نسبت «هیئت رسیدگی به امور مراکز فرهنگی» با امور قرآنی کشور

پیش از این، موسسات قرآنی دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دارای یک اتحادیه و موسسات دارای مجوز فعالیت از سازمان تبلیغات اسلامی نیز دارای اتحادیه دیگری بودند، دوگانگی که سردرگمی فعالان قرآنی را در پی داشت و جایی برای هم‌افزایی و مطالبه جدی موسسات برای گرفتن حقوقشان نگذاشته بود و از نوشتن بیانیه و طومار تا مراجعات حضوری به دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و تا این اواخر تجمع در این دبیرخانه، شیوه‌هایی بود که فعالان قرآنی از اقصی نقاط کشور در پیش گرفته بودند.

حال امروز با انتشار این بیانیه‌، امید برای آغاز وحدت در ذیل یک اتحادیه واحد ایجاد شده است تا موسسات قرآنی در سراسر کشور راه پر فرازونشیب خود را هموارتر طی کنند. در ادامه گفت‌وگوی ایکنا با حجت‌الاسلام والمسلمین حمید محدی، قائم‌مقام رئیس و دبیر شورای توسعه فرهنگ قرآنی را می‌خوانید؛

بیانیه دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با چه هدفی منتشر شده است؟
تقویت نهاد مردمی فعالیت‌های قرآنی و لزوم پرهیز از دوگانگی که موجب اختلاف میان ظرفیت‌های موثر قرآنی کشور می‌شود، همواره از رویکردهای اصلی ما بوده است. پس از آنکه دو اتحادیه قرآنی ـ مردمی موجود به درخواست خودشان به شورا مراجعه و طرح موضوع کردند دبیرخانه شورا با هدف هماهنگ‌سازی، جلسات متعددی را با توافق و همراهی دو اتحادیه و دو دستگاه دارای مسئولیت در این حوزه یعنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان تبلیغات اسلامی برگزار کرد و ماحصل این جلسات توافق بر طرح مشترک ادغام و اساسنامه واحد اتحادیه‌ها بود و در نهایت در جلسات 24 و 25 شورا در سال 1393 اصل ادغام دو اتحادیه و کلیات اساسنامه اتحادیه مدغم مؤسسات مردمی و تشکل های قرآن و عترت کشور و فرایند ادغام آن به تصویب شورا رسید.

یکی از شبهات این است که ادغام اتحادیه‌ها دارای مصوبه قطعی نیست از جمله دلایل آن را هم عدم درج در روزنامه رسمی و کتاب مصوبات شورا گفته‌اند. آیا این مطلب قبول دارید؟
طبق بند دو ماده هشت منشور توسعه فرهنگ قرآنی، مصوبات شورا با امضای رئیس شورا ابلاغ می‌شوند و بعد از ابلاغ لازم‌الاجرا هستند. لذا هیچ لزوم قانونی برای درج مصوبات در روزنامه رسمی وجود ندارد. در خصوص این مصوبه هم چون کلیات اساسنامه به تصویب رسید و مقرر شد تا هیئت رسیدگی به موسسات قرآن و عترت، اساسنامه را نهایی کند. ما منتظر اعلام نظر هیأت ماندیم که البته این انتظار بیش از پنج سال به طول کشید و موجب شد تا رئیس شورا با انتشار این بیانیه سردرگمی‌ها را قطع کرده و به مطالبات مکرر و پیاپی مؤسسات مردمی پاسخ دهد. البته اصل مصوبه ادغام توسط رئیس شورا ابلاغ شده و حتی طرفین ادغام در سال‌های قبل طی نامه‌های رسمی به شورا به این مطلب اشاره و از شورا تشکر کردند، پس اینکه الان کسی بگوید ادغام مصوبه شورا را نداشت از روی عدم اطلاع و یا ناآگاهی حقوقی است.

