حج ابر پیامی بدون رسانه/ استراتژی اطلاع‌رسانی نداریم
گروه جامعه ــ چه کسی مسئول انتقال مفاهیم اجتماعی و معنوی حج به مردم ایران است؟ آیا برنامه‌های کم مخاطب اما طولانی صدا و سیما وسیله خوبی برای مقابله با صفحات کوچک اما پر مخاطب شبکه‌های اجتماعی در مورد حج است؟ استراتژی و تاکتیک مسئولان مربوط به این امر چیست و اصلا آیا وجود دارد؟
به گزارش ایکنا؛ اگر از هر یک از مسئولان و دست‌اندرکاران مرتبط با حج و زیارت سؤال شود که آیا مناسک حج عبادتی فردی است و فقط زائرانی که در مکه و مدینه هستند معنویت حج را درک خواهند کرد؟ همه قطع به یقین پاسخ می‌دهند خیر. معنویت حج منحصر به حج‌گزاران نیست و باید تلاش شود معنویت حج سراسر جهان اسلام و همه مسلمانان را در بر بگیرد. اما چگونه؟ چه برنامه‌ای برای این اهم و مهم وجود دارد؟
مسئولان فرهنگی حج بارها بر این مسئله تأکید کرده‌اند که زائران حج تمتع مسئول انتقال مفاهیم، اسرار، تأثیرات اجتماعی و سیاسی و ... حج به عموم مردم هستند، اما آیا به راستی مسئولان سازمان حج و زیارت هیچ مسئولیتی برای انتقال مفاهیم حج به مردم کشورمان ندارند؟
اگر ندارند و این وظیفه فقط بر عهده زائران حج تمتع است (زائرانی که تعداد بسیار زیادی از آنها بالای 60 سال سن دارند و عملاً تا پس از پایان مناسک حج و بازگشت به کشور فقط با خانواده خود در ارتباط هستند و این ارتباط هم به اعلام سلامتی عموماً محدود می‌شود) پس عملکرد مسئولان حج کشور در عدم اعزام خبرنگاران حرفه‌ای در حوزه حج، تعیین نکردن رابط خبری قوی علی‌رغم گذشت پنج روز از آغاز اعزام زائران حج، عدم ترسیم استراتژی مشخص برای انتقال مفاهیم حج به عموم مردم کشور، محدود نگه داشتن تولید محصولات فرهنگی مرتبط با حج به صدا و سیما در حالی که خود نیز به خوبی می‌دانند صدا و سیما بسیاری از مخاطبان خود به ویژه جوانان را از دست داده است، درست است.
وقتی قرار نیست معنویت و تأثیر اجتماعی حج به داخل کشور منتقل شود، طبیعی است که مخالفان حج در فضای پرمخاطب شبکه‌های اجتماعی جولان دهند و برنامه‌های مرتبط با حج در صدا و سیمایی پخش شود که عملاً جوانان پای آن نمی‌نشینند. وقتی قرار است معارف حج محدود به 85 هزار زائر حاضر در مناسک حج باشد، طبیعی است که برنامه‌های ویژه حج بیشتر سخنرانی‌‌های طولانی باشد که طبیعتاً طولانی بودن با توجه به اقتضائات پیام موثر در شرایط کنونی، از تعداد مخاطبان آن می‌کاهد و مطالب مخالف حج استدلال‌های کوتاه اما هدفمند و تأثیرگذار باشد که با یک جمله ضرورت یکی از فروع دین را زیر سؤال می‌برد.
تا وقتی که کارکرد حج برای اسلام و مسلمانان به طور ملموس برای مردم ایران با برنامه‌های مخاطب پسند بیان نشود، مردم همچنان باور خواهند کرد که عربستان، کشوری با بزرگ‌ترین منابع نفتی و با ثروت قابل توجه سرمایه‌گذاری شده در بورس‌های مهم آمریکا و اروپا، نیازمند پول 85 هزار زائر ایرانی است که در کنار بیش از دو و نیم میلیون زائر حج تمتع از سراسر دنیا در حال انجام مناسک حج هستند.
