به گزارش
خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، مسعود سیافزاده، قاری و حافظ ممتاز کشورمان در حاشیه بیست و سومین نمایشگاه مطبوعات با حضور در غرفه ایکنا به تشریح فعالیتهای مجموعه نفحاتالقرآن و همچنین اهمیت رسانه در فعالیتهای قرآنی پرداخت.
وی ابتدا در پاسخ به این پرسش که چرا حضور قرآنیان در نمایشگاه مطبوعات بسیار کم است؟و آیا حضور آنها اهمیت دارد؟ گفت: بنده زمانیکه به عنوان یک قاری در نمایشگاه حضور یافتم، شاهد بودم که مطبوعات تخصصی که صرفاً به بحث قرائت بپردازند، وجود ندارد و اینکه اگر بهطور کلی مطبوعات تخصصی قرآن داشته باشیم مخاطب زیادی ندارد و به همین علت کمتر کسی به فکر راهاندازی چنین مطبوعاتی میافتد. مگر اینکه با حمایت ارگانها و حمایتهای دولت، مطبوعات تخصصی قرائت قرآن ایجاد شود. ولی در کل بنده چیزی بهعنوان خاص قرآن، غیر از خبرگزاری ایکنا ندیدم. البته بنده تأیید نمیکنم که حتماً باید یک مطبوعات تخصصی برای قرائت قرآن داشته باشیم، ولی باید جذابیتی باشد که قاریان در نمایشگاه رفت و آمد داشته باشند.
سیافزاده که مدیریت مجموعه نفحاتالقرآن را برعهده دارد در ادامه به تشریح فعالیتهای این مجموعه پرداخت و گفت: مجموعه «نفحاتالقرآن» در سال 92 با هدف اعتلای فرهنگ قرآن و قرآنی شدن و با توجه به نیازهایی که احساس میشد توسط حقیر و جمعی از دوستان تأسیس شد تا در حد توان خود به ترویج و تبلیغ قرآن کریم در سطح شهر تهران و کشور بپردازد. عنوان «نفحاتالقرآن» برگرفته از حدیث شریف پیامبر گرامی اسلام(ص) است که فرمودهاند: «اِنَّ لِرَبِّکُمْ فِی أَیّامِ دَهْرِکُمْ نَفَحاتٌ أَلا فَتَعَرّضُوا لَها؛». نفحات، در تلاش است تا با برنامههای مختلف و متنوع فرهنگی ـ قرآنی، نسیمی از نورانیت و معنویت قرآن را در مناطق مختلف تهران و استانهای دیگر عرضه کند.
وی عناوین فعالیتها نفحاتالقرآن از سال 1392 تا سال 1396 را اینگونه تشریح کرد: جلسه سنتی قرآن کریم، برگزاری دورههای تخصصی، کرسیهای تلاوت آتش به اختیار و فعالیت گسترده در فضای مجازی از جمله فعالیت این مجموعه قرآنی است.
حافظ ممتاز کشورمان در ادامه به تشریح این فعالیتها پرداخت و گفت: جلسه سنتی قرآن نفحاتالقرآن، عصرهای روز جمعه برگزار می شود و میتوان گفت که نیمی از زمان این جلسه صرف آموزش تجوید همراه با ارائه مباحث تئوری تجوید میشود که در واقع در حال حاضر کمتر جلسه قرآنی است که به این شکل برگزار میشود. بخش دوم این جلسه به بحث صوت و لحن اختصاص دارد و قرآنآموزانی که در ابتدای مسیر قرائت هستند به صورت تقلیدی تلاوت میکنند. مراحل آموزش که تخصصیتر که میشود، به صورت تلفیقی تلاوت میکنند.
