.
معلمی بیان کرد: مداحان مجالس اباعبدالله نیز توجه داشته باشند که اهداف قیام کربلا و صفات اخلاقی امام حسین(ع) و یارانش را در قالب اشعار وزین و سنگین بیان کنند و نحوه خواندن آن‌ها متین و سنگین باشد.
وی با اشاره به هزینه‌های گراف برای ساخت عَلم، ادامه داد: افراد دقت داشته باشند با این علم‌های بزرگ گاهی راه‌بندان و حق‌الناس ایجاد می‌شود، خودشان کمردرد می‌گیرند که نیازی به این کارها نیست. پیشنهاد بنده این است علم‌های با وزن کمتر و کوچک‌تر جایگزین شود.
استاد حوزه علمیه در پایان بهترین عزاداری را همان سینه‌زنی دانست و تصریح کرد: در عزاداری‌ها باید عقل در کنار عواطف و احساسات قرار بگیرد، عزاداری و گریه بر سیدالشهدا و حفظ عاشورا باید به شکل صحیح و درست مدیریت شود؛ مراجع و روحانیون و مبلغان باید این مسائل را به مردم و هیئتی‌ها تذکر دهند که خرافات و بدعت‌ها وارد عزاداری سیدالشهدا نشود.
انتهای پیام
