تغییرات تاکتیکی یا تاکتیک تغییر/ ژنرال وارد میشود؟
گروه سیاسی ــ دولت نباید تصور کند تغییر تاکتیک به معنای عقب‌نشینی از شعارها و اصول اعلامی خود است؛ لذا باید دید که دولت با توجه به شرایط خاص کشور و قرار گرفتن در جنگ اقتصادی، به دنبال تغییر تاکتیک با بهره‌گیری از افرادی که حقیقتا ژنرال و فرمانده باشند، است یا اینکه می‌خواهد از این تغییرات صرفا به عنوان یک تاکتیک برای مقابله با فشارها و تغییر فضای سیاسی به نفع خود استفاده کند.
این روزها از گوشه و کنار خبرهای زیادی درباره انجام تغییرات در کابینه دولت به گوش می‌رسد که رئیس دفتر رئیس‌جمهور نیز قطعی بودن تغییرات را تأیید کرده ولی هنوز اسامی وزرایی که قطعا تغییر می‌کنند اعلام نشده است. این مسئله گمانه‌زنی‌های زیادی را در عرصه رسانه‌ای موجب گردیده و تحلیل‌های مختلفی درباره ضرورت و چرایی این تغییرات از سوی کارشناسان مطرح شده است.
نکته مهم این است که دولت خود به خوبی بر ضرورت تغییر و تحولات واقف شده باشد و صرفا بر اثر فشارهای بیرونی و جلب رضایت منتقدان دست به این اقدام نزند، زیرا اگر دولت برای بیرون آمدن از زیر بار فشار منتقدان و مخالفان خود به این اقدام مبادرت ورزد صرفا یک اقدام شتابزده و تغییر صوری و ظاهری رخ داده است که شاید در کوتاه‌مدت بتواند دولت را از این گردنه عبور دهد اما مجددا نوک تیز حملات به انتخاب‌های جدید دولت نشانه خواهد رفت.
نکته مهم این است که دولت نباید تصور کند تغییر تاکتیک به معنای عقب‌نشینی از شعارها و اصول اعلامی خود است؛ لذا باید دید که دولت با توجه به شرایط خاص کشور و قرار گرفتن در جنگ اقتصادی، به دنبال تغییر تاکتیک است یا اینکه می‌خواهد از این تغییرات صرفا به عنوان یک تاکتیک برای مقابله با فشارها و تغییر فضای سیاسی به نفع خود استفاده کند.
انتظار می‌رود دولت در این شرایط حساس، با یک نگاه بلندمدت افرادی را که قادر به ایفای مسئولیت در شرایط سخت و پیچیده اقتصادی و سیاسی فعلی هستند انتخاب کند؛ افرادی که از قدرت ریسک‌پذیری لازم و دادن هزینه در این شرایط برخوردار بوده نه اینکه با روحیه عافیت‌طلبی و محافظه‌کاری، در جهت اصلاحات ساختاری در حوزه اقتصاد و شفاف‌سازی گامی برندارند.
آیات فراوانی از قرآن و روایات ائمه اطهار، به ویژه دستورات و توصیههای مدیریتی امام علی(ع) در قالب منشور مالک اشتر، به ویژه در شرایط کنونی کشور به مثابه چراغ راهنما در گزینش بهترین و کارآمدترین فرد در هیئت دولت می‌تواند به کار گرفته شود.
در آیات 5 و 58 سوره نساء، 55 سوره یوسف، 128 سوره توبه، 2 سوره صف، 247 سوره بقره و 26 سوره قصص، خداوند مهمترین معیارهای تخصصی انتخاب یک مسئول را بیان کرده است که می‌توان به شکل ذیل برشمرد:
1ـ امانتداری
2ـ عاقل بودن
3ـ اگاه و دانا بودن
4 ـ دلسوز جامعه بودن
5 ـ وعده بیهوده ندادن(یکی بودن سخن و عمل)
6 ـ توانایی علمی و جسمی
درست است که لحاظ کردن این معیارها باید در همه شرایط از سوی مسئولان مورد توجه قرار گیرد اما در شرایط فعلی که دشمن جنگ اقتصادی و روانی را کلید زده و خبر از آغاز تحریم‌ها در ماه‌های آینده داده و شرایط سختی بر معیشت مردم حاکم شده است، رعایت دقیق این معیارها برای گزینش وزرا و کارگزاران بیش از پیش ضرورت دارد.