جناب دکتر عاملی، تأکید ویژه‌ای بر راهبرد عدم ورود ارکان شورا در مسائل اجرایی دارند و به شدت معتقدند که اینگونه امور باید در دستگاه‌های اجرایی مسئول حل و فصل شود

- برخی هم مطرح کردند که شورای توسعه، تنها توصیه به ادغام کرده است؟
این نظر واجد وجاهت نیست، کما اینکه قبلا هم توضیح داده شد. در هیچ از مصوبات شورا، اشاره‌ای به این که توصیه و یا ارشاد به ادغام شده وجود ندارد، بلکه با توجه به الزام‌آور بودن مصوبات شورای توسعه این مصوبات به منزله الزام و تکلیف قانونی است.
- چه مشکلات و مسائلی منجر به بروز اختلاف در امر ادغام دو اتحادیه شده است؟
اجازه بدهید که وارد جزئیات نشویم و با تمام وجود به تمام موسسات و نهادهای مردمی قرآنی ادای احترام کنیم. تحلیل بنده مبتنی بر مشاهدات میدانی و حضور در عرصه فعالان قرآنی در سطح کشور این است که این اختلافات در سطح شهرستان‌ها و مؤسسات وجود ندارد و هرچه به سمت رأس هرم می‌رویم، برخی اختلاف نظرها تقابل منافع و مضار طرفین و تطویل پیگیری توسط هیئت رسیدگی موجب اختلافات شد، البته عدم تمکین به قانون و برداشت‌های سلیقه‌ای برخی افراد نیز بر این اختلافات افزود.
- مهمترین ایرادات وارد بر تعدّد اتحادیه‌های قرآنی ـ مردمی چیست؟
قانون اساسی و دیگر اسناد بالادستی از جمله منشور توسعه فرهنگ قرآنی بر اصلاح نظام اداری و كاهش حجم تصدیگری بخش‌های دولتی و گسترش مشاركت‌های عمومی و مردمی تأکید دارد. تعدد اتحادیه‌های قرآنی آسیب‌های فراوانی را رقم می‌زند و موجب بروز معاصی ناشی از اختلاف و درگیری مؤمنین در میان مسئولان و فعالان قرآنی دولتی و مردمی و اختلافات در رسانه‌ها و پایین آمدن سطح اعتماد عمومی به جامعه قرآنی می‌شود از سویی هم موجب بلاتکلیفی در مدیران کشور و مجلس شورای اسلامی در تعامل و واگذاری امور به بخش مردمی قرآنی و کاهش سهم نهادهای غیر دولتی در تصمیم‌سازی‌ها و سیاست‌گذاری‌های قرآنی می‌شود و اساسا دقت در همین عوامل بود که موجب شد تا اتحادیه‌ها خودشان موضوع ادغام را در شورا مطرح و پیگیری کنند.
- مهمترین نکته این بیانیه چیست؟
این بیانیه از جایگاه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و با تاکید بر محوریت مصوبه سال 1382 شورای عالی انقلاب فرهنگی صادر شده است اتخاذ این مبنای حقوقی اختلاف بر سر تعیین تکلیف ادغام را به نحو مطلوبی حل می‌کند. این مصوبه تاکید دارد که هرگونه تشکیلات مرکزی موسسات فرهنگی کشور از جمله موسسات قرآن و عترت باید مجوز خود را از هیئت مندرج در این مصوبه قانونی أخذ کنند، لذا مسئله شبهات حقوقی در خصوص اختیار یا عدم اختیار سایر دستگاه‌ها در حوزه صدور مجوز و نظارت بر اتحادیه‌های قرآنی با تکیه بر این مصوبه کاملا حل شده است یعنی تصریح شده است که دستگاه دیگری جایگاه حقوقی برای این کار ندارد و اگر پیش از این اقداماتی به هر دلیل در این خصوص شده است باید به جایگاه اصلی خود برگردد، البته این نکته به معنای نفی اختیار دستگاه‌هایی مانند سازمان تبلیغات اسلامی، وزارت کشور یا وزارت ورزش و جوانان، که بر اساس قوانین و مقررات کشور و اساس‌نامه خود می‌توانند نسبت به صدور مجوز موسسه در حوزه‌های فرهنگی اقدام کنند، نیست بلکه به این معناست که تنها جایگاه قانونی مصرح برای صدور مجوز ایجاد تشکیلات مرکزی مؤسسات فرهنگی در سطح استانی، منطقه‌ای و کشوری و نظارت بر فعالیت آن‌ها هیئت رسیدگی به امور مراکز فرهنگی است که ریاست آن بر عهده وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی است و سایر دستگاه‌ها مجاز به چنین کاری نیستند.

