فعالیت هزار استاد تفسیر و 800 استاد تجوید

زینب بهجت‌پور، مدیر قرآن و حدیث حوزه علمیه خواهران، در گفت‌و‌گو با ایکنا، در خصوص صدور بخش‌نامه دوره‌های ارتقایی و مهارت‌افزایی اساتید تفسیر و قرائت قرآن اظهار کرد: اساتید در 28 استان، دوره‌های ارتقایی را می‌گذرانند که یکی از دوره‌ها، دوره مهارت‌های بیان تفسیر است.

نویسنده کتاب «سیر تنزیلی اسماء و صفات قرآن» ادامه داد: یکی از روشن‌ترین مواضع اسلام، جانب‌داری اصولی از علم‌آموزی، توسعه آموزشی و گسترش دانش‌افزایی میان زنان است. با یک نگاه کلی به نظام معارف الهی اسلام، به خوبی درمی‌یابیم که جانب‌داری‌ها و دفاعیات اسلام از تحصیلات و آموزش زنان در مقایسه با سایر مکاتب فکری، فلسفی و دینی جهان بی‌نظیر است. در این راستا، اسلام حق آموزش و تحصیل را از حقوق طبیعی و فطری انسانی محسوب کرده و آن را محدود به جنسیت افراد نمی‌کند؛ همچنین در ارزش‌گذاری نامحدود تحصیل علم برای بانوان، شاخصه‌هایی همچون قیدهای زمان، مکان و ... را با بیاناتی مختلف مانند «طلب العلم فریضه علی کل مسلم و مسلمه» برداشته است.

بَهجت‌پور در ادامه با بیان اینکه طرح آموزش جامع قرآن، سوره‌محور و مشتمل بر آموزش هم‌زمان قرائت، مفاهیم و معارف اجمالی سوره‌های هدف‌گذاری شده است، گفت: مخاطبان این طرح علاوه بر کسب مهارت در صحیح‌خوانی و زیباخوانی قرآن کریم، با مفاهیم کلی سوره‌ها، ترجمه آیات و برخی نکات تفسیری مهم و محوری سوره آشنا می‌شوند. این شیوه آموزشی، ضمن بهره‌گیری از نقاط قوت شیوه‌های موجود، با الهام از روش آموزشی پیامبر اسلام(ص)، شیوه‌ای نوین و کارآمد در آموزش قرآن پیش‌روی فراگیران قرار می‌دهد. از ابن‌مسعود و ابی بن کعب نقل شده که می‌گفتند: از رسول اکرم(ص) 10 آیه را فرامی‌گرفتیم و پس از آنکه نسبت به آن آیات از لحاظ علم و عمل آگاهی کسب می‌کردیم به فراگیری 10 آیه بعد می‌پرداختیم.

نماینده حوزه علمیه خواهران در شورای توسعه فرهنگ قرآنی کشور با اشاره به شیوه آموزش هر سوره در این طرح به شیوه ذیل اظهار کرد: در آغاز قرائت سوره قرآن‌آموزان در هر جلسه با استماع و تکرار و تمرین آیات سوره نحوه قرائت صحیح و فصیح سوره را به صورت عملی فرا می‌گیرند. در مرحله دوم؛ محتوای مختصر و عمومی سوره: قرآن‌آموزان با مشخصات ظاهری سوره (شناسه) و محتوای مختصر و عمومی آن (توصیف اجمالی) آشنا می‌شوند. مرحله سوم؛ ترجمه آیات قرائت شده: قرآن‌آموزان با ترجمه و برخی مفاهيم كليدی تمام آیاتی که بر قرائت آن‌ها تمرین می‌شود آشنا می‌شوند.

وی افزود: در مرحله چهارم برخی نکات تفسیری سوره: علاوه بر ترجمه آیات قرائت شده، آیات مهم و کلیدی سوره (آیات منتخب) شناسایی و نکات تفسیری این آیات از سوی استاد تدریس می‌شود. سپس در حفظ آیات منتخب، قرآن‌آموزان تشویق می‌شوند که پس از آشنایی با نکات تفسیری آیات منتخب، این آیات را حفظ کنند. مرحله ششم به آشنایی با ارتباط بین سوره‌ها و مفاهیم تحول‌آفرین مربوط می‌شود.