نکته عجیب اینکه هنوز تهیه کنندگان تولیدات مرتبط با حج اصرار دارند که حتماً برنامه اختصاصی برای حج تولید و اعلام کنند که این برنامه ویژه حج تمتع است! به نظر شما وقتی یک برنامه منحصراً در خصوص حج تولید و اعلام می‌شود که این برنامه، نرم‌افزار، سخنرانی و ... در خصوص حج است چند نفر پای آن می‌نشینند؟ یک سخنرانی طولانی در خصوص حج چند نفر مخاطب دارد؟ آیا به غیر از افرادی که می‌خواهند به حج بروند(البته نه همه آنها) کسی پای این برنامه‌های می‌نشیند و دلیل اهمیت حج به عنوان یکی از فروع دین اسلام را درک می‌کند و می‌فهمد که برگزاری حج چه نفعی برای جهان اسلام و تک تک مسلمانان دارد؟
حال تصور کنید در یک برنامه پر مخاطب همین صدا و سیمای کم مخاطب، یک دقیقه فقط یک دقیقه فردی که لزوماً ظاهر متدینی هم ندارد از معنویت خانه خدا و اینکه بزرگ‌ترین نیاز انسان احساس آرامش است و این آرامش عمیقاً در جوار خانه خدا درک و احساس می‌شود سخن بگوید. از اینکه انسان به نفس انسان بودن و اوج گرفتن انسانیت خود و رها شدنی ملموس را در کنار کعبه احساس می‌کند و اینکه حج یعنی قدرت‌نمایی اسلام با مسلمانان متحد و ای کاش زمانی برسد که همه فقط به این دلیل که یک خدا و یک قبله داریم با هم یکی شویم تا هیچ کجای دنیا هیچ انسانی زجر نکشد، همین یک دقیقه چه قدر تأثیر دارد آن یک ساعت سخنرانی چه قدر؟
اگر کار در حوزه حج محدود به تولید محصولات فرهنگی برای زائران حج تمتع (کاری که اکنون انجام می‌شود) و برنامه‌ریزی برای انتقال حجاج به عربستان و بازگشت آنها به کشور(کاری که اکنون سازمان حج و زیارت انجام می‌دهد)، است و هیچ نهاد فرهنگی خود را مسئول انتقال مفاهیم بلند حج به بدنه جامعه نمی‌داند، طبیعی است که مخالفان حج به راحتی بتوانند با یک مطلب دروغ جو جامعه را علیه حج تغییر دهند.
در همین روند هم هست که زائران حج تمتع نیاز به آموزش‌های طولانی در خصوص حج دارند چرا که در طول عمر خود در خصوص حج هیچ اطلاعات ارزشمندی از جامعه دریافت نکرده‌ا‌ند.
گویی همین نگاه هم موجب شده مسئولان حج کشور نگاهی سطحی به انتقال اخبار حج داشته باشند و طی چند سال همه ساله از تعداد خبرنگاران اعزامی به حج کاسته شده و تعداد محدود و افراد مشخصی به عنوان خبرنگار به حج اعزام شوند، بیشترین تمرکز مسئولان حج کشور اعزام یک گروه از صدا و سیما به حج است که عملکرد این گروه هم محدود می‌شود به چهار روز مناسک حج و اعلام اینکه زائران از کجا به کجا رفته و حاجی شدند!
بررسی روند انتشار مطالب حج و نگاه و رویکرد مسئولان حج به انتشار مطالب و اخبار مربوط به حج نشان دهنده نبود استراتژی رسانه‌ای درست برای انتقال مفاهیم حج به بدنه جامعه است. با همین روند هر روز مخالفان حج قوی‌تر می‌شوند و حج این ابر پیام محروم از یک پیام‌رسان قوی، محکوم می‌شود به محدود بودن در صحرای مشعر و منا.
کربلا زینب(س) را داشت، هرگز مهجور نمانده و نخواهد ماند اما حج زینب(س) ندارد؛ ای کاش داشت.
انتهای پیام