اگر پیش از این دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی در امور اجرایی ورودی داشته بنابر ضرورت‌هایی بوده است و اکنون که اسناد به تصویب رسیده است، امور مطابق این اسناد بر عهده کمیسیون‌های شورا و دستگاه‌های مسئول اجرای اقدامات اسناد است

- مدتی قبل در شورای توسعه فرهنگ قرآنی تصویب شد که دو هیئت مجزا برای صدور مجوز و نظارت بر مؤسسات قرآنی مردمی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان تبلیغات اسلامی مستقلاً تشکیل شود. «هیئت رسیدگی به امور مراکز فرهنگی» چه نسبتی با این دو هیئت دارد؟
بنده این مطلب را اصلاح می‌کنم در مصوبه شورای توسعه فرهنگ قرآنی یک هیئت با نام «هیئت هماهنگی صدور مجوز مؤسسات قرآنی مردمی» آمده است که متشکل از مدیران قرآنی و نمایندگان دو دستگاه هیئت و دبیر شورا است. دو هیئتی که اخیرا در وزارت ارشاد و سازمان تبلیغات اسلامی تشکیل شده یک نام‌گذاری داخل دستگاهی است و با هیئت هماهنگی مندرج در مصوبه شورا متفاوت است، البته این توضیح هم ضروری است که هیئت هماهنگی برای هماهنگی در ضوابط صدور مجوز مؤسسات ایجاد شده است و ارتباطی با موضوع اتحادیه‌ها ندارد و موضوع اتحادیه‌ها منحصرا در اختیار «هیئت رسیدگی به امور مراکز فرهنگی» است که جلسات آن به ریاست وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل می‌شود، این هیئت جایگاهی فوق هیئت هماهنگی و دو هیئت داخلی ارشاد و سازمان برای صدور مجوز مؤسسات فرهنگی قرآن و عترت دارد.
- شورای توسعه فرهنگ قرآنی بعد از این، چه اقداماتی را باید انجام دهد؟
شورا، تمامی اقداماتی که می‌توانست در حوزه هماهنگی و ساماندهی صدور مجوز مؤسسات قرآن و عترت انجام دهد، انجام داده است. مصوبه جلسه 43 مورخ 15/10/1397 با موضوع توافق‌نامه تشکیل هیأت هماهنگی صدور مجوز مؤسسات قرآنی ـ مردمی و مصوبات قبلی شورا در مورد ادغام و تصویب کلیات اساسنامه اتحادیه مدغم، مبنای فعالیت دستگاه‌های مسئول خواهد بود. لذا شورا جز تائید دو نماینده دو دستگاه در هیأت هماهنگی صدور مجوز و شرکت دبیر شورا در جلسات هیئت مذکور ورود دیگری به موضوع صدور مجوز و ادغام نخواهد داشت. جناب دکتر عاملی، دبیر محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید ویژه‌ای بر راهبرد عدم ورود ارکان شورا در مسائل اجرایی دارند و به شدت معتقدند که اینگونه امور باید در دستگاه‌های اجرایی مسئول حل و فصل شود، لذا بنده از همه عزیزان اتحادیه‌ها و سایر افرادی که در این زمینه، کتباً یا شفاهاً دیدگاهی دارند خواهش می‌کنم که مسائل خود را با هیئت رسیدگی به امور مراکز فرهنگی مستقر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح کنند، امیدواریم که این هیئت در اسرع وقت موضوع را جمع‌بندی کرده و اقدامات قانونی لازم برای تحقق عملی و حقوقی ادغام اتحادیه‌ها را تدبیر و اجرایی سازد. از رسانه‌های جمعی هم می‌خواهم که اینگونه مطالبات را به جایگاه اصلی آن یعنی هیئت رسیدگی به امور مراکز فرهنگی کشور انتقال دهند. در اینجا تأکید می‌کنم که اگر پیش از این دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی در امور اجرایی ورودی داشته بنابر ضرورت‌هایی بوده است و اکنون که اسناد به تصویب رسیده است، امور مطابق این اسناد بر عهده کمیسیون‌های شورا و دستگاه‌های مسئول اجرای اقدامات اسناد است و دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی مسئولیت مهم سیاست‌گذاری قرآنی و هماهنگی و نظارت راهبری بر اجرای اسناد توسعه فرهنگ قرآنی را بر عهده دارد.
انتهای پیام