این کارشناس مذهبی رسانه ملی با اشاره به هدف کلی و اهداف جزئی این طرح سراسری گفت: هدف کلی طرح در واقع افزایش اُنس و تسلط طلاب بر قرائت صحیح قرآن با لهجه عربی و آشنایی مختصر و عمومی با مفاهیم قرآن است و اگر بخواهیم به اهداف جزئی هم اشاره‌ای داشته باشیم در واقع می‌توان به آموزش قواعد قرائت (صحیح‌خوانی و زیباخوانی) قرآن، کسب مهارت قرائت روان، زیبا و فصیح قرآن وحفظ ترجیحی در اثر تکرار سوره‌ها و آیات منتخب قرآن اشاره کرد. همچنین از موضوع تسلط بر ترجمه سوره‌ها و آیات منتخب قرآن، آشنایی مختصر و عمومی با محتوای سوره‌های منتخب قرآن در دو حیطه «شناسه و توصیف» و آشنایی با نکات تفسیری آیات منتخب قرآن به عنوان دیگر اهداف جزئی این طرح یاد کرد.

عضو مرکز نخبگان و استعدادهای برتر حوزه‌های علمیه خواهران در توضیح ضرورت اجرای این طرح گفت: کم‌رنگ بودن آموزش‌های مهارت محور در کلاس‌های قرائت و تجوید، کافی نبودن آشنایی طلاب با سوره‌های قرآن پس از گذراندن واحدهای تفسیر و تحقق بهینه انس با قرآن در صورت تجمیع قرائت، ترجمه و تفسیر گروه علمی تفسیر و علوم قرآنی را بر آن داشت که به این مهم اقدام کند.

استاد حوزه و دانشگاه در ادامه به فواید اجرای این طرح اشاره کرد و افزود: کسب مهارت قابل قبول در قرائت صحیح و فصیح قرآن، تسلط بر قرائت صحیح و فصیح نماز و توجه ویژه به این امر، آشنایی با عمده واژگان آيات قرآن در طول این طرح، اُنس بیشتر با سوره‌های قرآن به دلیل همراهی قرائت و ترجمه و نکات تفسیری و آشنایی مختصر و عمومی با متن و موضوعات مطرح شده در سوره از جمله فواید اجرای این طرح است.

بَهجت‌پور بیان کرد: آموزش عمیق‌تر لغات قرآن و ترجمه آیات، به دلیل همزمانی با تکرار زیاد این آیات در بخش قرائت، تسلط بر معارف بسیاری از سوره‌های قرآن در سطح مختصر و فهم عمومي، افزایش علاقه به قرآن پس از درک حلاوت فهم منسجم معارف سوره، ایجاد انگیزه بیشتر برای به‌کار بستن معارف قرآن در زندگی پس از آشنایی با نکات کاربردی آیات منتخب و آشنایی با مضامين سوره‌ها با عنايت به سير تدريجي نزول قرآن را از دیگر فواید اجرای این طرح توصیف کرد.

وی در خصوص شرایط اساتید مجاز برای تدریس این طرح گفت: تسلط همزمان بر مهارت تفسیرگویی و قرائت صحیح و فصیح قرآن، گذراندن دوره‌های آموزشی ویژه طرح و دارا بودن حداقل سطح سه تفسیر و علوم قرآن از جمله شرایط مهم اساتید این دوره است. در همین راستا و با توجه به عدم سابقه چنين طرحی در شیوه آموزش قرآنی و لزوم تربيت اساتید كارآزموده و همچنین به منظور ارتقای سطح دانش و مهارت اساتید در حوزه بیان تفسیر، کارگاه‌های «تربیت مربی مهارت‌های بیان تفسیر قرآن کریم و تجوید» با همکاری معاونت آموزش و فرهنگی تبلیغی به صورت استانی برگزار می‌شود.

