گزارش ایکنا از آستان امامزاده سیدحمزه(ع) تبریز

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از آذربایجان‌شرقی، با شروع تابستان، مقصد بسیاری از مسافران، استان کوهستانی آذربایجان‌شرقی است که علاوه بر آب و هوای مناسب، قدمت تاریخی وسیع و گسترده‌ای را نیز داراست.

بر این اساس، با توجه به اینکه تبریز به عنوان پایتخت گردشگری جهان اسلام در سال 2018 انتخاب شده است به یکی از امامزادگان این شهر سرزدم تا از نزدیک شاهد حضور زائران از شهر و کشورهای دیگر در این مکان مقدس باشم.

آستان مقدس امامزاده سیدحمزه(ع) در شهرستان تبریز، خیابان ثقه‌الاسلام و جنب مقبره‌الشعرا قرار دارد. بر اساس شواهد تاریخی، بقعه و بارگاه امامزاده سیدحمزه(ع) پس از وفاتش توسط فرزندش سیدحسین یا میرابوالحسن ساخته شده است.

بقعه در زمان‌های مختلف و به دفعات مورد تعمیر و بازسازی قرار گرفته است، بقعه امامزاده سیدحمزه(ع) متشکل از صحن، مسجد سیدحمزه، گنبدخانه، مدرسه ظهیریه(قسمت اداری بقعه) و سرویس‌های بهداشتی است.

مسجد سیدحمزه(ع) در غرب صحن، مدرسه ظهیریه و سرویس‌های بهداشتی در شمال صحن و ایوان ورودی و گلدسته در جنوب صحن قرار دارد.

درب ورودی صحن، از ضلع جنوبی تعبیه شده و جنس در از چوب است که طاق مرمرین سر در صحن از چهار قطعه سنگ مرمر درشت تشکیل شده است، دو قطعه سنگ سه گوش که در پیشانی در به طور متقابل به کار رفته‌اند، سنگ‌های طاق مرمرین، سر در محسوب می‌شوند که در طی گذشت زمان، همچنان جلوه‌گری می‌کنند.

سنگ‌های پایه، صاف بوده و نوشته ندارد ولی سنگ‌هایی که در پیشانی در از دو سو به طور متقابل قرار گرفته‌اند دارای خط ثلث عالی و حاوی آیه شریفه «ادْخُلُوهَا بِسَلَامٍ آمِنِينَ» و در زیر هر یک از آنها در میان ترنج عبارت «یا مفتح الابواب» به طور برجسته نقش شده است.

در جنب شرقی درب ورودی و بر روی دیوار، کتیبه مرمرینی نصب شده که متن حاوی اطلاعاتی در خصوص تعمیر بقعه در زمان قاجاریه است.

در دیوار شرقی ایوان دو قطعه ازاره مرمری بسیار زیبایی همراه با نقوش گل و بوته وجود دارد و احتمال می‌رود مربوط به دوره آق قیونلو‌ها و ترکمان باشد و همچنین در صحن ایوان، چند نفر از شخصیت‌های مذهبی، سیاسی و فرهنگی دفن شده و دورتادور ایوان نقاشی‌های زیبایی وجود دارد.

سراسر طاق‌ ایوان آئینه‌کاری شده و در ضلع جنوبی آن دری با طالق مرمری قرار دارد که به داخل گنبد باز می‌شود؛ این در از چوب، بوده و متعلق به دوره صفویه است.

در قسمت هریک از پایه‌های طاق، یک ترنج قندیلی گلدار تعبیه شده که در توی ترنج دست راست عبارت «بنده آستان ولایت نشان» و در توی ترنج دست چپ عبارت «میرزا محمد ابراهیم وزیر آذربایجان به طور برحسته کنده شده که نشان از به خاک سپرده شدن محمد ابراهیم ظهیرالدین وزیر آذربایجان، معاصر با شاه سلیمان صفوی دارد.

آینه کاری‌ طاق بالای مزار امامزاده مربوط به دوره قاجاریه است که به کتیبه زیبایی ختم می‌شود؛ قسمت‌های فروریخته آن در سال 1382 مرمت شده است.

در متن کتیبه نوشته شده است که جناب سیدحمزه از اولاد حضرت موسی‌بن جعفرصلوات‌الله و سلامه علیه است که در تاریخ 714 قمری وفات نموده و قرآنی به خط حضرت امیرالمومنین(ع) در این بقعه شریفه برای تزئین و اجلال بوده است.