سیافزاده ادامه داد: در ادامه قرآنآموزان بخشی از تلاوت را با توجه آموختههایشان انجام میدهند. البته سعی میشود، در مناسبتهای مختلف از حضور برخی اساتید بهعنوان مهمان بهرهمند شویم تا هم شرکتکنندهها از تلاوتهای آنها استفاده کنند و هم با راهی که افراد موفق طی کردهاند، آشنا شوند. در این جلسات مطابق با اعیاد، سوگواریها و مناسبتهای مختلف از روحانیان، مداحان و شاعران نیز دعوت میشود تا جلسه صرف قرائت نباشد و از هر چیزی که مرتبط با فرهنگ قرآن و عترت باشد، استفاده شود. به عنوان مثال در ماه محرم و صفر و به تناسب ایام از روحانیان دعوت میشود تا درباره قرآن صحبت کنند. یا از شاعران مذهبی دعوت حاصل شد تا به مناسبتهای مختلف اشعاری درباره قرآن و عترت بخوانند.
مدیریت نفحاتالقرآن در ادامه به برگزاری دورههای تخصصی و منظم این مجموعه اشاره کرد و گفت: دومین فعالیت مجموعه، آموزش قرآن بهصورت آکادمیک است که در آن جلسات آموزش بهصورت منظمتر و دورهای برگزار میشود که بستر این نوع آموزش در جلسه عمومی روزهای جمعه فراهم نیست. به طور مثال در این دورهها قرآنآموزان از لحاظ سنی و سطح آموزشی تفکیک شدهاند، این کارگاههای آموزشی بهصورت دورهای برگزار میشود که از طریق فراخوان به اطلاع عموم میرسد و در صورت رسیدن به حد نصاب در دورههای سه ماهه و چهل و پنج روزه برگزار میشود و به افراد موفق مدرک معتبر سازمان تبلیغات ارائه میشود.
سیافزاده در ادامه به جریانسازترین فعالیت نفحات اشاره کرد و گفت: کرسیهای تلاوت اصلیترین فعالیت نفحاتالقرآن در غالب ترویج کرسیهای تلاوت است. کرسیهای تلاوتی که سابقاً توسط برخی از سازمانها برگزار شده لکن چندان موفقیتآمیز نبود. این کرسیها در خودجوش و آتش به اختیار بودن با تلاوت هفتگی در یک مسجد آغاز شد و هم اکنون در طول هفته در پنج مسجد متفاوت با تلاوت 5 قاری ممتاز و مجری قرآنی در حال برگزاری است. رهبر انقلاب اسلامی در دیداری که 18 خرداد 95 با جامعه قرآنی داشتند، تأکید کردند: «جلسات تلاوت قرآن باید رواج پیدا کند. منظور از جلسه تلاوت قرآن این است که جلسهای تشکیل بشود، افراد حاضر بشوند، قاری قرآن بنشیند آنجا یک ساعت -کمتر یا بیشتر- قرآن بخواند؛ مستمعین [هم] فقط برای شنیدن قرآن بیایند آنجا بنشینند؛ بیایند بنشینند و قرآن را بشنوند. این خیلی مؤثّر است. اصلاً جلسه برای قرآن. مثل اینکه جلسه برای محبّت اهلبیت (علیهمالسّلام) میگذاریم -جلسهی مرثیه یا جشن برای ائمّه (علیهمالسّلام)- یکی از دو ثقل، اهلبیت هستند، یک ثقل دیگر هم قرآن است؛ جلسه برای قرآن بگذارید».
وی ادامه داد: این جلسات با مدد صاحب قرآن و کمکهای اعضای نفحاتالقرآن اداره میشود و این نکته قابل ذکر است که این مجموعه قرآنی به هیچ ارگانی وابستگی مالی ندارد و از جایی تأمین نمیشود. کرسیهای تلاوت در مقابل خلأ فعالیتهای قرآنی از سوی ارگانهای رسمی و با هدف توسعه فعالیتهای قرآنی تشکیل شد. اهداف این طرح قرآنی همانند اهدافی است که انقلاب اسلامی بر اساس آن شکل گرفت. اگر کسی بخواهد خود انقلاب را هدف قرار دهد، دچار پسترفت میشود؛ ما انقلاب کردیم تا تمام اهداف عالیه را جلوی پایمان ببینیم. امّا اگر اهداف را پشت سرمان مشاهده کنیم، یقیناً با شکست مواجه خواهیم شد.