مدیر قرآن و حدیث حوزه علمیه خواهران افزود: بخشی از این دوره به صورت مجازی برگزار می‌شود که پس از اتمام آن، به جهت اطمینان از انتقال دانش لازم، آزمون گرفته می‌شود. پذیرفته‌گان در آزمون می‌توانند وارد دوره تکمیلی شوند که این دوره نیز سه روز در هر استان برگزار می‌شود.

بهجت‌پور بیان کرد: دوره‌ها در استان‌ها از 25 تیرماه تا 15 شهریورماه سال جاری و پس از آن دوره‌های تجوید با هماهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه و دارالقرآن دفتر تبلیغات و این مجموعه برگزار می‌شود که در این خصوص تفاهم‌نامه سه‌جانبه‌ای شکل گرفته است.

وی تصریح کرد: در برگزاری این دوره‌ها توافق‌هایی انجام شده و از طریق سازمان اوقاف و تبلیغات اسلامی به شعبه‌های استان‌ها نیز اطلاع‌رسانی شده تا با حوزه‌های خواهران همکاری کنند.

مدیر قرآن و حدیث حوزه علمیه خواهران در خصوص مهارت‌افزایی تجوید در مبلغان قرآنی و هم اساتید قرآن بیان کرد: این افزاد ابتدا تعین سطح می‌شوند و به تناسب سطحی که تشخیص داده می‌شود در دوره‌های ارتقایی شرکت می‌کنند افرادی که گواهی قبولی در دوره‌های ارتقایی تفسیرگویی و مربی تجوید کسب کنند به عنوان اساتید از سال 98 شروع به تدریس خواهند کرد. استادی که می‌خواهد تفسیر درس دهد باید مسلط باشد و دوره‌های دانشی را سپری کند. در مورد مبلغان نیز به همین ترتیب طبق فعالیت‌هایی که دارند باید روی مباحث تجوید و قرائت به صورت کاربردی مسلط باشند و حتماً صحیح بخوانند. دوره‌های تفسیر فقط برای اساتید و تجوید برای مبلغان و اساتید است. در این راستا هزار استاد تفسیر و 800 استاد تجوید در کشور داریم و تلاش می‌کنیم در اساتید افزایش مهارت داشته باشیم و به آمار اضافه کنیم.

مدیر قرآن و حدیث حوزه علمیه خواهران بیان کرد: 500 مدرسه در سطح کشور داریم اما نیازها بیش از این است. پیش‌بینی می‌شود 1000 نفر در طرح شرکت کنند و برخی از اساتید نیز جدید خواهند بود. یکی از اهداف ما در این مجال حرکت به سمت تخصص‌گرایی است. پیش از این رشته‌های تخصصی گستردگی لازم را در مناطق محروم نداشت و گاهی از اساتیدی استفاده می‌شد که هر چند مجوز تدریس داشتند و در دوره‌های ارزیابی علمی مهارتی شرکت کرده بودند ولی تخصص لازم را  نداشتند.

وی در ادامه در خصوص گستردگی تدریس در حوزه علم تفسیر طی سال‌های اخیر گفت: یک مرکز تربیت مدرس تفسیر آن در قم وجود دارد که علاقه‌مندان به حوزه تفسیر می‌توانند از استان‌های دیگر در این دوره‌‌ها شرکت کنند، مرکز تخصصی تربیت مدرس برای تامین کمبود نیروی انسانی متخصص در استان‌ها راه‌اندازی شده است. این مرکز چند سالی در قم مشغول فعالیت است و به صورت خوابگاهی دوره سطح 3 را دارد و دوره سطح 4 نیز فعال است.  این افراد بعد از اینکه مدرک را اخذ کردند می‌توانند به عنوان تأمین‌کننده نیروی انسانی مجموعه بازگردند، در این مدرسه نیرو را از طلاب و از دل مرکز و میان حوزه‌ها می گیرند.