در واقع براساس این توصیههای قرآنی امروز به مسئولانی نیازمندیم که به تعبیری خواب و بیداری را نشناسند که این نیازمند یک توانایی جسمی مطلوب است و در کنار آن آگاهی از شرایط کشور، سخن گفتن براساس ظرفیت‌ها و توانایی‌ها، برخورداری از علم و دانایی کافی برای ارائه راهکار و پذیرش مشورت نخبگان و امانتداری و ضد فساد بودن، می‌تواند کشور را از این گردنه سخت و پیچیده عبور دهد و با وجود سختی‌ها و چالش‌ها مردم را نیز در کنار مسئولان در این جنگ سخت و پچیده قرار دهد.
البته حضرت امام علی(ع) نیز در فرمان حکومتی به مالک اشتر به بیان ویژگی‌های مدیریتی یک حاکم، مسئول و فرمانده تراز حکومت اسلامی می‌پردازند آنجا که می‌فرمایند: «(امّا بعد، بنده اى از بندگان خدارا به سوى شما فرستادم که به هنگام خوف(احتمال حمله دشمن یا خطرات دیگر)خواب به چشم راه نمى دهد! و در ساعات ترس و وحشت در برابر دشمنان، تردید به خود راه نمى دهد! در برابر بدکاران از شعله آتش سوزنده تر است! و او مالک بن حارث [اشتر] از قبیله مَذْحِج است! سخنش را بشنوید و فرمانش را در آنجا که مطابق حق است، اطاعت کنید! زیرا او از شمشیرهاى برنده الهى است که نه به کندى مى گراید، و نه ضربتش بى اثر مى ماند! اگر او فرمان بسیج داد، حرکت کنید! و اگر دستور توقّف داد، توقّف نمائید! چرا که او هیچ کارى را اعمّ از حمله، یا عقب نشینى، یا پیشروى، جز به فرمان من انجام نمى دهد! من شما را بر خود مقدّم داشتم و ایثار کردم که او را به فرماندهى شما منصوب نمودم؛ او نسبت به شما خیرخواه و نسبت به دشمنانتان سختگیر است». (نامه 38)
از سخنان امیرمؤمنان امام على(ع) درباره این سردار رشیداسلام، صفات زیر که از ویژگی‌هاى یک فرمانده نمونه است، استفاده مى شود:
1. بیدارى و هوشیارى کامل در بحران‌ها و به هنگام احساس خطر.
2. عدم ترس و وحشت از قدرت دشمن، هر چه باشد و هر قدر باشد.
3. قاطعیتى همچون شعله‌هاى سوزان آتش در برابر دشمنان.
4. مؤثر بودن و حساب شده بودن ضرباتى که بر دشمن وارد مى‌کند.
5. پیروى کامل از فرمان امام و رهبر.
6. دلسوزى و خیرخواهى نسبت به جامعه اسلامى.
7. سختگیرى در برابر دشمنان.
همچنین در بخش دیگری از فرمان امام علی(ع) به مالک اشتر آمده است که «فرمانده سپاهت را کسى قرار ده که واجد این شرایط باشد:
1. از همه آنها نزد تو نسبت به خداوند و پیامبر و امام دلسوزتر و خیرخواه‌تر باشد.
2. از همه آنها پاکدامن تر باشد.
3. از همه عاقل تر و هوشیارتر باشد.
4. از کسانى باشد که دیر به خشم می‌آیند.
5. به موقع عذر مى‌پذیرند.
6. از آنها که نسبت به مستضعفان رئوف و مهربانند.
7. در مقابل زورمندان و مستکبران قوی و انعطاف ناپذیرند.
8. از کسانى که حوادث سخت آنها را از جا به در نمى‌برد.
9. هرگز ضعف و زبونى آنها را به زانو در نمى‌آورد.
10. به سراغ کسانى رو که از خانواده‌هاى اصیل، نجیب، با شخصیت، صالح، خوش‌سابقه، با شهامت، شجاع و سخاوتمند هستند.» (نامه 53)
درست است که این ویژگی‌ها بیشتر برای گزینش فرماندهان نظامی بیان شده است اما قطعا امروز که کشور در شرایط جنگی به لحاظ اقتصادی، نه نظامی، است می‌توان از ان بهره برد؛ به ویژه تأکید امیرالمومنین به انتخاب افراد شفاف‌تر، عاقل‌تر، حامی طبقات مستضعف، مقاوم در برابر مفسدان، دارای جسارت و ابتکار در شرایط سخت از جمله ویژگی‌هایی است که رئیس‌جمهور باید در انتنخاب وزرای جدید مدنظر قرار دهد.
شرایط سخت پیش رو نیازمند افرادی با چنین صفات و ویژگی‌هایی است که در مقابل طوفان تحریم دشمن، ضعف و زبونی نشان نداده و قدرت تصمیم‌گیری و اقدام و عمل شجاعانه و به‌هنگام را داشته باشند؛ افرادی که حقیقتا ژنرال و فرمانده باشند چه جوان چه باتجربه.
انتهای پیام
یادداشت از مهدی مخبری