مدیر نفحاتالقرآن اظهار کرد: فعالیت نفحاتالقرآن همانگونه که در حدیث شریف آمده است «انما نصبت المساجد للقرآن» از مسجد آغاز شد. فعالیت این مجموعه موجب شد تا مساجد دیگری از این طرح، تقلید شایستهای داشتند و آن را اجرا کنند. به مرور تصمیم گرفته شد، کرسیهای تلاوت علاوه بر مساجد در اماکن دیگر اجرا شود. مثلاً این طرح را در بازار، ادارات و مدارس دولتی برگزار شد. به طور نمونه این طرح در ایام حادثه ناگوار ساختمان پلاسکو در ایستگاه آتشنشانی اجرا شد و همچنین در ایام نوروز در مناطق جنگی جنوب کشور اجرا شد که البته با بیمهری مسئولان راهیان نور مواجه شد.
سیافزاده در ادامه افزود: زمانی که تبلیغات و کلیپهای تلاوت قاریان در فضای مجازی بارگذاری میشود، از خارج از کشور هم(کشورهای استرالیا، بحرین، کویت، اتریش و...) ارتباط برقرار میکردند و از نفحات برای اجرای طرح دعوت میکردند تا به خارج از کشور سفر کنند. البته با توجه به اینکه هزینه سفر خارج از کشور بسیار بالاست و میبایست هر قاری به صورت شخصی هزینه رفت و آمد خود را حساب کند، این کار امکانپذیر نبود.
این قاری و حافظ ممتاز کشورمان ادامه داد: نفحاتالقرآن، پیش از ورود به این طرح، از ضعفها و مشکلات برگزاری چنین طرحهایی آگاهی لازم را پیدا کرد و یکی از آنها، این بود که وقتی قاریان از سوی نهادها برای حضور در کرسیهای تلاوت دعوت میشدند، با توجه به مطلع بودن از بودجههای هنگفت قرآنی انتظار قدردانی به وسیله حقالزحمه شکل میگرفت. لکن همان قراء وقتی در چارچوب کرسیهای نفحاتالقران قرار میگرفتند، با توجه به مردمی بودن آن مشتاقانه و بدون انتظار دریافت اجر تبلیغ، به تلاوت قرآن میپرداختند.
وی همچنین با ابراز خرسندی از جریانسازی این کرسیها در ارگانها و مؤسسات مختلف گفت: ما پس از دو سال برگزاری کرسی تلاوت در مساجد تهران، شاهد جریانسازی این کرسیها در مجموعههایی همچون سازمان دارالقرآن، آستان قدس رضوی، مؤسسات و مدارس دیگر هستیم و امیدواریم که امر کرسیهای تلاوت در کشور بیش از پیش اجرایی شود. البته در برخی از این طرحها برخلاف طرح کرسیهای تلاوت نفحاتالقرآن که فی سبیل الله است و قاریان بدون هیچ چشمداشتی شرکت میکنند، مبالغ سنگینی به قاریان اهدا میشود.
سیافزاده با اشاره فعالیتهای جانبی نفحات در کرسیها بیان کرد: همچنین در این کرسیها، با توجه به اینکه تلاوت قرآن مقدمه تدبر در آیات است، برگههای تدبر و تفسیر آیات تلاوت شده در اختیار مردم قرار میگیرد تا مستمعین با برخی مفاهیم آیات آشنا شوند. همچنین تمهیدی که نفحاتالقرآن برای جذب کودکان و نوجوانان حاضر در مسجد که به استماع کلام وحی میپردازند، اندیشیده است اهدای جوایزی به ایشان تنها به بهانه حضورشان در این محفل قرآنی است. نفحاتالقرآن در نظر دارد با مدد قرآن کریم، علاوه بر توزیع تدبر و تفسیر آیات و اهدای جوایز در کرسیهای تلاوت، کارگاههای آموزشی اصلاح حمد و سوره را نیز توسط قاریان مدعو راهاندازی کند.