بهجت‌پور در مورد نحوه جذب توضیح داد: فراخوان پذیرش سطح دو از 23 تیرماه تا اواخر مردادماه ادامه دارد و آزمون پذیرش در شهریورماه سال جاری برگزار خواهد شد. فراخوان سطح سه و چهار از اسفندماه تا پایان اردیبهشت و آزمون این دو سطح در 25 خردادماه برگزار شد.

وی در مورد برنامه‌های قرآنی در سطح مدارس بیان کرد: برنامه‌های قرآنی در چند حوزه مختلف و برای طلابی که در حال تحصیل هستند از طریق برنامه‌ریزی دوره آموزشی و فوق برنامه هماهنگی لازم صورت می‌گیرد. برخی از این برنامه‌‌ها با هماهنگی‌هایی که با نهادها صورت می‌گیرد.

مدیر قرآن و حدیث حوزه علمیه خواهران ادامه داد: طلاب خواهر در پس از ورود به سطح 3 و 4 بیشتر فعالیت‌هایشان تخصصی می‌شود و به صورت نشست‌های علمی - تخصصی، کرسی‌های نظریه‌پردازی و جشنواره‌های علمی انجام می‌شود. البته شرکت در مسابقات علمی - پژوهشی محدودیت سطحی ندارد.

بهجت‌پور بیان کرد: گاهی محدودیت داریم که طلبه باید از یک سطحی به بالا باشد. برای نمونه دوره‌هایی برای اساتید تفسیر گذاشته‌ایم و اعلام شده که باید سطح 3 را داشته باشند یا مبلغان حداقل باید سال انتهایی سطح دو را گرفته باشند و برای سال‌های اول برنامه‌ها در سطح مقدماتی است. در طرح حفظ قرآن حوزه خواهران حافظان جز سی 4150 نفر از طلاب در طرح بشارت 1452 در سال گذشته و بیشتر از 1000 نفر از کارکنان نیز شرکت کرده‌اند.

وی درباره طرح 1452 اظهار کرد: این یک طرح ملی است که شورای توسعه فرهنگ قرآنی آن را ایجاد کرده و ما یک سند ملی در تحقق 10 میلیون حافظ که رهبری فرمودند داریم و شورای توسعه فرهنگ قرآنی متصدی این کار شده است.

بهجت‌پور تصریح کرد: ستاد راهبری در مرکز قرآنی اوقاف و امور خیریه مستقر است. ما نیز هم راستا با این فعالیت و با توجه به اینکه حوزه خواهران در شورای توسعه فرهنگ قرآنی عضو است، در این برنامه شرکت کردیم. بیش از 4 هزار نفر از طلاب و 1000 نفر از کارکنان در این طرح حفظ شرکت کرده‌اند. طرح 1452 مربوط به سال گذشته بود و امسال به 1453 ارتقا یافته است. کلیپ‌هایی از طرح در شبکه‌های سیما پخش می‌شود. امسال نیز ورود کرده‌ایم و فعال هستیم. یکی از برنامه‌ها در مدرسه مجازی قرآن همین است. امسال حفظ دو جزء‌ 30 و 29 نیز انجام می‌شود و در تمام کشور 60 هزار طلبه داریم که در این میان 40 هزار نفر طلبه فعال و 50 هزار نفر فارغ‌التحصیل می‌توانند در طرح شرکت کنند.

وی در پایان اظهار کرد: در آخرین دوره مسابقاتی که برگزار کرده‌ایم 200 نفر حافظ کل قرآن کریم و 230 نفر حافظ 15 جزء و 600 نفر حافظ ثلث قرآن شرکت کرده‌اند. در سال‌‌های گذشته 8 هزار نفر در مسابقات حفظ موضوعی شرکت کرده‌اند و در حدود 10 سال گذشته حفظ موضوعی قرآن مورد توجه ویژه قرار گرفته است.

گفت‌وگو از اکبر پوست چیان

انتهای پیام