استفاده از اشعار حافظ در آفریقا/ «سفینه»؛ نسخه‌ای درباره علوم اسلامی و تاریخ ایران

حجت‌الاسلام والمسلمین علی صدرایی خویی،‌ محقق و نسخه‌شناس در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، درباره تحقیقات جدیدش روی نسخ خطی اظهار کرد: کتابی به نام «سفینه» است که توسط یکی از علمای بم کرمان که از شهرهای مهم ایران به شمار می‌رود و همیشه مورد توجه گردشگران بوده نوشته شده است.

وی با اشاره به اینکه مدت زمان بیش از سه ماه است که روی این اثر کار می‌کند، افزود: تاکنون دانشمند و عالمی از این شهر که مشهور بوده باشد معرفی نشده است. در راستای تحقیقاتم به این نسخه خطی برخوردم که دانشمند مورد نظر آن را در قرن نهم به رشته تحریر درآورده است.

حجت‌الاسلام صدرایی خویی با اشاره به اینکه دانشمند مورد نظر عطاءالله نام داشته است،‌ اظهار کرد: این نسخه را به نام سفینه عطاءالله بمی نام‌گذاری کردم؛ چرا که زادگاه وی در بم بوده و این نسخه را در یزد تدوین کرده است.

وی در توضیحات بیشتر گفت: این اثر حاوی اطلاعات مهمی درباره علوم اسلامی،‌ تاریخ ایران و ... است که درصدد برآمده‌ام آنها در چند سلسله مقاله معرفی کنم. یکی از اولین مقالاتی که در این باره به رشته تحریر درآوردم، در مجله میراث شهاب کتابخانه آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی منتشر شده است.

حجت‌الاسلام صدرایی توضیح داد: یکی از دانشمندان مازندرانی در آن دوران به مصر رفته بود و از مصر نامه‌هایی را به شهر رویان مازندران نوشته که شامل 27 نامه است و بخشی از نسخه سفینه را شامل می‌شود. در چهار مقاله‌ای که در شماره اول سفینه نوشته‌ام و از نظر ادبی بسیار مهم است،‌ یکی از نکات مهم ادبی این نامه‌ها آن است که دانشمندی که در مصر بوده و این نامه‌ها را به رویان ارسال کرده که این اتفاق در سال 840 هجری روی داده، اشعاری از حافظ را بیان کرده است.

وی افزود: این رویکرد نشان می‌دهد که فاصله حافظ با این مولف در حدود 50 سال کمتر است. اشعار حافظ در قاهره مصر مورد استفاده ادیبان بوده است و این موضوع نشان از گستره زبان فارسی و نفوذ اندیشه ایرانی و اسلامی در آفریقا دارد.

این محقق اظهار کرد: 27 نامه مورد نظر یکی از مندرجات سفینه است که 4 عدد از آنها در شماره اول مقاله به عنوان نامه‌هایی به رویان منتشر شده است.