مدیر نفحاتالقرآن در پاسخ به این سؤال که نقش کرسیهای تلاوت در عامه مردم چه هست و چه بازخوردهایی برای این مجموعه داشته است، گفت: اگر ما بخواهیم مردم را برای قرائت قرآن به جایی دعوت کنیم و نخواهیم خودمان را سانسور کنیم، واقعیت این است که کمتر کسی از کرسیهای تلاوت قرآن استقبال میکند. ما در کرسیها از جمعیتی که برای نماز جماعت در مساجد شرکت میکنند، استفاده کردیم. همین که دقایقی پای تلاوت قرآن مینشینند خیلی ارزشمند است و بهخصوص در مساجد پایین شهر استقبال گستردهای شده است.
سیافزاده با بیان اینکه بعضی از دوستان خودشان را با مداحان مقایسه میکنند، تصریح کرد: جدای از بحث ارزشگذاری در جامعه که چه چیزی ارزشمند است و چه چیزی ارزشمند نیست، حس میکنم، تلاوت قرآن چیزی نیست که بخواهیم با مداحی مقایسهاش کنیم. چون در مداحی، مردم هم محتوا را میفهمند و هم با الحانی که مداح اجرا میکند، آشنایی دارند. امروز، مقایسه قاریان با مداحان و اینکه قرائت قرآن بتواند، جایگاه مداحی را پیدا کند، با وضعیت موجود امکانپذیر نیست.
وی ادامه داد: اما ما در تلاوت قرآن، دو محدودیت داریم. یکی الحانی که قاری میخواند. یعنی شکل کار، شکل موسیقی هست که اصلاً برای ایران نبوده و نیست و موسیقی کشور مصر است. دوم اینکه در موضوع محتوا، عموم مردم با زبان عربی آشنا نیستند. در مورد محدودیت اول، چون در بحث استفاده از نغمات در تلاوت قرآن، کمی محدودیت داریم، باید با حفظ حدود و مطابق دستور ائمه(ع)، با سلیقه مخاطب آشنا شویم و یکسری از نغمههای ایرانی را با رعایت حدود در تلاوتشان بیاوریم.
سیافزاده در ادامه گفت: در کرسیهای نفحات، برای بهره بردن عموم از آیات و تدبر بیشتر در کلام وحی سعی شده است در مورد محتوا، تدبر و تفسیر آیات میان مردم پخش شود ولی این کافی نیست. ما سعی داریم تا در کرسیهای ماههای آینده، یک نفر قبل از تلاوت و یا بعد از تلاوت، با یک زبان رسا و شیوا، بتواند آیات را ترجمه و تفسیر کند.
مدیر نفحاتالقرآن در پایان صحبتهای خود به تشریح آخرین اقدام گسترده این مجموعه پرداخت و گفت: چهارمین فعالیت نفحات، فعالیت در عرصه فضای مجازی است که این روزها در برخی موارد بسیار مهم و حساس است. هدف از فعالیت در این فضا مقابله با تهاجم فرهنگی و هجمههایی است که بر قرآن و عترت وارد میشود. به همین دلیل اولین فعالیت مجموعه در فضای مجازی ایجاد سایت خبری و اطلاعرسانی جلسات «نفحاتالقرآن» بود که در این سایت اطلاعات دقیق از زمان و مکان برگزاری جلسات قرآن در مناطق مختلف در اختیار بازدیدکنندگان قرار میگیرد و افراد میتوانند برحسب زمانی که دارند در جلسات دلخواه خود شرکت کنند.
فعالیت دیگر نفحات در فضای مجازی ساختن یک کانال تلگرامی بود که هم برای اطلاعرسانی تلگرامی و هم اینکه فایلهای صوتی و تصویری جلسات و تدبر و تفسیر آیات تلاوت شده را در اختیار کسانی که توفیق حضور در جلسه قرآن نداشتند، قرار داده شود. البته خود آن کانال هم یک جلسه قرآن مجازی بهحساب میآید. همچنین فایلهای صوتی و تصویری جلسات برای اطلاعرسانی و تبلیغات جهانی قرآن در سایتهایی مانند آپارات و یوتیوب و فیس بوک هم قرار داده میشود.