در گنبدخانه، محراب مقرنس‌کاری و گچبری شده‌ای قرار دارد که متعلق به دوره قاجاریه بوده و بالای آن تمثالی از جناب سیدحمزه(ع) و پسرش توسط استاد الله‌وردی نقاش تبریزی ترسیم شده است.

در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام رضا جعفری، رئیس اداره اوقاف و امورخیریه ناحیه یک تبریز، وی با بیان شجره‌ای از این امامزاده بزرگوار، گفت: امامزاده سیدحمزه(ع) یکی امامزادگان بزرگ در شهر تبریز بوده که سالانه چندین هزار زائر از این امامزاده زیارت می‌کنند.

وی ادامه داد: جناب سیدحمزه(ع) مدتی در دربار سلطان محمد خدابنده به سمت وزارت و دفترداری مشغول بوده و سپس از این سمت کناره‌گیری کرده و به زهد و تقوا در راه الهی پرداخته است.

حجت‌الاسلام جعفری با بیان اینکه، آستان مقدس سیدحمزه(ع) در طی سالیان، مورد توجه و احترام مردم و حاکمان بوده است، گفت: شجره‌نامه جناب امامزاده سیدحمزه(ع) مورد تأیید گروهی از نسب‌شناسان و محققان قرار گرفته است.

وی در بیان نسب‌نامه امامزاده سیدحمزه(ع) اظهار کرد: ایشان با 16 واسطه به هفتمین امام معصوم شیعیان حضرت امام موسی‌بن‌جعفر(ع) می‌رسد.

همزمان با شروع تعطیلات تابستانی و آغاز اوقات فراغت دانش‌آموزان، تب مسافرت‌های برون‌شهری بالا رفته و تبریز نیز مقصد خیل کثیر مسافران از اقصی نقاط کشور و جهان شده و این نیز مقدمه‌ای برای آماده‌سازی پایتخت گردشگری جهان اسلام در سال 2018 خواهد بود.

در حاشیه تهیه گزارش، نکته قابل توجه حضور مسافران از داخل و خارج کشور بودند، که هر کدام به گونه‌ای از حضورشان در این مکان مقدس ابراز خوشحالی داشتند.

جهت تهیه مصاحبه میدانی به طرف چندین مسافر رفتم و ضمن خوش‌آمدگویی، نظرشان در مورد آستان مقدس سیدحمزه جویا شدم، زائران حرم، از شهر گرمسار آمده بودند و یکی از آنها با بیان اینکه در اینجا حال و هوای غریبی گرفته‌ام گفت: با توجه به برخی از مشکلات پیش آمده در زندگی شخصیم، دچار یاس و ناامیدی شده بودم که امروز با حضور در این امامزاده حال عجیبی دست یافته‎ام.

صدای اذان مغرب از گلدسته‌های مسجد امامزاده پخش شد و همه زائران برای اقامه نماز خود را آماده می‌کردند که از دور متوجه دو توریست شدم که با تعجب از همه جای امامزاده عکس می‌گرفتند و به طرفشان رفتم.

آنها از کشور فرانسه میهمان مردم تبریز شده بودند، یکی از آنها در خصوص اینکه بعد از یک هفته از اقاماتشان در تبریز هنوز نتوانستند به طور کامل شهر را بگردند، گفت: تبریز شهر بسیار بزرگ و با تاریخ وسیعی است و اینجا احساس امنیت و آرامش داریم.

یکی دیگر از آنها با اشاره به همدلی و وحدت مردم در اقامه نماز اظهار کرد: در باورمان نمی‌گنجد که ساعتی برای پرستش معبود خود در جایی جمع می‌شوند و به اقامه نماز می‌پردازند.

آنها همچنین به حجاب چادر اشاره کردند و یادآور شدند: چادرهای رنگی در ایران بسیار زیبا هست و افرادی که از این چادرها استفاده می‌کنند پی به این زیبایی برده‌اند.

با آنها در مورد انتخاب تبریز به عنوان پایتخت گردشگری جهان اسلام در سال 2018 صحبت کردم که با ابراز تمایل آ‌ن‌ها مبنی بر داشتن برنامه‌ای برای سال 2018 جهت سفر به ایران مواجه شدم تا از نزدیک شاهد برنامه‌ها و فعالیت‌های آن سال در شهر تبریز باشند.

گزارش از کتایون حمیدی